آیا ما سواد رسانه‌ای داریم / شاخص‌هایی برای ارزیابی + فیلم
استاد دانشگاه و کارشناس ارتباطات در تشریح مفهوم سواد رسانه‌ای، گفت: کسی که سواد رسانه‌ای دارد می‌تواند لابه‌لای خطوط و پیام پنهان و مستتر پیام‌های رسانه‌ای را درک کند.
به گزارش ایکنا، در دنیای کنونی تمام ابعاد زندگی انسان در سیطره رسانهها قرار دارد و این خطر بزرگ همیشه وجود دارد که رسانهها ما را فریب دهند. به همین دلیل باید بدانیم با هر پیام و مطلب رسانه‌ای چگونه مواجه و دروغ و حقیقت پیام‌ها را به چه نحو تشخیص دهیم.
برای یادگیری این مهم باید اصول سواد رسانه‌ای را آموزش ببینیم. خبرگزاری ایکنا با توجه به اهمیت بسیار بالای سواد رسانه‌ای در عصر کنونی نسبت به تهیه و ارائه مطالب آموزشی با محور سواد رسانه‌ای اقدام کرده است. در این مجموعه درس گفتارها حمید ضیائی‌پرور، استاد دانشگاه و کارشناس ارتباطات، اصلی‌ترین تکنیک‌های سواد رسانه‌ای را به مخاطبان ایکنا آموزش می‌دهد.
وی در بخش اول این مجموعه کوتاه اما غنی آموزشی، ابتدا به تشریح مفهوم و اهمیت سواد رسانه‌ای پرداخت و گفت: سواد رسانه‌ای یعنی چه؟ این مفهوم را خیلی در جامعه شنیده‌ایم. سواد کلاسیک به معنی توانایی خواندن، نوشتن و یا استفاده از کامپیوتر و ... است اما سوادهای دیگری نیز مانند سواد هنر، سواد اطلاعاتی، سواد دیجیتالی و در نهایت سواد رسانه‌ای وجود دارد.
فرقی نمی‌کند رسانه رادیو باشد یا روزنامه یا تلویزیون؛ رسانهها و رسانه نگارها برای تولید محتوا از یکسری تکنیک‌ها استفاده می‌کنند. اگر مخاطب فوت و فن‌هایی که روزنامه‌نگاران برای تولید، انتشار و تأثیرگذاری بیشتر محتوا به کار می‌برند را بدانند، یعنی سواد رسانه‌ای دارد.
در دوره جدید که مخاطبان علاوه بر دریافت تولیدات رسانهها از طریق تلفن همراه، پیج شبکه‌های اجتماعی، کانال و ... صاحب رسانه شده و به دریافت و انتشار اطلاعات اقدام می‌کنند، خودشان نیز تبدیل به رسانه‌نگار شده‌اند البته نه کاملاً حرفهای اما دست به تولید محتوا می‌زنند.
به همین دلیل مخاطبان هم باید دانش و سواد رسانه‌ای کافی داشته باشند چراکه بسیاری از مخاطبان ممکن است در مواجهه با اخبار و اطلاعات فضای مجازی با محتوایی مواجه شوند که در ظاهر خیلی خوب، صحیح و دارای منبع معتبر است، اما در باطن دارای اشکالاتی بوده و دروغ است. اگر این مخاطب که تبدیل به فرستنده پیام شده نداند که چطور اخبار صحیح و غلط را از هم تمیز دهد و اخبار صحیح را بازنشر دهد، این فرد سواد رسانه‌ای ندارد.
بنابراین سواد رسانه‌ای لازمه همه اقشار جامعه اعم از روزنامه‌نگاران حرفهای و مخاطبان عام است. از سوی دیگر توانایی نقد و بی‌رحمانه مورد نقد قرار دادن محتوای پیام رسانهها درجه‌ای از سواد رسانه‌ای است. به عبارت دیگر اگر شما یک فیلم می‌بینید، یا خبری را در روزنامه یا پایگاه خبری می‌خوانید باید بتوانید آن را نقد کنید. اصطلاحاً می‌گویند باید آنقدر چون و چرا به خبر وارد کنید تا ببینید در مقابل انتقادهایی که به خبر وارد می‌کنید ساختار آن خبر فرو می‌ریزد یا خیر. اگر توانایی این کار را داشتید یعنی سواد رسانه‌ای دارید.
سواد رسانه‌ای به مفهوم توانایی درک مکانیزم‌ها و تکنیک‌های پشت پرده تولید پیام از سوی رسانه‌های حرفهای، توانایی تولید محتوا توسط مخاطبان و کاربران در فضاهای رسانه‌های اجتماعی و توانایی وارد کردن نقد و داشتن تفکر انتقادی نسبت به محتوای پیام رسانه‌ای است. کسی که سواد رسانه‌ای دارد می‌تواند لابه‌لای خطوط و پیام پنهان و مستتر پیام‌های رسانه‌ای را درک کند.
انتهای پیام
