تأثیر بحران‌های رسانهای بر سلامت روحی و ذهنی جامعه
عضو انجمن سواد رسانهای ایران ضمن تأکید بر تأثیر بحران‌های رسانهای بر سلامت روحی و ذهنی جامعه، گفت: بهره‌گیری از برخی گزارهها همچون حقوق بشر، راهکاری برای ارائه محتوا از سوی قدرت‌های رسانهای به جوامع مختلف است.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ هشتمین وبینار سواد رسانهای با عنوان «بحران‌های رسانهای و سلامت روحی و ذهنی جامعه» شب گذشته، نهم آبان‌ماه با حضور فردوس امیرغلامی، عضو انجمن سواد رسانهای ایران برگزار شد.
امیرغلامی در این وبینار اظهار کرد: این روزها با توجه به مسائلی که در کشور اتفاق افتاد، شاید بیشتر از همیشه بحران‌های رسانهای و اجتماعی را درک کنیم که چه تأثیری در جامعه داشته است. با وجود اینکه زندگی جاری بوده و ریتم معمولی زندگی در جریان است، اما اگر به اطراف خود توجه کنیم، متوجه می‌شویم که حال دل‌های مردم خوب نیست. یکی از اتفاقاتی که در بحران‌های اجتماعی ایجاد می‌شود، بحران‌های رسانهای است.
وی ادامه داد: زمانی که توازن مرسوم و معمول در حوزه‌های مختلف دچار اختلال می‌شود، بحران ایجاد می‌شود. به صورت معمول خانواده‌‌ها دارای ریتم مشخصی در طول فعالیت‌های روزانه خود هستند، اما ممکن است اتفاقی در خانواده رخ دهد که این ریتم برای مدتی دچار اختلال شود، این مسئله باعث ایجاد بحران در خانواده خواهد شد. برای تشخیص وجود بحران در حوزه رسانهای باید دقت کرد که آیا ریتم معمول رسانه‌هایی که با آن‌ها در ارتباط هستیم دچار اختلال شده است یا خیر؟ ساده‌ترین تعریفی که برای بحران رسانهای ارائه می‌شود این است که شهروندان دقت کنند که آیا توازن‌های رسانهای بهم ریخته یا خیر؟
بحران‌های رسانهای
امیرغلامی تصریح کرد: شگردهای زیادی در بحران‌های رسانهای به کار برده می‌شود. یکی از مثال‌های معمولی که شاهد بحران‌های رسانهای در کشور هستیم، بحران‌های سیاسی است. زمان انتخابات، تصویب یک قانون ویژه، اجرای یک طرح ویژه و ... از جمله موقعیت‌هایی است که ممکن است باعث ایجاد بحران رسانهای در کشور شود. برای مثال شاخص شدن مسئله حذف تیم ملی ایران از جام جهانی یکی از بحران‌های رسانهای است که با آن مواجه هستیم.
این استاد سواد رسانهای بیان کرد: بحران‌های رسانهای گاهی اوقات بر اثر اتفاقات طبیعی همچون سیل، زلزله، جنگ و ... به وجود می‌آید. این سؤال مطرح می‌شود که آیا بحران‌سازی رسانهای اتفاق می‌افتد؟ و آیا می‌توانیم با قاطعیت بگوییم که گروه‌ها و قدرت‌هایی می‌توانند بحران‌ساز رسانهای باشند؟ در اینکه در هر حوزه‌ای قدرت وجود دارد، شکی نیست. این قدرت می‌تواند با توجه به نگاه و تحلیل جامعه نسبت به ایجاد بحران‌های رسانهای اقدام کند.
وی تصریح کرد: افراد و گروه‌هایی که مدیریت رسانه‌های مختلف را بر عهده دارند، قدرت این را دارند که بحران‌های اجتماعی ایجاد کنند. این افراد و گروه‌ها می‌توانند با ارائه اخبار و محتواهای دلخواه و تأثیرگذار در جامعه، زمینه ایجاد بحران‌ها را فراهم کنند. این یک واقعیت است که ما در جامعه جهانی همان‌گونه که دارای امپریالیسم اقتصادی و ... هستیم، قطعاً در حوزه رسانهای نیز با امپریالیسم مواجه هستیم.
