ایکنا به انگیزه روز معلم دنبال کرد؛
پای درد دل معلمان در کوران کرونا / رنجی که معلمان از آموزش مجازی می‌برند
بسیاری از معلمان از چند برابر شدن کار، نبود امکانات و مشخص نبودن ساعت کاری خود گلایه دارند و از آنجایی که به نظر می‌رسد تا سال تحصیلی آینده و شاید هم سال‌های آینده نیز همچنان کرونا همراه با ما باشد، لازم است وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ای برای به حداقل رساندن مشکلات معلمان در نظر گیرد.
به گزارش ایکنا، با شیوع ویروس کرونا در کشور، از اسفندماه ۹۸ سیستم آموزشی کشور به تعطیلی گرایید و آموزش حضوری جای خود را به آموزش از طریق فضای مجازی و از راه دور داد. سال تحصیلی ۹۹ با همه فراز و نشیب‌ها به صورت مجازی به پایان رسید. اما با آغاز سال تحصیلی جدید، وزارت آموزش و پرورش سه سناریوی آموزشی شامل حضوری، تلفیقی و مجازی مطابق شرایط هر شهر از نظر شیوع کرونا را لحاظ کرد و حضور معلم در مدرسه اجباری شد. بعدتر و در اواسط سال تحصیلی جاری و همزمان با شدت پیدا کردن بیماری آموزش در بسیاری از مناطق به صورت مجازی دنبال شد.
بسیاری از معلمان از چند برابر شدن حجم کار خود در این دوران بحرانی، گلایه دارند و از سوی دیگر مشکلات شبکه شاد و نبود ساعت معین برای تدریس، خستگی آنان را بیش از پیش کرده است. به مناسبت امروز، ۱۲ اردیبهشت‌ماه که سالروز شهادت استاد آیت‌الله مرتضی مطهری است و روز معلم نامگذاری شده است، برای شنیدن دغدغه‌ها و مشکلات این قشر در ایام کرونا، به سراغ چند نفر از معلمان از مدارس و مناطق مختلف رفتیم که مشروح صحبت‌های آنان را در ادامه می‌خوانید؛
مجبور شدهایم در واتس‌آپ گروه تشکیل دهیم
یک آموزگار مقطع اول دبستان در مدرسه‌ای دولتی در تهران، درباره تجربیات خود از معلمی در دوران کرونا، به ایکنا گفت: ابتدا لازم است از اینترنت بگوییم که گاهی اوقات کند است و همه معلمان با آن درگیر هستند و کار کلاس دچار اختلال می‌شود. بعضی وقت‌ها نیز برنامه شاد کند است و یا با به روزرسانی‌های طولانی همراه است و در هنگام تدریس دچار مشکل می‌شویم. کلاس آنلاین است و از آن طرف دانش‌آموزان منتظرند تا فیلم‌ها و صوت‌ها را دریافت کنند، اما خیلی دیر به دست آن‌ها می‌رسد و به همین دلیل مجبور شدهایم در سایر پلتفرم‌ها مانند واتس‌آپ گروه تشکیل دهیم.این معلم مدرسه دولتی همکاری اندک اولیا با معلمان را مشکل بعدی دانست و گفت: اگر اولیا این آگاهی را نداشته باشند که هر کدام از آن‌ها باید همکاری لازم را با معلم کلاس داشته باشند، با توجه به اینکه خود دانش‌آموز به خصوص در مقاطع اول دبستان درک درستی از زمان حضور در کلاس ندارد، شاهد افت تحصیلی دانش‌آموز خواهیم بود. والدین حتی گاهی بابت پیگیری‌های نسبت به ساعت حضور دانش‌آموز در کلاس از معلمان دلگیر می‌شوند، اما با وجود این دلخوری‌ها، همچنان درباره زمان حضور دانش‌آموز در کلاس به آن‌ها گوشزد می‌کنیم.
با نبود والدین در خانه آموزش تعطیل می‌شود
این معلم کلاس اول دبستان ادامه داد: گاهی اوقات ممکن است کاری برای اولیا پیش بیاید و آن‌ها مجبورند تلفن همراه را با خود ببرند که در این وضعیت دانش‌آموز از کلاس باز می‌ماند. مشابه این اتفاق را زیاد تجربه کرده‌ایم.
این معلم کلاس اول دبستان ادامه داد: گاهی اوقات ممکن است کاری برای اولیا پیش بیاید و آن‌ها مجبورند تلفن همراه را با خود ببرند که در این وضعیت دانش‌آموز از کلاس باز می‌ماند. مشابه این اتفاق را زیاد تجربه کرده‌ایم.
این معلم که در کلاس اول تدریس می‌کند افزود: مسئله دیگر سواد اندک برخی والدین نسبت به فضای مجازی و بستر‌های آنلاین است و معلم ناچار است به والدین نیز آموزش دهد. در کنار این موارد مادر‌های شاغل و کارمندی هستند که فرزندان این مادران به دلیل اجبار به حضور در محل کار، نمی‌توانند در کلاس درس حاضر باشند و معلم مجبور است برای حفظ سطح این دانش‌آموزان ساعات دیگری از روز که مادر در خانه است برای آن‌ها وقت بگذارد. بماند که در این ساعات خستگی و کم‌حوصلگی دانش‌آموزان برای حضور در کلاس و استفاده از مطلب درسی غالب است.
