آزاده قربانی، طراح گرافیک، در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، در خصوص تصویرگری کتابهای مذهبی، اظهار کرد: تصویرگری کتابهای مذهبی قدمت زیادی دارد و زمانی که نسخ قدیمی کتابها از زمان ابن سینا و ... را بررسی میکنیم، میبینیم آنان برای تشریح بسیاری از مسائل تصویری را نه خیلی حرفهای و هنرمندانه بلکه ساده و روان در کتابهای خود به تصویر میکشند.
وی با اشاره به اینکه در کتابهایی که جنبه تزیینی دارد تصویرگری نقش پررنگی دارد، بیان کرد: در دوران قدیم مختصرتر و هرچه به دوران امروزی نزدیکتر میشویم این تصویرسازیها شکل حرفهای و هنرمندانهتری به خود میگیرند.
قربانی افزود: تصویرگری هم همانند سایر رشتههای هنری انواع مختلفی دارد و با توجه به فرم، گروه سنی، نوع تکنیک، موضوع و سبک هنرمند در قالبهای متفاوتی تعریف میشود.
مهمترین ویژگی تصویرسازی، همخوانی تصویر با موضوع
این طراح گرافیک مهمترین ویژگی تصویرسازی را همخوانی تصویر با موضوع دانست و ابراز کرد: مهمترین ویژگی برای تصویرسازی حال چه تصویرسازی مذهبی و یا تصویرسازی کتابهای معمولی ارتباط گرفتن مخاطب با تصویر و جذب وی برای ارتباط گرفتن با متن و خواندن ادامه مطلب است در واقع تصویر باید با محتوای متن مرتبط باشد.
قربانی با اشاره به روند تصویرگری دینی در سالهای اخیر، ادامه داد: در تصویرگری کتابهای مذهبی نسبت به کتابهای عمومی بسیار عقب هستیم و پرداختن در این حوزه بسیار جای کار دارد. ولی با این وجود در همین چند سال اخیر رشد خوبی داشتهایم و اتفاق بهتری در این چند سال برای تصویرگری افتاده است. چیزی که در چند سال گذشته در کتابها دیده میشد یک روند معمولی و تکراری، یکنواخت و شبیه به هم است ولی در چند سال اخیر هنرمندانی هستند که روند بهتری را به وجود آوردهاند.
وی با تأکید بر تفاوت تصویرگری با نقاشی، بیان کرد: در تصویرگری داستان و موضوعی روایت میشود که در کنار آن روایت، تصویر ادبیاتی از آن داستان شکل میگیرد که هر دو مکمل هم هستند. ولی نقاشی روال محکم ندارد و در کنار آن روایتی دیده نمیشود و به صورت تک فرم و یا چند فرم به تابلویی نقاشی میشود، در واقع ارتباطی حسی در نقاشی وجود دارد نه ارتباط نوشتاری.
این طراح گرافیک گفت: با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان از همان دوران ابتدایی با کتاب در ارتباط هستند و بیشتر مفاهیم جهان هستی از طریق کتاب به آن منتقل میشود در کشورهای دیگر به تصویرسازی بهای بیشتر داده میشود و تخصصیتر بر روی این مبحث کار میکنند.
قربانی در خصوص هنر تصویرگری قبل از انقلاب، عنوان کرد: در آن زمان به خاطر فضای خفقانی که وجود داشته است شرایط برای هنرمندان آن طور که باید و شاید باز نبوده است و نتوانستهاند در این حوزه کارهای ویژه و خاصی ارائه دهند. یکی از دلایل دیگر آن مربوط به امکانات آن دوران میباشد که پاسخگوی کار حرفهای و خلق اثری هنرمندانه نبوده است.
طراح گرافیک ادامه داد: برای شخصیتهایی همچون ائمه معصومین(ع) و پیامبر(ص) چهرهای کشیده نمیشود و درست هم همین است. همیشه همه تصویرها برای چهرههای ایشان هاله از نور در نظر گرفته میشود. ولی برای یاران ایشان با توجه به ویژگی و خصوصیتهای آنان که مورد مطالعه تصویرگری میباشد، تصویر خوب و زیبا نشان داده میشود چراکه دیگر ممانعتی برای کشیدن تصویر چهره آنان وجود ندارد.
تصویرگر با مطالعه کتب مذهبی دست به خلق شخصیت میزند
وی با تأکید بر اینکه تصویرگر همه چیز را بر اساس تخیلات خود نمیکشد، گفت: تصویرگر معمولا با مطالعه کتب مختلف مذهبی، شاکله اصلی از آن شخصیت را به دستآورده و بر مبنای آن تصویر میکشد و همیشه این طور نیست و نخواهد بود که بر اساس تخیلات خود تصویری را بکشد.
زبان تصویر نیازی به ترجمه ندارد
قربانی با اشاره به اینکه زبان هنر جایگاه ویژهای در میان افراد دارد و به خاطر همین جایگاه بارز و ویژه خیلی از افراد خواهان این رشته هستند، افزود: چراکه زبان تصویر نیازی به ترجمه ندارد و با هنر میتوان خیلی حرفها زد که در مدتی کوتاه بر مخاطب اثر بگذارد. خیلی از ویژگیهای دیگری در این رشته وجود دارد که به انسان دغدغهمند این انگیزه را میدهد که به این رشته ورود پیدا کند.
این طراح گرافیک ادامه داد: مشکلات بسیاری در عرصه تصویرگری وجود دارد که یکی از آنها مشکل در عرصه چاپ و نشر است. اینکه کتابی نوشته شود و تصویرگری هم شود ولی به مرحله چاپ که میرسد میماند. در این موارد باید حمایت شود و یا در بحثهای محتوایی، ادبیاتپردازان متخصص که کم هم نیستند. داستانها و روایات مذهبی را به زبان سادهتر ترجمه کنند، یا داستانهای جدیدی را خلق کنند و نگاه جدیدی به موضوعات داشته باشند اینها از جمله مشکلاتی است که در این عرصه با آن روبه رو هستیم.
ارتباط دو سویه بین نویسنده و تصویرگر، عاملی برای رساندن بهتر مفاهیم
قربانی با تأکید بر اینکه ارتباط دو سویه بین مؤلف و تصویرگر بسیار اهمیت دارد، عنوان کرد: طبیعتا ارتباط دو سویه بین نویسنده و تصویرگر بسیار مهم است و در رساندن مفاهیم مدنظر نویسنده به مخاطب کمک وافری میکند. حتی گاهی اتفاق میافتد که تصویرگر متن کتاب را میخواند اگر جایی سوالی برایش پیش آید با نویسنده در ارتباط خواهد بود و از وی کمک خواهد گرفت.
وی بیان کرد: هر کسی باید در حوزه تخصصی خود کار کند ولی گاها به ندرت دیده میشود که تصویرگر بر اساس ذوق خود، متنی را در اختیار نویسنده قرار میدهد ولی در سفارشات عمدتا روال بر این مبنا است که یک نویسنده متن را در اختیار تصویرگر قرار میدهد و تصویرگر فقط تصویرسازی میکند.
یادآور میشود، آزاده قربانی، طراح گرافیک، طراحی گرافیک کتابهای بسیاری از جمله کتاب «دستهای طلب» برای گروه سنی نوجوان با موضوع ارتباط گرفتن نوجوانان با منش و سیره و سبک زندگی امام رضا(ع) را بر عهده داشته است.