جهت‌گیری رسانهای
امیرغلامی بیان کرد: امروز افراد جامعه با دنیای خبررسانی و رسانه بیگانه نیستند. اما خبررسانی ممکن است جهت‌گیری داشته و صاحبان قدرت رسانهای اخبار و محتواهای دلخواه خود را به جامعه و حتی جهانیان القا کنند. لذا قدرت‌های رسانهای می‌توانند در این زمینه اثرگذار بوده و به جوامع مختلف خط‌دهی کنند. امروز ممکن است بسیاری از اتفاقات در دنیا رخ دهد که بسیاری از مردم جهان از آن‌ها خبر نداشته باشند، اما برخی رویدادها رخ می‌دهد که قدرت‌های رسانهای آن‌ها را نشان کرده و محتواهای دلخواه خود در رابطه با این رویدادها را به خورد جوامع مختلف می‌دهند.
این استاد سواد رسانهای ادامه داد: امروز چنانچه بررسی دقیق‌تری در حوزه خلأ مطالعات جهانی و ملی که در حوزه ارتباطات و نقش آن در صلح، خشم، افسردگی‌ها، روابط خانوادگی، روابط اجتماعی و ... وجود داشته باشد، متوجه می‌شویم که بسیاری از اطلاعات حوزه رسانه و ارتباطات در این زمینه‌ها تأثیر بسزایی دارند. این بدان معناست که محتواهای بسیاری از رسانه‌های جهانی ممکن است به این صورت باشد که برای مثال در نقطه‌ای از جهان درگیری، خشم، جنگ و ... وجود داشته باشد اما چنانچه با مردم آن نقطه گفت‌و‌گو داشته باشیم، چنین مسئله‌ای را در این حد از شدت تکذیب کنند.
وی تصریح کرد: یکی از کشورهایی که چنین تفکری در رابطه با آن‌ها ارائه می شود، ایران است. زمانی که با برخی از توریست‌ها در رابطه با نگاهشان به ایران گفت‌و‌گو می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم تصوری که ایشان از جامعه ایرانی داشته‌اند، با آن چیزی که در کشور با آن مواجه شده‌اند کاملاً متفاوت بوده است. پرداختن به بحران و جنگ در رسانهها می‌تواند بدون درنظر گرفتن بافت واقعی این رویدادها انجام شود.
بهره‌گیری رسانهها از گزارهها
امیرغلامی بیان کرد: تمرکز بر روی اقدام غیر منطقی بدون توجه به دلایل منازعات که قطبی‌گرایی را تقویت می‌کنند، در بحران‌ها وجود دارد. نگاه رسانهای به رویدادهای مختلف تأثیر زیادی در جهت‌دهی افکار عمومی دارد. برای مثال در جنگ روسیه و اوکراین، نگاه رسانه‌های روسی به صورتی است که جامعه روسی حق جنگیدن و مقابله با اوکراین را به خود می‌دهند اما از نگاه رسانه‌های اوکراینی شرایط جنگ به نحوی مطرح شده که بسیاری از جوامع حق را به اوکراینی‌ها می‌دهند.
این استاد سواد رسانهای اظهار کرد: نادیده گرفتن داغدیده‌های بحران‌ها یا فقط دیدن داغدیده‌هایی که سمت طیف فکری یک رسانه هستند از دیگر راه‌های ارائه محتواهای دلخواه رسانهها به جوامع مختلف است. بهره‌گیری از برخی گزارهها همچون حقوق بشر نیز راهکاری برای ارائه محتواهای دلخواه به جوامع است. بنابراین، بحران سازی رسانهای یکی از مسائلی است که از سوی صاحبان قدرت رسانهای در جهان اتفاق می‌افتد و رسانه‌های قدرتمند به دنبال پیگیری اهداف و مقاصد خود نسبت به ایجاد بحران در جوامع مختلف اقدام کرده و محتواهای ویژه و دلخواه خود را به خورد جوامع می‌دهند.
انتهای پیام