وی افزود: در بعضی خانه‌ها چندین فرزند دانش‌آموز وجود دارد که همگی ناچار به حضور در کلاس‌های آنلاین هستند. طبیعی است در این کشاکش، زور فرزندان بزرگ‌تر می‌چربد. مسئله دیگری که معلم را در مضیقه قرار می‌دهد این است که در فضای مجازی اگرچه تا حدودی می‌توان سطح دانش‌آموزان را ارزیابی و سنجش کرد، اما این موضوع قطعیت کامل ندارد، چراکه بعضاً خانوادهها در کنار فرزندان خود تکالیف را انجام می‌دهند.
این معلم گفت: در کنار این موارد، به خطر افتادن سلامت جسم دانش‌آموزان و معلمان است، کار با موبایل و تبلت و یکجانشینی برای دانش‌آموزان و حتی معلمان مضر است. همچنین ساعات خواب دانش‌آموزان به هم ریخته است و در ساعات صبح دانش‌آموزان روحیه مناسبی برای حضور در کلاس درس ندارند که آن هم به دلیل بیدار ماندن‌های بیش از حد در وقت شب است. همچنین به دلیل تربیت ناصحیح، فرزندان مانند گذشته حرف‌شنوی خوبی از والدین خود ندارند و در موضوع آموزش مجازی، توان کنترل فرزند خود را ندارند و والدین ناچار می‌شوند که به معلم متوسل شوند تا او با دانش‌آموز صحبت کند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلاتی که با آن در دوران کرونا دست و پنجه نرم کرده‌ایم، در ارتباط با تکالیف دانش‌آموزان است. دریافت تکالیف به چند شکل مانند صوت، فیلم و عکس و نوشتاری انجام می‌شود، اما یک سری مشکلات وجود دارد که یکی از آن‌ها محیط ناآرام منزل است که این میان انتظار داریم دانش‌آموز بتواند تکالیف خود را به درستی انجام دهد! یا وقتی می‌گوییم با لباس فرم و در موقعیت مناسب و با پوشش کامل فیلم بگیرند و بفرستند، بعضاً اهمیتی داده نمی‌شود و یا عکس‌ها بسیار تار و ناخواناست.
وی افزود: در بعضی خانه‌ها چندین فرزند دانش‌آموز وجود دارد که همگی ناچار به حضور در کلاس‌های آنلاین هستند. طبیعی است در این کشاکش، زور فرزندان بزرگ‌تر می‌چربد. مسئله دیگری که معلم را در مضیقه قرار می‌دهد این است که در فضای مجازی اگرچه تا حدودی می‌توان سطح دانش‌آموزان را ارزیابی و سنجش کرد، اما این موضوع قطعیت کامل ندارد، چراکه بعضاً خانوادهها در کنار فرزندان خود تکالیف را انجام می‌دهند.
این معلم گفت: در کنار این موارد، به خطر افتادن سلامت جسم دانش‌آموزان و معلمان است، کار با موبایل و تبلت و یکجانشینی برای دانش‌آموزان و حتی معلمان مضر است. همچنین ساعات خواب دانش‌آموزان به هم ریخته است و در ساعات صبح دانش‌آموزان روحیه مناسبی برای حضور در کلاس درس ندارند که آن هم به دلیل بیدار ماندن‌های بیش از حد در وقت شب است. همچنین به دلیل تربیت ناصحیح، فرزندان مانند گذشته حرف‌شنوی خوبی از والدین خود ندارند و در موضوع آموزش مجازی، توان کنترل فرزند خود را ندارند و والدین ناچار می‌شوند که به معلم متوسل شوند تا او با دانش‌آموز صحبت کند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلاتی که با آن در دوران کرونا دست و پنجه نرم کرده‌ایم، در ارتباط با تکالیف دانش‌آموزان است. دریافت تکالیف به چند شکل مانند صوت، فیلم و عکس و نوشتاری انجام می‌شود، اما یک سری مشکلات وجود دارد که یکی از آن‌ها محیط ناآرام منزل است که این میان انتظار داریم دانش‌آموز بتواند تکالیف خود را به درستی انجام دهد! یا وقتی می‌گوییم با لباس فرم و در موقعیت مناسب و با پوشش کامل فیلم بگیرند و بفرستند، بعضاً اهمیتی داده نمی‌شود و یا عکس‌ها بسیار تار و ناخواناست.
