کرونا مفصل تقسیم تاریخ است / شئون جهانی پساکرونا

به گزارش ایکنا، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، استاد حوزه و رئیس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه تهران، امروز، 24 فروردین‌ماه، در درس فقه مهندسی ژنتیک خود که به صورت اینترنتی انجام شد، به شئون جهانی در پساکرونا پرداخت و گفت: واقعه کرونا در واقع یک مفصل تقسیم تاریخ است، و جهان در شرف یک چرخش تاریخی است. تاریخ جهان، به ما قبل کرونا و ما بعد کرونا تقسیم و براثر این فاجعه انسانی و این حادثه تلخ، جهان، دگرگون خواهد شد.

وی افزود: بساساختارهای جهانی در پساکرونا مورد بازنگری قرار بگیرد و پاره‌ای از اتحادیه‌ها منحل و تبدیل شود. اقتصاد جهان پس از کرونا تغییر خواهد کرد و این واقعه، حتی مباحث الهیاتی را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. 

رشاد با بیان اینکه این واقعه تلخ و فاجعه انسانی حتی در حوزه اخلاق و سبک زندگی بشر تاثیر گذار خواهد بود تصریح کرد: در حوزه علم، تاثیر شگرفی خواهد گذاشت. این واقعه در قلمرو نظامی‌گری و حوزه تولید سلاح، تاثیر خود را خواهد گذاشت. چنان که در زمینه فقه هم این واقعه می‌تواند آثار و پیامدهایی داشته باشد که از جمله آنها و از ابعاد و بخش‌های پراهمیت آن، به وجود آمدن حوزه‌های جدید در فقه است.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه این واقعه تلخ و فاجعه انسانی حتی در حوزه حتی اخلاق این واقعه تلخ و فاجعه انسانی  و سبک زندگی بشر تاثیر گذار خواهد بود تصریح کرد: این واقعه اهل حوزه و اصحاب فقه و تفقه را به اندیشه فرو برده و آنها را متوجه به موضوعاتی جدیدی که لازم است از نگاه شریعت به آن نگریسته و فقه آنها تولید بشود متوجه می‌کند.

رشاد با بیان اینکه بنده جلسات محدودی را با عنوان مهندسی ژنتیک و مسئله جنگ بیولوژیک تدریس خواهم کرد افزود: جز احتمالاتی که از قرائن بسیاری هم مورد پشتیبانی قرار می‌گیرد این است که چنان که بعض سران کشورها قدرت، بعض و سیاسیون و استراتژیست‌ها آن را مطرح کرده‌اند بسا که واقعه کرونا از جنس جنگ بیولوژیک قلمداد شود. به همین جهت به جای مباحث اصول فقه السیاسه و همچنین فقه القضا و نیز خارج اصول و همچنین فلسفه اصول مبحث فقه مهندسی ژنتیک و جنگ بیولوژیک را اجمالا مطرح کنیم. 

وی با اشاره به حادثه کرونا و مسئولیت کنونی حوزه اظهار کرد: در این زمینه در این چنین شرایطی و در افق آینده و در عالم پسا کرونا، حوزه، مسئولیت‌هایی دارد که در جای خود و در زمان مناسب باید به آن پرداخت. از جمله این مسئولیت‌ها این است که به بُعد فقهی از سویی و جهت اخلاقی از دیگر سو و به ابواب و مسائلی که مرتبط با این واقعه می‌تواند باشد و پیامدهای این کارثه و حادثه جهانی به آنها بپردازد.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: حوزه می‌بایست در حوادث و وقایع پیشتاز باشد در مواجهه مناسب، و معقول و منطقی با حوادث و وقایع اینچنینی پیش‌آهنگ و پیشتاز باشد و باید گمانه‌زنی، آینده‌شناسی و آینده‌پژوهی بکند  و متناسب با نیازهایی که در شرف پدید آمدن است موضع بگیرد.

سیر و ساختار دروس فقه مهندسی ژنتیک

رشاد با اشاره به  سیر اجمالی بحث فقه مهندسی ژنتیک بیان کرد: ابتدا ما چند نکته را تحت عنوان «امور تمهیدیه» را مورد بحث قرار خواهیم داد. از جمله راجع به تحلیل همین عنوان «فقه التکنولوجیا الحیویه و الحرب البیلوجیه البیولوجیه» خود این عنوان را باید تبیین کنیم.

وی افزود: اینکه مراد از بیوتکنولوژی و زیست فناوری و منظور از جنگ بیولوژیک چیست. و اصولا بعضی از واژه‌های مفردات مفتاحیه و واژه‌های کلیدی که در این بحث به کار می‌رود به اصطلاح مفهوم‌شناسی و مبادی تصوری بحث را مورد اشاره قرار خواهیم داد.

استاد حوزه اضافه کرد: امر دومی که ذیل بحث‌های تمهیدی و مقدماتی مورد بحث قرار  خواهیم داد اهمیت زیست فناوری و ابعاد و میادین و ساحاتی است که زیست فناوری شامل آنها می‌شود و محور سومی که در بخش تمهیدی و مقدماتی باید مورد بحث قرار بدهیم اشاره به پیشینه تاریخی این مسئله است.

استاد حوزه بیان کرد: یعنی اینکه در تاریخ بشر زیست فناوری چه پیشینه‌ای دارد. گاهی ادعا شده که زیست فناوری به معنای وسیع آن،یک پیشینه‌ای شش هزار ساله دارد و این لازم است اجمالا مورد بحث و اشاره قرار بگیرد.

رشاد گفت: امر چهارم در واقع روشی است که با آن روش باید به مباحث فقه زیست فناوری و مهندسی ژنتیک دست پیدا کنیم. چون این مبحث یک مبحث با دارای پیشینه و با ادبیات غنی نیست و طبعا فقهای ما مثل سایر ابواب فقه به این مبحث نپرداخته‌اند.