به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، آیتالله روحالله قرهی، رئیس حوزه علمیه امام مهدی(عج) در جلسه هفتگی تفسیر خود که شامگاه یکشنبه، سوم دیماه در مسجد امام حسن مجتبی(ع) برگزار شد، در ادامه تفسیر سوره ناس با بیان اینکه چرا پروردگار عالم در این سوره فرمودند به ربالناس پناه ببرید، نفرمودند به رب عالمیان؟، گفت: اولین چیزی که انسانها به آن ادراک دارند بحث ربوبیت و پرورش است و این بحث ربویت را انسان از همان زمان طفولیت به آن ادراک دارد و میداند که پدر و مادر پرورشدهنده او و در مرحله اول رب او هستند.
این استاد درس خارج حوزه علمیه ادامه داد: وقتی انسان از شر حوادث طبیعی یا غیر طبیعی میخواهد به جایی پناه ببرد، اولین جا پدر و مادر است که به آنها پناه میبرد و علاوه بر پناه بردن به آنها اعتماد هم دارد.
آیتالله قرهی با اشاره به ربوبیت دانستن پدر و مادر توسط انسان در طفولیت، اظهار کرد: انسان در طفولیت خدای خود را از باب ربوبیت و پرورش دهندگی خود، پدر و مادر میداند و در حوادث هم به آنها پناه میبرد و اعتماد دارد و حتی در کهولت هم میگوید کاش پدر و مادر بودند به آنها پناه میبردم و این یک قاعده در باب ربوبیت است که از پدر و مادر، معلم و مربی شروع تا به رب حقیقی پروردگار عالم برسد.
رئیس حوزه علمیه امام مهدی(عج) افزود: بنابراین در مرحله اول ربوبیت، انسان به پدر و مادر پناه میبرد. در سوره حمد که گفتند تمام قرآن در سوره حمد است باز میبینیم بحث ربوبیت آمده و میفرماید «الحمد الله رب العالمین» و در این قاعده انسان به رب اصلی و حقیقی که پروردگار عالم است میرسد.
آیتالله قرهی با بیان اینکه عالم، عالم اثر و مؤثر است، گفت: علاوه بر پدر و مادر و معلم یک مربی دیگر در عالم وجود دارد و آن محیط است که بر انسان اثرگذار است. ملامحسن فیض کاشانی میفرماید که محیط هم عالم و هم مربی و هم معلم برای انسان است. پس وقتی محیط بر انسان احاطه و تأثیر دارد، تغذیه هم اثر دارد.
وی ادامه داد: مربی و رب اصلی همه انسانها خدای ربالعالمین است و همان ربالعالمین، رب الناس هم است و او که رب حقیقی و رب عالمین است بر همه اثر میگذارد و اثر دیگران را هم میتواند تغییر دهد. درست است که پدر و مادر، معلم و استاد و حتی محیط به نحوی مربی یا رب انسان است و بر او تأثیر میگذارد اما کسی که همه چیز را میتواند تغییر بدهد، خود خداوند است که باید به او پناه برد.
چرا به رب ناس باید پناه برد
آیتالله قرهی با این پرسش که چرا در سوره ناس فرمودند به پروردگار ناس پناه ببرید، گفت: چرا در این سوره فرمودند قل اعوذ برب الناس نگفتند قل اعوذ برب العالمین؟ چرا نفرمودند به خدای عالمیان پناه میبریم ولی گفتند به رب ناس پناه میبریم. چون این انسانی که باید از یک جهت برترین باشد تا حدی که در مقام ملائکه باشد و ملائکه الله بر او سجود کند ولی معالاسف این انسان گاهی شرارت دارد، این انسان است که قتل و تجاوز میکند تا حدی که دنیا را هم به فساد میکشد، حتی از نظر آلایندگی این فساد بهدست انسان صورت میگیرد.
وی افزود: به همین دلیل معلوم میشود تمام شرارتها و گرفتاریها توسط خود انسان است، برای همین فرمودند قل اعوذ برب الناس که تبیین کنند تمام مشکلات از ناحیه خود انسان است.
هنگام تلاوت قرآن که آغاز سوره نیست چه موقع باید بسم الله الرحمن الرحیم گفت
آیتالله قرهی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه چه موقع در هنگام تلاوت قرآن که آغاز سوره نیست باید باید بسم الله الرحمن الرحیم را گفت، اظهار کرد: در قرآن به جز سوره برائت آغاز همه سورهها با بسم الله الرحمن الرحیم است، اما یک نکته اینکه فکر نکنید فقط در آغاز سوره برائت نباید بسم الله را گفت، بلکه اگر از وسط این سوره یا هر جای دیگر آن هم شروع کردید نباید بسم الله را گفت، اما قبل از شروع همه سورهها باید اعوذ بالله من الشیطان الرجیم را گفت.
وی عنوان کرد: وقتی شما از وسط قرآن که اول یک سوره نیست میخواهید شروع به قرائت کنید در صورتی میتوانید بعد از اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم بگویید که آن آیه، با آیه رحمت شروع شده باشد که اینجا مستحب است بسم الله الرحمن الرحیم را بگویید، اما اگر آن آیه آغازین آیه غضب باشد، نباید بسم الله الرحمن الرحیم را گفت. بنابراین، هر جا آغازین آیه با رحمت الهی بود بسم الله گفتن مستحب است، اما اگر غضب الهی بود نباید گفت.
امیرمحسن سلطان احمدی