موبایل و تبلت ابزار مناسبی برای آموزش نیست
در ادامه پای صحبت‌های معلم دیگری که در مدرسه‌ای غیرانتفاعی تدریس می‌کند می‌نشینیم. نازنین شفقی، با 10 سال سابقه تدریس و تخصص در زمینه علوم کامپیوتری درباره کمبود‌ها و نقاط ضعف در جریان آموزش مجازی اظهار کرد: یک سری پیش نیاز‌ها باید وجود داشته باشد که عدم وجود هر کدام می‌تواند این فرایند را تبدیل به چرخه‌ای معیوب کند و مشکلاتی به دنبال داشته باشد. یکی از مهمترین آن‌ها وجود اینترنت مناسب و مطلوب با سرعت و کیفیت قابل قبول است که در حال حاضر از آن بهره‌مند نیستیم. در کنار هزینه زیادی که معلمان بابت اینترنت پرداخت می‌کنند، اما سرعت مطلوبی ندارد و باعث بروز مشکلاتی شده است. وجود بستر آموزشی مناسب و واحد مورد دیگر است که معلمان و دانش‌آموزان بتوانند از آن استفاده کنند، اما واقعیت این است که بستر آموزشی مصوب آموزش و پرورش که همان «شبکه شاد» است، بستر مطلوبی برای آموزش نیست، به همین دلیل مدارس، آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها ناچار شدهاند از سایر بستر‌ها استفاده کنند و این اتفاق امری سلیقه‌ای شده است که طبیعی است استفاده از هر یک از پلتفرم‌ها نیازمند آموزش است. یکی دیگر از پیش‌نیاز‌ها برای تحقق آموزش در این بستر، وجود سخت‌افزار‌هایی برای معلمان و دانش‌آموزان است، برای مثال تهیه قلم نوری که هزینه بالایی هم دارد و ابزار مهمی برای معلم در این شرایط است. در کنار این مورد، استفاده از یک سیستم و کامپیوتر مناسب اهمیت دارد که البته بسیاری از معلمان و دانش‌آموزان از این امکان برخوردار نیستند. تلفن همراه و تبلت به هیچ وجه ابزار مناسبی نه برای آموزش دادن و نه آموزش دیدن است. یکی از مهمترین دلایل آن نیز صفحه نمایش کوچک و امکانات محدودی است که تلفن همراه دارد.
نازنین شفقی از جمله مشکلاتی که در دوران کرونا با آن روبرو بوده است را کاهش و عدم ارتباط چشمی و رو در روی معلم و دانش‌آموز دانست و گفت: این مسئله به خصوص در مقاطع پایین‌تر به چشم می‌خورد. همچنین اینکه برخی دانش‌آموزان محیطی آرام و ساکت برای حضور در کلاس مجازی ندارند و زیاد دیده می‌شود که از دانش‌آموز سؤالی پرسیده می‌شود، اما به خاطر محیط ناآرام امکان پاسخگویی و یا تمرکز لازم را ندارد. این موانع کار را برای معلمان دشوار می‌کند و امکانی هم برای برطرف کردن این مشکل ندارند. مشکل خستگی ناشی از بی‌تحرکی و یک جا نشستن نیز برای معلمان و دانش‌آموزان وجود دارد و آسیب‌زاست، هم به لحاظ جسمی و هم از بین بردن انگیزه برای حضور در کلاس. تا قبل از کرونا، دانش‌آموزان از این ابزار صرفاً برای سرگرمی استفاده می‌کردند، اما در این شرایط معلم باید بتواند ابزاری که تا پیش از این جذاب و برای بازی استفاده می‌شد را تبدیل به ابزاری برای آموزش و یادگیری کند که در عین حال باید همان جذابیت را نیز دارا باشد. اگر این اتفاق نیفتد دانش‌آموزان تمرکز لازم برای حضور در کلاس را ندارند.
معلمی در دوران کرونا؛ فعالیتی تمام‌وقت
وی گفت: یکی دیگر از مشکلات برای دبیران، این است که با وجود خستگی و حضور در کلاس درس مجازی باید پس از آن شروع به بررسی تکالیف به صورت مجازی کند که کار بسیار سختی است و در عین حال که این کار را انجام می‌دهد تا انتهای شب باید به پیام‌ها و تماس‌های اولیا پاسخ دهد. معلمان در این دوران زمان بسیار محدود و کوتاهی را در اختیار خانواده خود بوده‌اند و بیشتر ساعات مفید روزشان اختصاص به دانش‌آموزان کلاس و اولیای آن‌ها دارد.
به گفته این معلم مدرسه‌ای غیرانتفاعی؛ نکته بسیار پررنگ دیگر این است که معلمان و دانش‌آموزان تا پیش از شیوع کرونا به واسطه عدم نیاز، به دنبال چگونگی استفاده از این ابزار نبودند و حتی نمی‌دانستند که چه کاربرد‌هایی می‌تواند داشته باشد. بعضا دیده می‌شود معلم باید کلاس آنلاین داشته باشد، اما شیوه استفاده از پلتفرم‌ها را نیاموخته است و حتی اگر بستر آموزش مناسبی هم در اختیار او قرار گیرد، بخاطر عدم دریافت آموزش کافی، قادر به استفاده کامل از بستر آموزش مجازی نیست و توانمندی کافی برای تحقق اهداف آموزشی را ندارد.
