اعمال آخرین شب از ماه رمضان

به گزارش ایکنا از کرمانشاه، ماه مبارک رمضان امسال نیز با تمامی فضایل و برکاتش رو به پایان است و خوشا به حال آنان که توانستند از برکات این شب‌ها و روز‌ها بهره ببرند.

در آخرین شب از این ماه مبارک، اعمالی در کتاب مفاتیح‌الجنان، مرحوم شیخ عباس قمی(ره) ذکر شده که در ادامه بدان اشاره می‌شود.

غسل

زیارت امام حسین(ع)

خواندن سوره‌های انعام، کهف و یس و ذکر صد مرتبه:

أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ.

طلب آمرزش از خدواند

خواندن دعایی از شیخ کلینی که از امام صادق(ع) روایت شد:

اللّٰهُمَّ هٰذا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَقَدْ تَصَرَّمَ، وَأَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هٰذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضانَ وَلَکَ قِبَلِی تَبِعَةٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی بِهِ یَوْمَ أَلْقاکَ. خدایا؛ این است ماه رمضان که قرآن را در آن نازل کردی، اینک در حال گذشتن است و من به ذات بزرگوار و مهمان‌نوازت پناه می‌آورم از اینکه سپیده این شب طلوع کند یا ماه رمضان بگذرد و نزد تو برایم نتیجه کار ناشایست یا گناهی باشد که بخواهی مرا به سبب آن روزی که ملاقاتت کنم عذاب کنی.

ماه رمضان را با دعا‌هایی که مضمون آن وداع با ماه مبارک است وداع کنید. سید ابن طاووس از امام صادق(ع) روایت کرده که هر کس در آخرین شب از ماه رمضان آن ماه شریف را وداع گفته و بگوید: اللّٰهُمَّ لَاتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ من صِیامِی لِشَهْرِ رَمَضانَ، وَأَعُوذُ بِکَ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هٰذِهِ اللَّیْلَةِ إِلّا وَقَدْ غَفَرْتَ لِی. خدایا، این ماه را آخرین بار روزه‌ام در ماه رمضان قرار مده و به تو پناه می‌آورم از اینکه سپیده این شب سر زند، مگر اینکه مرا آمرزیده باشی.

سید و شیخ صدوق از جابر بن عبدالله انصاری از پیامبر اکرم(ص) روایت کرده‌اند که فرمودند: آخرین جمعه از ماه رمضان را وداع کن و بگو: اللّٰهُمَّ لَاتَجْعَلهُ آخِرَ العَهْدِ مِنْ صِیامِنا إِیَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرْحُوماً وَلَا تَجْعَلْنِی مَحْرُوماً. خدایا، این ماه را آخرین بار روزه‌ی ما در ماه رمضان قرار مده، اگر قرار داده‌ای پس مرا رحمت شده بدار، نه محروم از رحمت.

سید ابن طاووس و کفعمی از حضرت رسول(ص) روایت کرده‌اند که فرمودند:

هرکس در آخرین شب از ماه رمضان، ده رکعت نماز به دو رکعت بخواند، در هر رکعت سوره «حمد» را یک بار و «قل هو الله احد» را ده بار و در هر یک از رکوع و سجود ده مرتبه بگوید:

سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ، پاک است خدا و ستایش شایسته اوست و معبودی جز او نیست و خدا بزرگتر است؛ و هنگامی از ده رکعت فراغت یافت هزار مرتبه استغفار کند؛ و پس از استغفار سر به سجده گذاشته و در سجده بگوید:

یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنَا وَ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا،‌ای زنده به خود پاینده!‌ای دارای بزرگی و بزرگواری،‌ای بخشنده دنیا و آخرت و‌ای مهربان دنیا و آخرت،‌ای مهربان‌ترین مهربانان،‌ای معبود گذشتگان و آیندگان، گناهانمان را بیامرز، و نماز و روزه و شب بیداریمان را قبول کن.

سوگند به کسی که مرا به راستی به پیامبری مبعوث کرد، که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود، که سر از سجده برنداشته، خدا او را بیامرزد، و ماه رمضان را از او قبول کند، و از او درگذرد تا آخر خبر؛ و این نماز در شب عید فطر نیز روایت شده است، اما در این روایت آمده که تسبیحات اربعه را در رکوع و سجود به جای ذکر رکوع و سجود بخواند، و به جای «اغفر لنا ذنوبنا» تا آخر بگوید:

اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ تَقَبَّلْ صَوْمِی وَ صَلاتِی وَ قِیَامِی، گناهم را بیامرز و روزه و نماز و شب زنده‌داری‌ام را بپذیر. (مفاتیح‌الجنان)

یکی از اعمال توصیه شده در آخرین روز از ماه مبارک رمضان، خواندن دعای وداع با این ماه عزیز است و از دعا‌های وداع را شیخ صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه و شیخ کلینی در کافی آورده است.