تجلی 15 صفت نیک در آیه 177 سوره بقره

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از کرمانشاه، لَيْسَ الْبِرَّأَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَي الْمالَ عَلي‏ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبي‏ وَ الْيَتامي‏ وَ الْمَساکينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ وَ السَّائِلينَ وَ فِي الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَي الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حينَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذينَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ؛ تنها این که روی های خود را (برای عبادت) به سوی مشرق و مغرب بگردانید نیکی نیست ، و لکن نیکی حقیقی (ایمان و رفتار) کسی است که به خداوند و روز آخرت و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورد (به مبدأ و معاد و اصول اعتقادی میان آن دو ایمان آورد) و مال خود را با آنکه آن را دوست (و بدان نیاز) دارد روی محبت خدا به خویشان و یتیمان و فقیران و در راه ماندگان و سائلان و در (راه آزادی) بردگان بدهد و نماز را برپا دارد و زکات بپردازد ، و (وفای) وفاداران به پیمان خویش آن گاه که پیمان بندند و به ویژه (استقامت) شکیبایان در سختی مالی و ضرر جسمی و هنگام جهاد است. آنها هستند که راست گفته اند و آن ها هستند که پرهیزکارند.(و بالجمله نیکی در سه بعد اعتقادی و عملی و اخلاقی است).
این آیه جامع‌ترین آیه قرآن است چراکه اصول مهم اعتقادی، عملی و اخلاقی در آن مطرح شده و در تفسیر المیران از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمودند: هرکس به این آیه عمل کند، ایمانش کامل است.
در این آیه 15 صفت نیک در سه بخش ایمان، اخلاق و عمل بیان شده است.
در بخش ایمان
در این آیه به مسئله ایمان به خدا، فرشتگان، انبیا، قیامت و کتب آسمانی اشاره شده است.
دربخش عمل
در این بخش به مسائل عبادی مانند نماز و اقتصاد مانند زکات و اجتماع مانند آزادکردن بندگان و نظامی مانند صبر در جبهه و جنگ و روحی و روانی مثل صبر در برابر مشکلات اشاره شده.
در بخش اخلاق نیز به وفای به عهد و دل کندن از مادیات و ترحم به فقرا در این آیه تأکید شده است.
در این آیه«آتَي الْمالَ عَلي‏ حُبِّهِ» را می‌توان سه نوع معنا کرد: یکی در پرداخت مال به دیگران با وجود علاقه‌ای که به آن هست، دیگری پرداخت مال براساس حب خداوند و پرداخت مال براساس علاقه‌ای که به فقیر است.
برای رسیدن به کمال تقوا، انفاق واجب و غیر واجب، هر دو لازم است، برخی از مردم به مستمندان کمک می‌کنند، ولی حقوق واجب خود را نمی‌پردازند و برخی دیگر با پرداخت خمس و زکات نسبت به فقرا و محرومان بی‌تفاوت می‌شوند در این آیه مؤمن واقعی کسی معرفی می‌شود که هم حقوق واجب را بپردازد و هم انفاق مستحب را انجام دهد.