پول هست نه برای پرستاران + صوت

امروز روز پرستار است، اما به نظر نمی‌رسد پرستاران چندان از شرایط کارشان رضایت داشته باشند. پرستاران فرشتگان ایثارند، اما این فرشتگان یک جنبه زمینی هم دارند و آن اینکه همانند همه حق دارند که حقوق و درآمد متناسب با خدماتشان را دریافت کنند. 15 سال است که قانون تعرفه‌‌گذاری خدمات پرستاری برای اصلاح و عادلانه کردن حقوق پرستاران تصویب شده است، اما با وجود تأیید و تأکید سه رئیس‌جمهور کشور طی 15 سال و تصویب قانون در مجلس و حتی تأکید مقام معظم رهبری، این قانون اجرا نشده بود. تا اینکه دو ماه قبل وزیر بهداشت از اجرای قانون تعرفه‌گذاری پرستاری خبر داد، اما اجرای ناقص و واریز وجهی اندک آن هم به صورت علی‌الحساب به حساب پرستاران و اجرای ناقص قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری بیش از گذشته پرستاران را ناراحت کرده است.

ریشه مشکلات کنونی جامعه پرستاری ما چیست و چرا قانونی که همگان بر لزوم اجرای آن تأکید دارند، هنوز اجرا نشده است؟ محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار کشور، در گفت‌وگو با ایکنا، به سؤالات مطرح در این خصوص پاسخ داد و گفت: تأکید تمام دولت‌ها بر سلامتی مردم است و مهم‌ترین ابزار سلامتی مردم پرستاران هستند. در ایام کرونا نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا نقش مهم پرستاران در درمان بیماران اثبات شد. بیشترین خدمات بهداشتی درمانی در ایران نیز از سوی پرستاران ارائه می‌شود.

وی ادامه داد: از نظر مدیریتی مطرح می‌شود که اگر بخواهیم مردم خدمات ایمن و مناسب بگیرند، اول باید نیروی لازم از نظر تعداد، کارآمد، با انگیزه و راضی داشته باشیم، اما در هر کدام از این مراحل دچار مشکل هستیم، یعنی به اندازه کافی نیروی پرستار نداریم و تعداد پرستاران ما نصف حداقل تعداد استاندارد پرستار به تعداد جمعیت در کشور است.

کمبودپرستار برابر با فوتی بیشتر

شریفی‌مقدم کم بودن تعداد پرستار در کشور را مؤید عدم ارائه خدمات مناسب به بیماران دانست و گفت: کم بودن تعداد پرستار به این معنی است که با وجود تلاش پرستاران مردم به اندازه کافی نمی‌توانند خدمات پرستاری دریافت کنند. سازمان بهداشت جهانی تصریح دارد که هر قدر تعداد پرستاران از حداقل استاندارد کمتر باشد مرگ و میر بالا می‌رود و این کمبود اثر مستقیم بر افزایش میزان مرگ و میر دارد.

وی تصریح کرد: کمبود نیروی پرستار داریم و مطالبه مردم داشتن نیروی پرستار به اندازه کافی است. مسئولان مدام از استخدام جدید پرستاران خبر می‌دهند، ولی عملاً اتفاقی در این خصوص رخ نداده است و آخرین آزمون وزارت بهداشت بهمن ماه سال 99 انجام بود و طی دو سال اخیر با وجود فارغ‌التحصیلی دانشجویان پرستاری و افزایش تخت‌های بیمارستانی هیچ استخدامی از سوی وزارت بهداشت صورت نگرفته است.

دبیرکل خانه پرستار کشور با تأکید بر اینکه نیروی پرستاری باید کارآمد باشد یعنی بتواند کاریایی لازم را داشته و با انگیزه باشد، گفت: کسی که بخواهد با انگیزه باشد، نباید دغدغه معیشت داشته باشد. در خارج از کشور پرستاران هفت ساعت در روز کار می‌کنند و در هفته دو روز تعطیلی دارند و وقتی سرکار می‌روند سر حال هستند و دغدغه معیشت ندارند و با یک شیفت در روز حقوق کافی برای اداره زندگی خود را به دست می‌آورند.

افزایش خطای پرستاری با 3 شیفت کار

وی ادامه داد: در کشور ما به دلیل پایین بودن حقوق پرستاری، آقایان پرستار سه شیفت و خانم‌ها دو شیفت کار می‌کنند تا بتوانند امورات زندگی خود را بگذرانند. وقتی پرستار شب در یک بیمارستان دولتی شیفت بوده و صبح نیز در یک بیمارستان خصوصی شیفت می‌ماند خسته است و خستگی در هر کاری خطا را افزایش می‌دهد و خطای پرستار جان بیمار را به خطر می‌اندازد.

