ابعاد تمدنی شخصیت حضرت زهرا(س)

به گزارش ایکنا، سیدعلیرضا عالمی، پژوهشگر و استاد جامعةالمصطفی(ص) امروز، 26 بهمن‌ماه، در نشست علمی «آسیب‌شناسی مطالعات فاطمی(س)» در حوزه علمیه خواهران گفت: تک‌نگاری‌هایی از قرن سوم در مورد حضرت زهرا(س) وجود داشته که این تک‌نگاری‌ها تا امروز تداوم یافته و شخصیت‌های مهمی در شیعه مانند شهید صدر و علامه جعفر مرتضی به بعدی از ابعاد زندگی آن حضرت پرداخته‌اند.

وی افزود: در میان اهل سنت کسانی مانند جوهری، دولابی، حاکم نیشابوری، سیوطی و ... تک‌نگاری‌هایی در مورد آن حضرت داشته‌اند و حتی امسال کتاب «فاطمه بنت النبی» در ریاض عربستان در مورد سیره، فضائل و مسند آن حضرت تألیف شده که نشان می‌دهد، اهل سنت هم به مطالعات فاطمی توجه کرده‌اند، همچنین خانم والیری و دیگر غربی‌ها تک‌نگاری‌هایی داشته‌اند.

عالمی با اشاره به نگاه روش‌شناسانه به این مطالعات با بیان اینکه عمده این مطالعات تاریخی بوده است، تصریح کرد: کارهایی که تاکنون در مورد حضرت زهرا(س) صورت گرفته است، دو بعد از شخصیت ایشان یعنی بعد قدسی و بعد تاریخی را تبیین می‌کنند.

وی با اشاره به وضعیت مطلوب در این مطالعات بیان کرد: چهار بعد در خصوص آن حضرت می‌توانیم داشته باشیم، قدسی، تاریخی، علمی و جریان‌شناسانه؛ حضرت فردی جریان‌ساز و علمی است و ما تقریباً از این بعد در حوزه مطالعاتی غافل بوده‌ و تنها تعریف و تمجیدی کرده‌ایم و مطالعات ما به این سمت‌وسو سوق داده نشده است.

استاد جامعةالمصطفی(ص) با بیان اینکه حضرت، مفسر درجه اول قرآن، تاریخ اسلام و سیره پیامبر(ص) و اسلام است، اظهار کرد: برخی سراغ شرح خطبه حضرت رفته‌، ولی فراتر از بیان معانی کلمات نرفته‌اند و این نشان می‌دهد آن حضرت، شخصیتی علمی است که برای امروز تمدن اسلامی بسیار راهگشا هست.

نظریه‌پردازی از خطبه فدکیه

وی افزود: در عرصه‌های انسان‌شناسی، جهان و هستی‌شناسی می‌توانیم از خطبه فدکیه ادبیات جدید، نظریه‌پردازی و ارائه گفتمان برای دنیای امروز داشته باشیم و حوزه خواهران و دانشگاه‌ها باید در این زمینه پیشرو باشند و در فضای آکادمیک ما بحث و بررسی شود.

عالمی اظهار کرد: در جنبه جریان‌ساز بودن آن حضرت، کار علمی خاصی نشده است؛ حضرت تنها شخصیت قدسی نیست، بلکه آن حضرت به واسطه رفتار و کنش و واکنش‌ها در عرصه سیاسی و اجتماعی، جریان‌ساز بوده است. حضرت شخصیتی تمدنی است، لذا ایشان را در حد شخصیت درون‌گفتمانی و فرقه‌ای پایین نیاوریم.

وی با تأکید بر اینکه مطالعات ما اگر این رنگ‌وبو و روش را گرفت، به مطالعات مطلوب نزدیک می‌شود، تصریح کرد: عمدتاً در خصوص مطالعات حضرت زهرا(س) به مطالب گزارشی بسنده می‌کنیم و مطالعات تحلیلی و گفتمانی در آن غایب است که جزء مشکلات اساسی ما هست و این رخ نمی‌دهد، مگر اینکه مطالب فاطمی در پژوهش و آموزش وارد حوزه علمیه شود.