وی افزود: مسئله دیگر حضور والدین و یا عدم حضور آن‌ها در کنار دانش‌آموزان در کلاس درس مجازی است. در دوران آموزش مجازی کنترل تمرکز دانش‌آموزان برای معلمان بسیار دشوار است. دانش‌آموز را نمی‌بینیم و نمی‌شنویم و باید دریابیم که آیا دانش‌آموز در لحظه تدریس، تسلط و تمرکز به مطلب ارائه شده دارد یا خیر؟ گاهی اولیا نیز به این جریان اضافه و خود آن‌ها باعث عدم تمرکز دانش‌آموز می‌شوند و دلسوزی‌هایی دارند که خود مشکل‌ساز است، مانند اینکه به جای دانش‌آموزان به سوالات پاسخ می‌دهند و بین کلاس برای دانش‌آموز تغذیه می‌آورند. حضور والدین باعث می‌شود که اعمال نظر‌ها و سلایق آن‌ها با معلم مطرح شود و بعضی از آن‌ها می‌تواند برای معلم راهگشا باشد، اما در هر صورت والدین طبق برآورد شخصیت از فرزندشان سلیقه خود را اعمال می‌کنند که گاهی امری فرسایشی برای معلم است.
وی گفت: یکی دیگر از مشکلات برای دبیران، این است که با وجود خستگی و حضور در کلاس درس مجازی باید پس از آن شروع به بررسی تکالیف به صورت مجازی کند که کار بسیار سختی است و در عین حال که این کار را انجام می‌دهد تا انتهای شب باید به پیام‌ها و تماس‌های اولیا پاسخ دهد. معلمان در این دوران زمان بسیار محدود و کوتاهی را در اختیار خانواده خود بوده‌اند و بیشتر ساعات مفید روزشان اختصاص به دانش‌آموزان کلاس و اولیای آن‌ها دارد.
به گفته این معلم مدرسه‌ای غیرانتفاعی؛ نکته بسیار پررنگ دیگر این است که معلمان و دانش‌آموزان تا پیش از شیوع کرونا به واسطه عدم نیاز، به دنبال چگونگی استفاده از این ابزار نبودند و حتی نمی‌دانستند که چه کاربرد‌هایی می‌تواند داشته باشد. بعضا دیده می‌شود معلم باید کلاس آنلاین داشته باشد، اما شیوه استفاده از پلتفرم‌ها را نیاموخته است و حتی اگر بستر آموزش مناسبی هم در اختیار او قرار گیرد، بخاطر عدم دریافت آموزش کافی، قادر به استفاده کامل از بستر آموزش مجازی نیست و توانمندی کافی برای تحقق اهداف آموزشی را ندارد.
وی افزود: مسئله دیگر حضور والدین و یا عدم حضور آن‌ها در کنار دانش‌آموزان در کلاس درس مجازی است. در دوران آموزش مجازی کنترل تمرکز دانش‌آموزان برای معلمان بسیار دشوار است. دانش‌آموز را نمی‌بینیم و نمی‌شنویم و باید دریابیم که آیا دانش‌آموز در لحظه تدریس، تسلط و تمرکز به مطلب ارائه شده دارد یا خیر؟ گاهی اولیا نیز به این جریان اضافه و خود آن‌ها باعث عدم تمرکز دانش‌آموز می‌شوند و دلسوزی‌هایی دارند که خود مشکل‌ساز است، مانند اینکه به جای دانش‌آموزان به سوالات پاسخ می‌دهند و بین کلاس برای دانش‌آموز تغذیه می‌آورند. حضور والدین باعث می‌شود که اعمال نظر‌ها و سلایق آن‌ها با معلم مطرح شود و بعضی از آن‌ها می‌تواند برای معلم راهگشا باشد، اما در هر صورت والدین طبق برآورد شخصیت از فرزندشان سلیقه خود را اعمال می‌کنند که گاهی امری فرسایشی برای معلم است.
ضرورت آموزش به معلمان در آموزش الکترونیک
این معلم تصریح کرد: بخشی از مشکلات به دست دولت و سیستم آموزش و پرورش حل می‌شود، اما در مقیاس کوچک‌تر که مدرسه است، والدین می‌توانند همراه معلم کار دشوار آموزش در این روزگار را کمی سهل‌تر کنند. در کنار این مورد، ایجاد فضای مناسب و بستر مطلوب برای آموزش مجازی و کاهش هزینه‌های اینترنت نیز کمک کننده است. همچنین این کمک‌ها می‌تواند شامل در اختیار قرار دادن یک سری امکانات و ایجاد شرایطی که معلمان بتوانند به یک سری ملزومات تجهیز شوند و یا ابزار‌های جانبی و یا ایجاد بستر آموزشی و پلتفرم مناسب که بتواند برطرف کننده همه نیاز‌های معلم و دانش‌آموز باشد.
