به گزارش
ایکنا؛ شایعهپراکنی و ریختن آبروی مؤمن یکی از رذائل اخلاقی است که باید همواره از آن دوری کنیم؛ اینکار ناپسند در اسلام به حدی مذمت شده است که پیامبر گرامی اسلام(ص) با الهام از آیه ۳۶ سوره اسراء درباره آن میفرماید: «وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا
؛ و چيزى را كه بدان علم ندارى دنبال مكن زيرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد». امیرالمؤمنین(ع) نیز میفرماید: «
لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ كُلَّ مَا تَعْلَمُ؛ نه تنها چیزی که علم نداری، بازگو مکن بلکه همه آنچه را که میدانی را نیز مگو»؛ بر این اساس بر همه ما روشن میشود که شایعه پراکنی حرام است و بازی با حیثت و آبروی افراد از سوی اسلام دارای کیفر بوده و نکوهش شده است.
این امر به حدی ناپسند است، که امیرالمؤمنین(ع) در جای دیگری در باب ناامنی در گفتار و تهاجم به حیثیت و آبروی افراد میفرمایند: «چیزی که از برادر مؤمن خود شنیده و یا دیدهای که به ظاهر ناپسند جلوه میکند، تلاش کن تا آن را به وجه احسن، تفسیر و تحلیل کنی مگر آنجا که برجامعه، ناهنجاری از حیث خصلت، بدخواهی و عدم صداقت و صمیمیت میان افراد غلبه دارد و تباهی، تاروپود آن را فرا گرفته است.»؛ حال حکایت این روزها فضای مجازی باوجود مزیتهایی که دارد، زمینهساز همین رذایل اخلاقی شده است.
شایعهسازی و دورغپراکنی و در برخی موارد هم بازی با آبروی افراد بهراحتی در فضای مجازی رخ میدهد و این درحالی است که اگر مردم بهجای رونوشت و جایگذاری کردن پیامهای بیهوده و بعضا بازی با آبروی مردم کمی برای اصلاح سبک زندگی خود، کتاب میخواندند، آموزش میدیدند، فکر میکردند و نگاهشان را به زندگی تغییر میدادند، شاید خیلی سریعتر نتیجه میگرفتند. نمونه بارز این اتفاق تلخ، انتشار کلیپی بود که سرنوشت آن خیلی زود روشن شد، اما سیاهی آن، بر روی افرادی ماند که نتوانستند از فردی که با آبرویش بازی شده بود دلجویی و معذرتخواهی کنند؛ چرا که او دیگر در بین ما نیست و با فاصله کوتاهی از آغاز موج های شایعهپراکنی دعوت حق را لبیک گفت.
ماجرا از آنجا شروع شده بود که برخی کاربران فضای مجازی با انتشار کلیپی تقطیع شده از دادگاه هادی رضوی، متهم فساد اقتصادی با بخشی از یک مداحی، مدعی شدند که وی در کسوت مداحی مشغول بوده است. اما واقعیت این بود که مداحیهای تدوین شده، مختص به محمدباقر منصوری از مداحان آذری کشور بود و فقط شباهت نسبتاً ظاهری به هادی رضوی داشت. این جریان تا جایی پیشرفت که مرحوم محمدباقر منصوری، ضمن گلهمندی از بیسروسامانی فضای مجازی به ذکر خاطرهای هم در این زمینه پرداخت و گفته بود: چند روز پیش برای زیارت حرم حضرت عبدالعظم حسنی(ع) رفته بودم. در حرم چند جوان پس از این که لحظاتی مشغول تماشای بنده بودند با کمی تردید جلو آمدند و نام بنده را پرسیدند. گفتم محمدباقر منصوری هستم. یکی از آن جوانها گوشی موبایلش را از جیبش در آورد و کلیپ تدوین شده مداحی بنده و دادگاه آقای رضوی را نشانم داد و پرسید مگر این فرد شما نیستید؟ وقتی آن جوانها واقعیت ماجرا را فهمیدند عذرخواهی کردند و گفتند ما وقتی این کلیپ را دیدیم نسبت به مداحان بدبین شده بودیم.
این ذاکر اهلبیت(ع) در ادامه این ماجرا گفت: از مسئولان میخواهم نسبت به سر و سامان دادن به فضای مجازی که هر روز با دروغهای جدید فضای جامعه را ملتهب میکند، تلاش کنند. انتشار این کلیپ در فضای مجازی نه تنها موجب بدگمانی جمعی به فعالیتهای جامعه مداحان شده بود، بلکه با آبروی این مداح اهلبیت(ع) هم بازی کرد و تمامی کسانی که به انتشار این کلیپ اقدام کرده بودند، حالا ماندهاند که با آبروی بهناحق ریخته و قلب شکسته این مداح تازه درگذشته و روسیاهی که برای آن مانده چه کنند.