شریفی‌مقدم به بحث تعرفه‌گذاری پرستاری اشاره کرد و گفت: تعرفه‌گذاری پرستاری می‌توانست تا حدودی مشکلات پرستاران را کمتر کند. تعرفه‌گذاری قانون مجلس است و هدف آن کاهش اختلاف در پرداخت‌ها است. اختلاف در پرداخت بین پرستار و پزشک و سایر گروه‌ها در کشور ما ده‌ها برابر است در حالی که در دنیا اینگونه نیست و قرار بود که قانون تعرفه‌گذاری این مشکل را حل کند.

وی با بیان اینکه در تمام قاره‌ها اختلاف در پرداخت پرستار با پزشک و افرادی که در سیستم درمان هستند یک تا سه برابر است، گفت: این اختلاف در کشور ما چون زیاد بود قانون تعرفه‌گذاری در سال 86 تصویب شد و بعد از آن تلاش زیادی صورت گرفت که اجرایی شود اما با وجود اجرای این قانون دستور بالاترین مقامات و سران سه قوه را داشت، اما در عمل اجرا نشد.

شریفی‌مقدم به ناراحتی پرستاران از عدم اجرای این قانون اشاره و اظهار کرد: امسال پرستارها به شدت معترض هستند و بسیاری هم روز پرستار را تحریم کرده‌اند. بعد از 15 سال، امسال که قرار شد این قانون را اجرا کنند تمام کارهای کارشناسی شده گذشته را کنار گذاشتند و به نحوی آن را اجرا کردند که همه ناراضی هستند.

تعارض منافع دلیل عدم اجرای قانون تعرفه‌گذاری

وی در پاسخ به این سؤال که ریشه عدم اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری چیست؟ گفت: در یک جمله دلیل تعارض منافع است. بعد از اینکه از سال 75 پول وارد نظام سلامت شد، متأسفانه طبقه‌ای تشکیل شد و این طبقه هم در سیاستگذاری، هم در قانونگذاری و هم در نظارت و اجرا و هر جایی که فکر کنید نفوذ دارند؛ مثلاً در کمیسیون بهداشت مجلس، در وزارت بهداشت، سازمان مدیریت، شورای عالی بیمه و ... هستند.

دبیرکل خانه پرستار کشور تأکید کرد: آن چیزی که پرستاران را رنج می‌دهد، این است که ده‌ها هزار میلیارد تومان پول به شکل‌های مستقیم و غیر مستقیم وارد نظام سلامت می‌شود. نظام سلامت هم اینگونه است که اگر فردی نان شب نداشته باشند، نان نمی‌خورد، اما اگر بیمار شود مجبور است فرش زیر پایش را بفروشد و دارو بخرد.  

دبیرکل خانه پرستار کشور افزود: پول به شدت زیاد است و شاید دو برابر پول نفت وارد نظام سلامت می‌شود، ولی تعارض منافع موجب می‌شود سیاستگذار، قانونگذار، تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر تصمیمات را طوری اتخاذ ‌کنند که خودشان یا گروهشان منفعت ثانویه داشته باشند. تعرفه‌گذاری را 15 سال اجرا نکردند، اما دو ماه پیش سقف کارانه پزشکان را به یک باره 120 درصد بالا برده‌اند. پس پول هست، اما وارد بخش درمان، دارو و سایر بخش‌های رانتی می‌شود.

وی اظهار کرد: در هیچ کجای دنیا ساختاری که بر وزارت بهداشت ما حاکم است، وجود ندارد؛ چون الگوی ساختار پزشکی ما از کشور آمریکا برداشته شده از این کشور مثال می‌زنم؛ 95 درصد رؤسای بیمارستان‌های آمریکا پزشک نیستند و پنج درصدی هم که پزشک هستند در دورانی که مدیریت می‌کنند پزشکی را کنار می‌گذارند. ولی اینجا اینطور نیست مثلاً وقتی رئیس کمیسیون بهداشت سقف را از مناطق محروم بر می‌دارد و به شدت هم پیگیر این مسئله است که سقف کارانه پزشکان برداشته شود، خودش هم در مناطق محروم حضور دارد و ذی‌نفع است.

دبیرکل خانه پرستار کشور در پایان از اینکه سلامت مردم اولویت نیست، گلایه کرد و گفت: وزیر بهداشت شهریورماه اعلام کرد که مصوبه‌ای در هیئت دولت تصویب شده که پیرو این مصوبه مردم مناطق محروم می‌توانند از پزشکان متخصص بهره‌مند شوند. وقتی این مصوبه را بررسی کردم، دیدم که به راحتی و بدون اینکه حساسیت ایجاد شود یا موضوع رسانه‌ای شود، وزیر بهداشت، رئیس کمیسیون بهداشت و رئیس نظام پزشکی در هیئت دولت مصوبه‌‌ای را برده‌اند که بار مالی زیادی دارد و کارانه یک پزشک که 60 میلیون تومان بود، حداقل 100 درصد افزایش داده‌اند. اما اکنون تعرفه پرستاری را طوری اجرا کرده‌اند که موجب اعتراض پرستاران شده است.