این معلم تصریح کرد: بخشی از مشکلات به دست دولت و سیستم آموزش و پرورش حل می‌شود، اما در مقیاس کوچک‌تر که مدرسه است، والدین می‌توانند همراه معلم کار دشوار آموزش در این روزگار را کمی سهل‌تر کنند. در کنار این مورد، ایجاد فضای مناسب و بستر مطلوب برای آموزش مجازی و کاهش هزینه‌های اینترنت نیز کمک کننده است. همچنین این کمک‌ها می‌تواند شامل در اختیار قرار دادن یک سری امکانات و ایجاد شرایطی که معلمان بتوانند به یک سری ملزومات تجهیز شوند و یا ابزار‌های جانبی و یا ایجاد بستر آموزشی و پلتفرم مناسب که بتواند برطرف کننده همه نیاز‌های معلم و دانش‌آموز باشد.
شفقی ادامه: همچنین آموزش دبیران و دانش‌آموزان که بسیاری از آن‌ها همچنان نیازمند آموزش برای استفاده از این بستر‌های آموزشی هستند و بخش دیگر آموزش معلمان برای شرایط خاص نیز باید مورد توجه قرار گیرد. با برگزاری دوره‌های ویژه آموزشی می‌توان به این هدف دست پیدا کرد تا آموزش در این بستر‌ها دلچسب‌تر باشد. همچنین این آموزش می‌تواند به گونه‌ای باشد که نیاز به حضور و غیاب مستمر دانش‌آموزان و اطلاع دقیق از حضور یا عدم حضور آن‌ها در کلاس درس کاسته شود. قطعاً هر کدام از این مسائل مرتفع شود معلم با خیالی آسوده‌تر می‌تواند به کیفیت آموزش فکر کند و خلاقیت را در تدریس خود به کار گیرد.
کمتر از ۶۰ درصد ارزیابی دانش‌آموزان صحت دارد
در بخشی از این گزارش، یک معلم پایه دوم دبستان از مدرسه‌ای دولتی در تهران به ایکنا گفت: فضای مجازی به کمک آموزش آمده است و با توجه به تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها این فضا باعث شد آموزش تعطیل نشود. اما مشکلاتی هم به همراه داشته است و در پایه‌های پایین‌تر این مشکلات بیشتر به چشم می‌خورد. دانش‌آموزان با توجه به سنین کم خود باید به کمک پدر و مادر بتوانند در کلاس درس شرکت کنند. وقتی یکی از آن‌ها یا هر دو نباشند، ارتباط دانش آموز با کلاس قطع می‌شود و دانش آموز انگیزه‌ای برای استفاده و حضور در کلاس ندارد. یکی از اقدامات می‌تواند این باشد که خانوادهها آموزش ببینند. اگر چه نسبت به آغاز شیوع بیماری اکنون وضعیت بهتری وجود دارد. اما کماکان هیچ بستری جایگزین آموزش حضوری نخواهد بود. در ارزیابی آموزشی به سبک مجازی همچنین، می‌توان گفت کمتر از ۶۰ درصد ارزیابی‌ها می‌تواند صحت داشته باشد.
در بخشی از این گزارش، یک معلم پایه دوم دبستان از مدرسه‌ای دولتی در تهران به ایکنا گفت: فضای مجازی به کمک آموزش آمده است و با توجه به تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها این فضا باعث شد آموزش تعطیل نشود. اما مشکلاتی هم به همراه داشته است و در پایه‌های پایین‌تر این مشکلات بیشتر به چشم می‌خورد. دانش‌آموزان با توجه به سنین کم خود باید به کمک پدر و مادر بتوانند در کلاس درس شرکت کنند. وقتی یکی از آن‌ها یا هر دو نباشند، ارتباط دانش آموز با کلاس قطع می‌شود و دانش آموز انگیزه‌ای برای استفاده و حضور در کلاس ندارد. یکی از اقدامات می‌تواند این باشد که خانوادهها آموزش ببینند. اگر چه نسبت به آغاز شیوع بیماری اکنون وضعیت بهتری وجود دارد. اما کماکان هیچ بستری جایگزین آموزش حضوری نخواهد بود. در ارزیابی آموزشی به سبک مجازی همچنین، می‌توان گفت کمتر از ۶۰ درصد ارزیابی‌ها می‌تواند صحت داشته باشد.
در غیرانتفاعی، «شاد» محلی از اعراب ندارد
یک معلم از مدرسه‌ای غیرانتفاعی در تهران نیز که در مقطع متوسطه تدریس می‌کند درباره برخی چالش‌های معلمان در این دوران به ایکنا، گفت: معلمان در طول دوران کرونا با مشکل سخت افزاری دست و پنجه نرم کردند. این مسئله در مدارس غیرانتفاعی مشهودتر بود و معلمان مجبور شدند به سرعت خود را به امکانات و دستگاه‌های مورد نیاز مجهز کنند و این کار را ما با هزینه خود انجام دادیم و این خرج‌ها هیچ کجا دیده و درباره آن صحبت نشد. برای مثال مجبور شدیم به وسیله ادوب کانکت کلاس را برگزار کنیم که خوب این برنامه قابلیت اجرا بر روی تلفن همراه را نداشت و حتماً باید کامپیوتر همراه تهیه می‌شد. در مدارس غیرانتفاعی شبکه شاد محلی از اعراب ندارد و بنابراین من به عنوان معلم چنین مدرسه‌ای درباره آن نظری نمی‌توانم داشته باشم.
