ریشه خشونت‌های اخیر در سرزمین‌های اشغالی در سالروز نکبت

به گزارش ایکنا، هر سال در تاریخ 15 مِی، فلسطینیان، طرفداران فلسطین در سرزمین‌های اشغالی و آزادی‌خواهان سایر نقاط جهان راهپیمایی و مراسمی را در اعتراض به توسعه‌طلبی و اشغالگری رژیم صهیونیستی برگزار می‌کنند.

فلسطینیان این روز را که ده‌ها هزار نفر طی جنگی که منجر به ایجاد رژیم اسرائیل در سال 1948 شد،‌ روز نکبت می‌خوانند. فلسطینی‌ها در روز نکبت بر حق خود برای بازگشت به خانه‌ها و روستاهای خود در فلسطین تأکید می‌کنند.

امسال هفتاد و سومین سالروز نکبت در تاریخ فلسطین است که با توجه به رخدادهای اخیر در سرزمین‌های اشغالی، این مراسم با سالگردهای دیگر که پیش از این برگزار شده بود، تفاوت بسیاری دارد و فلسطینی‌ها سالروز نکبت را در میان حملات هوایی مرگبار رژیم صهیونیستی، حملات یهودیان تندرو و انواع دیگر از خشونت تحمیل شده از سوی نیروهای صهیونیستی سپری می‌کنند.

در تاریخ 15 مه 1948، حدود 750 هزار فلسطینی به اردوگاه‌های پناهندگی که پس از ایجاد رژیم اسرائیل در سال 1948 هنوز در کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه و لبنان وجود دارد، اخراج شدند. در همان سال تقریباً 600 نفر در روستای دیر یاسین فلسطین مورد حمله شبه نظامیان صهیونیست قرار گرفتند. بیش از 100 فلسطینی کشته شدند. این قتل عام برای فشار بر فلسطینی‌ها برای ترک خانه‌هایشان بود.

این در حالی بود که پیش از این و به مدت صدها سال، یهودیان و اعراب در کنار هم به عنوان شهروندان امپراتوری عثمانی در فلسطین زندگی می‌کردند اما این وضعیت پس از جنگ جهانی اول و استقرار قیمومیت بریتانیا در فلسطین پایان یافت و در سال 1917 و در اعلامیه‌ای معروف به اعلامیه بالفور (Balfour declaration) دولت بریتانیا به یهودیان وعده تشکیل کشور در فلسطین را داد.

از آن زمان و با تأسیس رژیم صهیونیستی، میلیون‌ها فلسطینی اکنون خود را مجبور به زندگی تحت اشغال نظامی و همچنین شاهد توسعه‌طلبی بیشتر اسرائیل در سرزمین‌های خود دیده‌اند. از سال 2010، 42 درصد از سرزمین‌های کرانه باختری تحت سیطره شهرک‌های اسرائیلی یا مستقیماً تحت کنترل ارتش اسرائیل بود و در آوریل سال 2020، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی قصد خود را برای الحاق بخش‌های بیشتری از کرانه باختری با حمایت ایالات متحده اعلام کرد.

طبق آمار فلسطینی‌ها، در حال حاضر تقریباً 640 هزار مهاجر یهودی در 196 شهرک (ساخته شده با تأیید رژیم صهیونیستی) و بیش از 200 دهکده مهاجران (که بدون تأیید این رژیم ساخته شده) در کرانه باختری اشغالی و بیت‌المقدس شرقی زندگی می‌کنند.

با وجود اینکه قوانین بین‌المللی کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی را «سرزمین‌های اشغالی» می‌داند و کلیه فعالیت‌های شهرک‌سازی یهودیان در آنجا را غیرقانونی دانسته اما ساخت این شهرک‌ها و اسکان یهودیان اکثراً تندرو با حمایت رژیم صهیونیستی به امری عادی تبدیل شده است.

بحران کنونی در سرزمین‌های اشغالی مانند بسیاری از موارد قبلی، ریشه‌های پیچیده‌ای در تأسیس رژیم صهیونیستی در سال 1948 و پس از جنگ شش روزه در سال 1967 دارد که اسرائیل مناطقی از بیت‌المقدس را که تحت کنترل اعراب بود از جمله بخش قدیمی و مقدس آن تصرف کرد.

جرقه اعتراضات و خشونت‌های اخیر هم از همین موضوع و مجبور کردن چند خانواده فلسطینی در منطقه شیخ جراح برای تخلیه خانه‌هایشان بود که به خشونت و در نهایت جنگ مجددی بین رژیم صهیونیستی و غزه منجر شد. این فلسطینی‌ها که بیش از 70 نفر هستند، از خانواده‌هایی هستند که پس از فرار از خانه‌های خود در بیت‌المقدس غربی در زمان بنیانگذاری اسرائیل در سال 1948، به بیت‌المقدس شرقی نقل مکان کرده بودند.

اما دو چیز درگیری‌های اخیر را با موارد گذشته متفاوت ساخته است. اول درگیری‌هایی که در داخل خاک رژیم صهیونیستی بین اعراب و یهودیان تندور در شهرهای مختلف رخ داده است. در درگیری‌های گذشته تظاهرات محدودی در کرانه باختری انجام می‌شد اما به ندرت سایر شهرهای سرزمین‌های اشغالی درگیر خشونت می‌شدند.

در اعتراضات اخیر کسب‌ و کارها، خانه‌ها و عبادتگاه‌های آنها هدف حملات خشونت‌آمیز قرار گرفته که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل آنها را تهدیدی خطرناک‌تر از موشک‌های غزه اعلام کرده است. با این همه برخی عقیده دارند که عادی‌سازی تدریجی سیاست‌های راست افراطی از جمله دولت نتانیاهو، فضایی را برای گروه‌های خشن ضد عرب مانند Lehava  La Familia ایجاد کرده تا بتوانند خود را در خیابان‌ها مطرح کنند.

موضوع دوم که درگیری‌های اخیر را با موارد گذشته متفاوت ساخته، گستردگی حملات حماس به خاک رژیم صهیونیستی است. این حملات که با موشک‌های پیشرفته‌تری انجام شده توانسته خسارات قابل توجهی به مناطق اشغال شده وارد کند. از سوی دیگر با وجود اینکه سامانه موسوم به گنبد آهنین درصد زیادی از موشک‌های حماس را ردگیری و مهندم کرده اما حجم بالای موشک‌ها آسیب‌پذیری این سامانه را آشکار ساخته و با توجه به هزینه بالای نگهداری و عملیاتی کردن آن، آسیب‌های اقتصادی هم برای رژیم صهیونیستی به دنبال خواهد داشت.

اما نتیجه این درگیری‌ها هر چه که باشد(آتش‌بس توافقی با میانجیگری طرف سوم) نشان خواهد داد تا زمانی که به ریشه‌های این درگیری‌ها پرداخته نشود و حقوق پایمال شده فلسطینیان به آنها بازنگردد، این خشونت‌ها بار دیگر و در زمان دیگر به مانند آتش زیر خاکستر زبانه خواهد کشید و ممکن است به عواقب بدتری بیانجامد.

به قلم محمدحسن گودرزی