روش برخورد با بلایا در کلام اهل‌بیت(ع)

به گزارش ایکنا از کرمانشاه، با بررسی بلایای دنیوی درمی‌یابیم که بلایا شبیه به هم نیستند و در آیات و روایات مختلف برای آن اقسامی ذکر شده و در کلام اهل‌بیت(ع) روش برخورد با بلایا ذکر شده که به این موضوع می‌پردازیم.

اهل‌بیت(ع) امام تمام عالم‌اند، بنابراین نه‌تنها برای امت پیامبر(ص) بلکه برای تمامی اهل زمین مایه امنیت‌اند؛ امام سجاد(ع) در روایتی فرمودند «ما موجب امان و آسایش مردمیم و در روی زمین همان طور که ستارگان موجب امان اهل آسمان هستند، خداوند به‌واسطه اهل‌بیت(ع) آسمان را نگاه داشته که بر زمین فرو نریزد مگر به اذن و اجازه او و به وسیله ما زمین را نگاه داشته که اهل زمین را تکان ندهد، باران به واسطه ما می‌بارد و رحمت به واسطه ما گسترش می‌یابد و زمین نعمت‌های خود را خارج می‌کند. اگر نباشد کسی از ما (خاندان وحی)، زمین اهلش را فرو می‌برد؛ (نَحْنُ أَمَانُ‏ أَهْلِ‏ الْأَرْضِ کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاء وَ نَحْنُ الَّذِینَ بِنَا یُمْسِکُ اللَّهُ‏ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ‏ وَ بِنَا یُمْسِکُ الْأَرْضَ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ بِنَا یُنَزِّلُ الْغَیْثَ‏ وَ بِنَا یَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ یُخْرِجُ بَرَکَاتِ الْأَرْضِ وَ لَوْ لَا مَا فِی الْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتْ بِأَهْلِهَا).

امام هادی(ع) ضمن روایتی در اهمیت توکل بر خداوند در پیشامد‌ها فرمودند «خداوند می‌داند که ما در گرفتاری‌ها به غیر او پناه نمی‌بریم و در پیشامد‌های سخت جز بر او توکل نداریم؛ هر وقت درخواست کردیم ما را رد نکرده است، إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى عَلِمَ مِنَّا أَنَّا لَانَلْجَأُ فِی الْمُهِمَّاتِ إِلَّا إِلَیْهِ وَ لَانَتَوَکَّلُ فِی الْمُلِمَّاتِ إِلَّا عَلَیْهِ وَ عَوَّدَنَا إِذَا سَأَلْنَاهُ الْإِجَابَةَ وَ نَخَافُ أَنْ نَعْدِلَ فَیَعْدِلَ بِنَا».

دنیا مکان امتحان، تکالیف و مسئولیت‌پذیری انسان در قبال دستورات خداوند است و بشر در مسیر این آزمون‌ها بی‌امتحان راهی به سوی کمال ندارد و در کلام امیرالمؤمنین(ع) دنیا «دار البلة» است. (خطبه اول نهج‌البلاغه)

خداوند در آیه ۱۵۵ سوره بقره می‌فرماید «وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ؛ یعنی قطعاً ما شما (اهل ایمان) را به چیزی از ترس و گرسنگی و کاهش اموال و نفوس و کشت‌ها می‌آزماییم و تو‌ای پیامبر به صابران بشارت بده.»

امیرالمؤمنین(ع) در پاسخ به فردی که از فتنه‌ها به خداوند پناه می‌برد او را عتاب کرده، اینگونه فرمود «لَا یَقُولَنَّ أَحَدُکُمْ اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفِتْنَةِ، لِأَنَّهُ لَیْسَ أَحَدٌ إِلَّا وَ هُوَ مُشْتَمِلٌ عَلَى فِتْنَةٍ؛ وَ لَکِنْ مَنِ اسْتَعَاذَ فَلْیَسْتَعِذْ مِنْ مُضِلَّاتِ الْفِتَنِ؛ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یَقُولُ "وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ" وَ مَعْنَى ذَلِکَ أَنَّهُ [سُبْحَانَهُ یَخْتَبِرُ عِبَادَهُ]یَخْتَبِرُهُمْ بِالْأَمْوَالِ وَ الْأَوْلَادِ، لِیَتَبَیَّنَ السَّاخِطَ لِرِزْقِهِ وَ الرَّاضِیَ بِقِسْمِهِ، وَ إِنْ کَانَ سُبْحَانَهُ أَعْلَمَ بِهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ، وَ لَکِنْ لِتَظْهَرَ الْأَفْعَالُ الَّتِی بِهَا یُسْتَحَقُّ الثَّوَابُ وَ الْعِقَابُ؛ لِأَنَّ بَعْضَهُمْ یُحِبُّ الذُّکُورَ وَ یَکْرَهُ الْإِنَاثَ، وَ بَعْضَهُمْ یُحِبُّ تَثْمِیرَ الْمَالِ وَ یَکْرَهُ انْثِلَامَ الْحَالِ؛ یعنی فردی از شما نگوید: خدایا از فتنه به تو پناه می‌برم، زیرا کسی نیست که در فتنه‌ای نباشد، اما آنکه می‌خواهد به خدا پناه ببرد، از آزمایش‌های گمراه کننده پناه ببرد، خدای سبحان می‌فرماید «وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَةٌ، بدانید که اموال و فرزندان شما فتنه شما هستند»، و معنای این آیه آنکه خداوند انسان را با اموال و فرزندانش می‌آزماید تا آن کس که از روزی خود ناخشنود و آنکه خرسند است، شناخته شوند، گر چه خداوند به احوالشان از خودشان آگاه‌تذ است تا کرداری که استحقاق پاداش یا کیفر دارد آشکار شود.

اهل‌بیت(ع) به‌صورت مکرر می‌فرمایند «در هر شرایطی به ما پناه بیاورید» و پیامبر(ص) در روایتی فرمودند «مَثل اهل‌بیت من بین شما مَثل کشتی نوح است، هرکس که سوار شود، نجات یابد و هرکس از آن عقب بیافتد، غرق می‌شود».

آیات بسیاری در خصوص حتمی بودن امتحان الهی در قرآن وجود دارد، اما باید بدانیم بسیاری از حوادث هر چند در ظاهر برای ما عذاب است، اما در نهایت برای انسان منشأ خیر خواهد بود.