این معلم ادامه داد: فضای ادوب کانکت مورد استفاده اغلب مدارس غیرانتفاعی است. در این زمینه حتی آموزشی به معلمان برای استفاده و حضور در این فضا ارائه نشده که مشکلی برای آن‌ها حین تدریس پیش نیاید. بعضا برخی از معلمان که سنین بالاتری دارند و کسب مهارت کار با این فضا برای آن‌ها سخت‌تر است، حتی امکان اشتراک‌گذاری یک فایل را در این برنامه ندارند و این مسئله مورد اعتراض دانش‌آموزان قرار می‌گیرد.
وی افزود: در بحث آموزش غیرحضوری نیز، فضای آموزش به طور کامل برای معلمان مجازی و غیرحضوری نبود و ما برای پر کردن فرم‌های نمره می‌بایست به مدرسه مراجعه می‌کردیم و به صورت دستی این فرم‌ها پر می‌شد. از آنجایی که معلمانی که استخدام آموزش و پرورش نبوده و قراردادی هستند و کد پرسنلی ندارند، جدای از اینکه امنیت شغلی در فرایند آموزش برای آن‌ها فراهم نیست، حتی برای ساده‌ترین کار‌ها در این دوران که بارگذاری نمره دانش‌آموزان در سایت جامعی که به این منظور طراحی شده است هم باید در مدرسه حاضر شوند و نمره‌ها را به صورت دستی وارد کنند و مدرسه خود آن‌ها را در آن وب‌سایت بارگذاری کند و این یک اتلاف وقت زیادی از کادر آموزشی می‌گیرد.
به گفته این معلم مقطع متوسطه؛ در موضوع آموزش، کار معلمان در بستر آموزش مجازی چندین برابر شده و برای مثال کلاس ۲۰ نفره به یک باره تبدیل به یک کلاس بیش از ۴۰ نفر با حضور دانش‌آموزان و والدین شد و معلم باید قادر به پاسخگویی به همه آن‌ها باشد. عدم حضور فیزیکی از انتقال صحیح آموزش جلوگیری کرد.
یک معلم از مدرسه‌ای غیرانتفاعی در تهران نیز که در مقطع متوسطه تدریس می‌کند درباره برخی چالش‌های معلمان در این دوران به ایکنا، گفت: معلمان در طول دوران کرونا با مشکل سخت افزاری دست و پنجه نرم کردند. این مسئله در مدارس غیرانتفاعی مشهودتر بود و معلمان مجبور شدند به سرعت خود را به امکانات و دستگاه‌های مورد نیاز مجهز کنند و این کار را ما با هزینه خود انجام دادیم و این خرج‌ها هیچ کجا دیده و درباره آن صحبت نشد. برای مثال مجبور شدیم به وسیله ادوب کانکت کلاس را برگزار کنیم که خوب این برنامه قابلیت اجرا بر روی تلفن همراه را نداشت و حتماً باید کامپیوتر همراه تهیه می‌شد. در مدارس غیرانتفاعی شبکه شاد محلی از اعراب ندارد و بنابراین من به عنوان معلم چنین مدرسه‌ای درباره آن نظری نمی‌توانم داشته باشم.
این معلم ادامه داد: فضای ادوب کانکت مورد استفاده اغلب مدارس غیرانتفاعی است. در این زمینه حتی آموزشی به معلمان برای استفاده و حضور در این فضا ارائه نشده که مشکلی برای آن‌ها حین تدریس پیش نیاید. بعضا برخی از معلمان که سنین بالاتری دارند و کسب مهارت کار با این فضا برای آن‌ها سخت‌تر است، حتی امکان اشتراک‌گذاری یک فایل را در این برنامه ندارند و این مسئله مورد اعتراض دانش‌آموزان قرار می‌گیرد.
وی افزود: در بحث آموزش غیرحضوری نیز، فضای آموزش به طور کامل برای معلمان مجازی و غیرحضوری نبود و ما برای پر کردن فرم‌های نمره می‌بایست به مدرسه مراجعه می‌کردیم و به صورت دستی این فرم‌ها پر می‌شد. از آنجایی که معلمانی که استخدام آموزش و پرورش نبوده و قراردادی هستند و کد پرسنلی ندارند، جدای از اینکه امنیت شغلی در فرایند آموزش برای آن‌ها فراهم نیست، حتی برای ساده‌ترین کار‌ها در این دوران که بارگذاری نمره دانش‌آموزان در سایت جامعی که به این منظور طراحی شده است هم باید در مدرسه حاضر شوند و نمره‌ها را به صورت دستی وارد کنند و مدرسه خود آن‌ها را در آن وب‌سایت بارگذاری کند و این یک اتلاف وقت زیادی از کادر آموزشی می‌گیرد.
