رعایت حقوق دیگران؛ مهم‌ترین مولفه حقوق شهروندی‌‌ست

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از کرمانشاه، وقتی خواستمان نوشتن درخصوص رعایت حقوق دیگران است برای لحظه‌ای یاد رفتارهایی افتادم که در جامعه ما نه تنها ناپسند وزشت نیست بلکه به حدی عادی شده که احساس نمی‌شوند و عدم رعایت حقوق دیگران از این دست رفتارها است.

شاید رعایت حقوق دیگران را بتوان با کلمه‌ای مانند عدالت توصیف کرد چون عدالت رعایت حقوق دیگران وتجاوز نکردن به حدود آن‌هاست.

یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حقوق شهروندی رعایت احترام به حقوق دیگران در روابط اجتماعی است، «اَحْبِبْ لِلنّاسِ ما تُحِبُّ لِنَفْسِکَ؛ آن‌چه را برای مردم می‌خواهی، برای خود نیز بخواه».

همانطور که آدمی دوست دارد دیگران به حق او تجاوز نکنند و احساس‌اش را نادیده نگیرند، خود نیز به حکم وجدان و انسان بودن، وظیفه دارد تا حقوق همه‌ی انسان‌ها را محترم شمارد.

بنابر فرمایش رسول گرامی اسلام(ص)، انسان باید به فکر آسایش و آرامش هم‌نوعان خود باشد و براین مبنا تصمیمی دراین مسیر گرفته نشود که نسبت به حق کسی بی‌توجهی و پیش از اجرای این تصمیم مقایسه و در این‌باره اندیشه کنیم.

انسان موجودى قابل احترم که كرامت و شرافتى ستودنى دارد؛ تا جايی که فرشتگان به كرنش و خضوع در برابر او مامور و به امر خدا در برابرش سجده كرده‌اند اين عظمت و بزرگى به اندازه‌‏اى است كه جبرئيل امين در شب معراج، هنگام نماز به نبى ‏اكرم(ص) اقتدا می‌كند و او را برخود مقدم می‌دارد؛ «إِنّا لانَتَقَدَّمُ اْلأدَمِيّينَ مُنْذُ أُمِرْنا بِالسُّجُودِ لِأدَمَ عليه السلام؛ ما از هنگامى كه مامور شديم بر آدم سجده كنيم، بر آدميان پيشى نمی‌گيريم» بحارالانوار، ج 18، ص 404

احترام گذاشتن به دیگران نشانه این است که شما نیز قابل احترامید احترام به معنی احساس ارزش برای کسی قایل بودن است و خود فرد آن را به دست می‌آورد اگر به ديگران احترام نگذاريد ديگران شما را به چشم انسان بی‌محبت نگاه می‌کنند.

در این‌خصوص در احادیث نکات جالبی اشاره شده که برای مثال می‌توان به این موارد توجه نمود که پیامبر اکرم(ص) هیچ‌گاه کسی را با انگشت خود اشاره نمی‌کردند ویا هرگاه يکی از اصحابش خدمت آن حضرت وارد می‌شد به احترام او برمی‌خاست و عبایشان را برای آن شخص پهن می‌کردند.

با این وصف گاهی اوقات در طول روز چندین بار بی‌احترامی به حقوق دیگران می‌کنیم و خیلی راحت از کنارشان می‌گذریم وحتی شب نیز سری آسوده بر بالش گذاشته وبه خواب می‌رویم این را بدانیم که باید به حقوق یکدیگر احترام بگذاریم و به‌شناخت حقوق دیگران بپردازیم وهرگز راضی به نادیده گرفتن حق در زندگی خودم نباشیم امری که در قرآن و احادیث به آن بارها اشاره شده اما متاسفانه درجامعه کنونی ما مصادیقی را می‌بینیم که موجباب اجحاف و نادیده گرفتن حقوق دیگران به عینه قابل مشاهده و به طریقی امری عادی محسوب می‌شود؟

بهناز لیلیان