حرمت آبروی مؤمن طبق گفته فرموده امیرالمؤمنین(ع) از کعبه بالاتر است و امام صادق(ع) نیز در این باره میفرمایند: کسی که به منظور عیبجویی و ریختن آبروی مؤمن و اینکه او را از نظر مردم بیندازد سخنی را نقل کند، خداوند او را از ولایتش بیرون کرده، به سوی ولایت شیطان میفرستد، ولی شیطان هم او را نمیپذیرد.
آری ضرورت حرمت و آبروی مؤمن که مورد تأکید اسلام قرار گرفته از چنان تقدسی برخوردار است که اسلام به کسانی که این حریم را رعایت نکنند، هشدار و عذاب را وعده داده است. آبروی مؤمن تمام سرمایهای است که در طول زندگی آن را به سختی به دست آورده است و ممکن است در اثر جهالت و یا غرضورزی دیگران در یک لحظه از دست برود و هیچگاه جبران نشود.
پس برای اینکه از ولایت خدا بیرون نرویم و جزء حزب شیطان نشویم باید پایبند اصول اخلاقی در فضای حقیقی و مجازی باشیم و با خود تصمیم بگیریم که بدون مطالعه و تحقیق محتوایی را نشر ندهیم و از شایعهپراکنی و بازی با آبروی مؤمنان خدا دوری کنیم. لذا باید هرچیزی را که میخوانیم و میپسندیم فورا به اشتراک نگذاریم و درباره صحت و منبع آن تحقیق کنیم. مطالعات انجام شده نشان میدهد بسیاری از مطالب منتشر شده در این شبکهها از اساس غیرواقعی یا ترکیبی از راست و دروغ است؛ بنابراین درباره صحت و سقم این مطالب نیز مشاجره نکنید.
باید بدانیم که ضرورتی ندارد در همه گروههای شبکههای تلفن همراه عضو باشیم و خود را موظف به دیدن مطالب و پستها بدانیم. فقط در گروههایی عضو باشیم که تبادل اطلاعات در آن با زندگی و حرفه ما مرتبط است؛ در غیر این صورت وقت و زمان ما به شدت تلف میشود و نوعی اعتیاد به خواندن مطالب بیهوده در این شبکهها پیدا میکنیم.
فضای مجازی برای بحثهای جدی مناسب نیست، از این رو هیچ گاه درباره مسائل مهم اعتقادی، سیاسی و فکری چت نکنید. این دیالوگ و گفتگوها نیازمند گفتوگوی رو در رو و حضوری است. در شبکههای اجتماعی و موبایلی به افرادی که نمیشناسید اعتماد نکنید و آنها را به دوستی نپذیرید و در گروهها عضو نکنید. به مشخصات و عکسهای پروفایلها اعتماد نکنید. بهتر است در گروهها همه تقریبا هویت هم را بشناسند.
وقت معین و محدودی را برای حضور در این شبکهها اختصاص دهید. دلیلی ندارد درباره همه مطالب این شبکهها اظهار نظر و قضاوت کنید. گاهی فقط تماشاچی باشید و آنها را جدی نگیرید و سعی در ارشاد یا توبیخ منتشر کننده نداشته نباشید. به بطور نسبی ظرفیت و فضای فکری و تربیتی و اجتماعی مخاطب را در انتشار مطالب در نظر بگیرید.
شاید انتشار یک مطلب برای شما عادی باشد، اما برای برخی کاملا توهین تلقی میشود؛ لذا در انتشار مطالب سعی کنید بین شخصیت واقعی شما و محتوای مطالب ارتباط باشد و نباید دیگران بهواسطه مطالب منتشر شده از جانب شما درباره شما قضاوت غلط و اشتباه کنند. در نظر بگیرید مجموعه مطالبی که در فضای مجازی منتشر میکنید قطعات پازلی هستند که تصویر شما را در ذهن دیگران میسازد.
در انتها به این آیه از قرآن کریم بسنده میکنیم که: «پس کسی را که خداوند مدافع اوست چگونه انسان به خود جرئت میدهد که پردهاش را بدرد و رازش را فاش کند یا عیبش را آشکار سازد، و یا بیدلیل به او تهمت وارد کرده و آبروی او را بریزد و به حیثیّتش صدمه برساند (سوره حج آیه ۳۸)»؛امیدواریم که همین آیه از قرآن کریم چراغ راه ما در ادامه زندگی باشد.
به قلم وهاب خدابخشی
انتهای پیام