به گفته این معلم مقطع متوسطه؛ در موضوع آموزش، کار معلمان در بستر آموزش مجازی چندین برابر شده و برای مثال کلاس ۲۰ نفره به یک باره تبدیل به یک کلاس بیش از ۴۰ نفر با حضور دانش‌آموزان و والدین شد و معلم باید قادر به پاسخگویی به همه آن‌ها باشد. عدم حضور فیزیکی از انتقال صحیح آموزش جلوگیری کرد.
خانوادهها در مناطق روستایی تلویزیون ندارند چه رسد به تبلت
معلم دیگری از شهر مرند در آذربایجان شرقی که در پایه دوم دبستان مشغول تدریس است، به ایکنا گفت: مشکلات معلمان و دانش‌آموزان شهرستان‌ها و مناطق روستایی کمتر مطرح و دیده می‌شود. مشکل دانش‌آموزان این مناطق فقط نداشتن تبلت نیست بلکه برخی از آن‌ها حتی تلویزیون هم ندارند تا بتوانند از طریق شبکه‌های تلویزیونی دروس را بیاموزند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر بچه‌هایی که سال قبل کلاس اول دبستان بودند به دلیل سردرگمی و نبود امکانات و همچنین وجود مشکلات متعدد در آموزش آنلاین عملاً در خواندن و نوشتن دچار مشکل هستند و با همان مشکلات وارد کلاس دوم ابتدایی شدهاند. بی‌سوادی یا مشغله والدین مناطق محروم و روستایی هم موجب شده کسی پیگیر درس بچه‌ها نباشد و به آن‌ها در آموزش دروس کمک نکند.
این معلم پایه دوم ابتدایی به وارد آمدن فشار مضاعف به معلمانی که هم باید در شاد درس بدهند و هم برای تدریس حضوری به مدرسه بروند نیز اشاره کرد و گفت: طی مدتی که قرنطینه کاهش یافت و حضور در مدارس اختیاری شد، معلمان باید نصف روز را در شاد برای یک گروه از بچه‌ها تدریس می‌کردند و نصف دیگر روز را به مدرسه می‌رفتند که این مسئله تمام وقت معلمان را گرفته و فشار مضاعفی به آن‌ها وارد کرده است.
براساس این گزارش و مطابق نظر هر یک از معلمانی که پیش‌تر از نظر گذشت، یادگیری الکترونیک به دلیل برخورداری از امکانات وسیع فناوری روز و فارغ بودن از محدودیت‌های زمان و مکان راه‌حل خوبی برای بسیاری از مشکلات آموزش سنتی است. با وجود این واقعیتی که امروز به آن می‌توان اشاره کرد حاکی از نابالغ بودن این نوع آموزش است، در حالی که آموزش‌های اینترنتی در جهان و فناوری اطلاعات آن‌ها به سرعت روبه رشد است و پایین آمدن نقش برخورد‌های رو در رو، نبود حس گروهی لازم و تعهدات فردی و ضعف در جمع‌بندی مطالب آموزشی باعث کاهش اثربخشی این آموزش‌ها در کشورمان شده است.
معلم دیگری از شهر مرند در آذربایجان شرقی که در پایه دوم دبستان مشغول تدریس است، به ایکنا گفت: مشکلات معلمان و دانش‌آموزان شهرستان‌ها و مناطق روستایی کمتر مطرح و دیده می‌شود. مشکل دانش‌آموزان این مناطق فقط نداشتن تبلت نیست بلکه برخی از آن‌ها حتی تلویزیون هم ندارند تا بتوانند از طریق شبکه‌های تلویزیونی دروس را بیاموزند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر بچه‌هایی که سال قبل کلاس اول دبستان بودند به دلیل سردرگمی و نبود امکانات و همچنین وجود مشکلات متعدد در آموزش آنلاین عملاً در خواندن و نوشتن دچار مشکل هستند و با همان مشکلات وارد کلاس دوم ابتدایی شدهاند. بی‌سوادی یا مشغله والدین مناطق محروم و روستایی هم موجب شده کسی پیگیر درس بچه‌ها نباشد و به آن‌ها در آموزش دروس کمک نکند.
این معلم پایه دوم ابتدایی به وارد آمدن فشار مضاعف به معلمانی که هم باید در شاد درس بدهند و هم برای تدریس حضوری به مدرسه بروند نیز اشاره کرد و گفت: طی مدتی که قرنطینه کاهش یافت و حضور در مدارس اختیاری شد، معلمان باید نصف روز را در شاد برای یک گروه از بچه‌ها تدریس می‌کردند و نصف دیگر روز را به مدرسه می‌رفتند که این مسئله تمام وقت معلمان را گرفته و فشار مضاعفی به آن‌ها وارد کرده است.
