رمضان در قرآن/ 2
مروری بر احکام روزه‌داری در ماه مبارک رمضان
اولیای خدا و مومنان، به روزه اهمیت بسیار زیاد می‌دهند؛ چنانکه حتی در جنگ خندق و در زیر آفتاب سوزان حجاز، یاران رسول الله(ص) با زبان روزه، خندق حفر می‌کردند و با دشمنان اسلام به نبرد می‌پرداختند. نخستین حکم در روزه نیت است و قصد قربت این نیت یا باید به هنگام فجر یا قبل از آن باشد و یا اینکه یک نیت برای روزه یک ماه رمضان باشد و شخص روزه‌دار باید از ده کار خودداری کند.
به گزارش ایکنا، به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان، به بررسی مفاهیم قرآنی مرتبط با روزه و ماه رمضان از جلد نخست «تفسیر بیان» می‌پردازیم. بخش دوم آن در ادامه می‌آید:
احکام روزه
روزه احکامی دارد؛ از جمله اینکه وقت روزه از اول اذان صبح تا اذان مغرب است و شرایط وجوب روزه که عبارت است از، عقل، رشد، بلوغ، سلامت جسم، نبودن در سفر و...
نخستین حکم در روزه، نیت است و قصد قربت این نیت یا باید به هنگام فجر یا قبل از آن باشد و یا اینکه یک نیت برای روزه یک ماه رمضان باشد و شخص روزه دار باید از چه چیزهایی خودداری کند آنها ده مورد است: دروغ بستن به خدا و پیامبر، فرو بردن سر در آب، استعمال دخانیات و رساندن دود و غبار غلیظ به حلق و ... باید به این احکام روزه توجه کرد که به طور کامل در تحریر الوسیله امام خمینی(ره) و یا در رساله‌های مختلف آمده است.
وقت روزه
«وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ؛ بخورید و بیاشامید تا آنگاه که خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده دم پدیدار گردد پس از آن روزه را به پایان رسانید تا اول شب» (بقره 187)
علاوه بر احکامی که گفته شد، روزه مسائل دیگری نیز دارد؛ مثلاً حکم کسی که عمداً روزه خود را باطل کند، احکام زنان باردار و شیرده، روزه گرفتن مسافر، روزه گرفتن در اعیاد یا اینکه اول ماه رمضان با شش راه ثابت می‌شود و یا اینکه کسی در کشوری پس از رویت ماه به کشور دیگری سفر کند و در آنجا هلال ماه رویت نشده باشد و پرداخت نمودن زکات فطریه که متمم روزه ماه مبارک رمضان است که هم اینها به تفصیل در جلد دوم تحریر الوسیله، صفحه 633 آمده است
روزه‌داری
روزه که در میان فروع دین اسلام، رتبه دوم را دارد، یکی از راه‌هایی مهم ارتباط میان بنده و خالق است شخص روزه دار بدین وسیله به مقام قرب پروردگار می‌رسد. روزه بر دو نوع است: یکی روزه واجب، مثل روزه ماه رمضان و قضای آن و روزه‌هایی که به وسیله نذر و مانند آن واجب می‌شود و نوع دیگر، روزه مستحب است.
قرآن کریم درباره روزه واجب می‌فرماید یا ایها الذین امنوا کتب علیکم؛ ای مومنان! روزه بر شما واجب شد؛ همچنان که بر پیشینیان شما مقرر گشته بود؛ شاید تقوای الهی پیشه کنید» (بقره 183)
اما در مورد روزه مستحبی نیز از سوی پیشوایان دین بسیار تاکید و سفارش شده است پیغمبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس یک روز، روزه مستحبی بگیرد، خداوند او را داخل بهشت گرداند» همچنین فرمود: «هیچ روزه داری نیست که بر گروهی وارد شود و آنان مشغول غذا خوردن باشند، مگر اینکه اعضا بدن شان او را تسبیح می‌کنند. و آن حضرت در جایی دیگر می‌فرماید: «هر کس دو روز از ماه رجب را روزه بگیرد، وصف کنندگان از اهل آسمان و زمین نمی‌توانند کرامتی را که نزد خدا پیدا می‌کند، توصیف کنند و برای او پاداش ده نفر از صادقین در تمام عمرشان نوشته می‌شود»
علی بن سالم از پدرش نقل می‌کند که از ماه رجب چند روزی باقی مانده بود که به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شدم. آن بزرگوار فرمود: ای سالم! آیا در این ماه روزه گرفته‌ای؟» گفتم:«نه، به خدا سوگند یا رسول الله» حضرت فرمود: « آن قدر ثواب را از دست داده‌ای که مقدار آن را کسی جز خداوند عزوجل نمی‌داند. این ماهی است که خدا آن را فضیلت و برتری داده و حرمت آن را عظیم داشته و برای روزه داران در این ماه کرامت قرار داده است:
همچنین راجع به روزه ماه شعبان، روایات بسیار زیادی وارد شده است که فقط یکی از آنها برای نمونه نقل می‌شود: زید بن اسلم می‌گوید: از رسول خدا(ص) درباره روزه رجب سوال شد؛ فرمود: «چرا از روزه شعبان غافل هستید؟» این فرموده ایشان، کنایه از این است که روزه ماه شعبان کمتر از روزه ماه رجب نیست.
به هر حال روزه در همه روزهای سال، به استثنای روزهای حرام، بسیار اهمیت دارد و روایات زیادی بدان سفارش دارند؛ زیرا برکات و آثار ارزشمندی بر آن مترتب است. چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرمود: روزه همچون سپری در مقابل آتش جهنم است؛ به ویژه مزین شدن روزه دار به زیور ملکه تقوای الهی؛ چنانکه خداوند می‌فرماید: لعلکم تتقون (بقره 183)
اولیای خدا و مومنان، به روزه اهمیت بسیار زیاد می‌دهند؛ چنانکه حتی در جنگ خندق و در زیر آفتاب سوزان حجاز، یاران رسول الله(ص) با زبان روزه، خندق حفر می‌کردند و با دشمنان اسلام به نبرد می‌پرداختند.
انتهای پیام مطالب مرتبط