براساس این گزارش و مطابق نظر هر یک از معلمانی که پیش‌تر از نظر گذشت، یادگیری الکترونیک به دلیل برخورداری از امکانات وسیع فناوری روز و فارغ بودن از محدودیت‌های زمان و مکان راه‌حل خوبی برای بسیاری از مشکلات آموزش سنتی است. با وجود این واقعیتی که امروز به آن می‌توان اشاره کرد حاکی از نابالغ بودن این نوع آموزش است، در حالی که آموزش‌های اینترنتی در جهان و فناوری اطلاعات آن‌ها به سرعت روبه رشد است و پایین آمدن نقش برخورد‌های رو در رو، نبود حس گروهی لازم و تعهدات فردی و ضعف در جمع‌بندی مطالب آموزشی باعث کاهش اثربخشی این آموزش‌ها در کشورمان شده است.
مزایای آموزش به روش الکترونیک
از جمله مزایای آموزش به روش الکترونیک می‌توان این موارد را برشمرد؛ ارائه آسان مواد آموزشی به شکل برخط، دسترسی بیشتر دانش‌آموزان به مواد و منابع یادگیری، کاهش در هزینه و مقدار اتلاف وقت آموزشی، تغییر مسیر آموزش از یاد دادن به یاد گرفتن، صدمه وارد نشدن به کیفیت محیط زیست. همچنین با آموزش مجازی، جهشی در به‌روز رسانی اطلاعات رخ داد و معلمان تلاش دارند اطلاعات خود را به روز کنند. تولید محتوا به روش‌ها و مدل‌های مختلف و در تعداد بالا انجام می‌شود در حالی که در آموزش حضوری تنها یک معلم تدریس می‌کرد. همچنین میزان مصرف کاغذ در این دوران کمتر شده است.
اما اگر بخواهیم شاخص‌های آموزش دیجیتال را در کشور خودمان به صورت عینی بررسی کنیم، که این شاخص‌ها عبارتند از؛ دسترسی به پلتفرم مناسب برای آموزش آنلاین، دسترسی دانش‌آموزان به مکانی آرام برای یادگیری در خانه، دسترسی به یک دستگاه کامپیوتر برای انجام تکالیف مدرسه، دسترسی دانش‌آموزان به اینترنت مناسب، توانمندی فنی و حرفه‌ای معلمان در ارائه آموزش‌ها به کمک وسایل دیجیتال، فراهم بودن زمان کافی برای معلمان، فراهم کردن طرح درس آنلاین، وجود مشاوران و راهنمایانی در کنار معلمان و دسترسی معلم به منابع حرفه‌ای برای آموختن کار با ابزار‌های دیجیتال، خواهیم دید با توجه به مشکلات مطرح شده در این گزارش از سوی معلمان، فاصله زیادی با نقطه مطلوب وجود دارد.
به این دلیل که این معلمان بر چند برابر شدن کار، نبود امکانات و مشخص نبودن ساعت کاری خود تأکید داشتند و از آنجایی که به نظر می‌رسد تا سال تحصیلی آینده و شاید هم سال‌های آینده نیز همچنان کرونا همراه ما خواهد بود، لازم است که وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ای برای به حداقل رساندن مشکلات معلمان در نظر گیرد، چراکه بخشی قابل توجهی از تربیت نیروی انسانی، به دست معلمان محقق می‌شود و باید شرایطی فراهم شود تا از فرسودگی معلمان در این شرایط کاسته شود چراکه این امر در صورت حل نشدن، در تربیت نیروی انسانی نیز تأثیر خواهد گذاشت.
انتهای پیام اما اگر بخواهیم شاخص‌های آموزش دیجیتال را در کشور خودمان به صورت عینی بررسی کنیم، که این شاخص‌ها عبارتند از؛ دسترسی به پلتفرم مناسب برای آموزش آنلاین، دسترسی دانش‌آموزان به مکانی آرام برای یادگیری در خانه، دسترسی به یک دستگاه کامپیوتر برای انجام تکالیف مدرسه، دسترسی دانش‌آموزان به اینترنت مناسب، توانمندی فنی و حرفه‌ای معلمان در ارائه آموزش‌ها به کمک وسایل دیجیتال، فراهم بودن زمان کافی برای معلمان، فراهم کردن طرح درس آنلاین، وجود مشاوران و راهنمایانی در کنار معلمان و دسترسی معلم به منابع حرفه‌ای برای آموختن کار با ابزار‌های دیجیتال، خواهیم دید با توجه به مشکلات مطرح شده در این گزارش از سوی معلمان، فاصله زیادی با نقطه مطلوب وجود دارد.
به این دلیل که این معلمان بر چند برابر شدن کار، نبود امکانات و مشخص نبودن ساعت کاری خود تأکید داشتند و از آنجایی که به نظر می‌رسد تا سال تحصیلی آینده و شاید هم سال‌های آینده نیز همچنان کرونا همراه ما خواهد بود، لازم است که وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ای برای به حداقل رساندن مشکلات معلمان در نظر گیرد، چراکه بخشی قابل توجهی از تربیت نیروی انسانی، به دست معلمان محقق می‌شود و باید شرایطی فراهم شود تا از فرسودگی معلمان در این شرایط کاسته شود چراکه این امر در صورت حل نشدن، در تربیت نیروی انسانی نیز تأثیر خواهد گذاشت.
