هفته قوه قضائیه فرصت مناسبی برای بررسی لوازم کارآمدی این قوه، به ویژه در زمینه برخورد با مفاسد اقتصادی است که تبدیل به یکی از معضلات بزرگ اقتصادی در کشور ما شده است. البته در ماههای اخیر که تقریباً هر روزه شاهد برگزاری دادگاههای مبارزه با مفاسد اقتصادی در کشور هستیم، این امید در میان مردم پدید آمده که با جدیت و قاطعیت با مفسدان اقتصادی، که به اموال مردم دستدرازی کردهاند، برخورد شود. همچنین این هفته فرصت مناسبی برای اشاره به خدمات مرحوم شهید آیتالله بهشتی در جایگاه معمار دستگاه قضائی کشور است و از دوره ایشان به عنوان دورهای طلایی در دستگاه قضایی کشور یاد میشود.
حجتالاسلام والمسلمین محمد رجاییباغسیایی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره مسئولیتهای اقتصادی قوه قضائیه و به ویژه نقش این قوه در مبارزه با مفاسد اقتصادی پرداخت و گفت: ابتدا باید بیان کنم که مبارزه با مفاسد اقتصادی یکی از وظایف قانونی قوه قضائیه است و لازمه اینکه قوه قضائیه بتواند این وظیفه خود را انجام دهد این است که خودش از فساد برکنار باشد چراکه اگر دستگاهی قرار است با فساد مبارزه و عدالت را اجرا کند، خودش گرفتار فساد شود مصداق همان مثل معروف « هر آنچه گندد نمکش میزنند وای به روزی که بگندد نمک» است.
لزوم سلامت قوه قضائیه
وی با اشاره به اهمیت وجود سلامت در قوه قضائیه ادامه داد: چون قوه قضائیه هم با افرادی سر کار دارد که عمدتاً افرادی غیرنرمال و متخلف و به ویژه متخلفان اقتصادی هستند، زمینه فساد خود این قوه هم فراهم است لذا ممکن است چنین افرادی پیشنهادی ارائه دهند که وسوسهانگیز باشد بنابراین لازم است افرادی که در قوه قضائیه خدمت میکنند از سلامت و قدرت و ایمان کافی برخوردار باشند.
رجاییباغسیایی به اهمیت نظارت دقیق و دائمی قوه قضائیه اشاره و اظهار کرد: لازمه اجرای عدالت و دفاع از حقوق مردم این است که قوه قضائیه نظارت مداوم و دقیقی روی عملکرد نیروهای خودش داشته باشد. خوشبختانه جناب آقای رئیسی از زمانیکه به عنوان رئیس قوه قضائیه انتخاب شدهاند، سخنان و اقدامات خوبی در رابطه با تحول در این قوه داشتهاند تا این قوه به سمت بهبود حرکت کند. این اقدامات جای امیدواری دارد و امیدواریم ایشان در این عرصه موفق باشند.
آسیبهای رانت و فساد برای اقتصاد کشور
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در رابطه با مسائل اقتصادی باید گفت که اگر در یک جامعهای رانت و فساد مالی وجود داشته باشد و افرادی بدون زحمت به ثروتهای کلان برسند، باعث آسیب جدی به اقتصاد آن کشور خواهد شد. چنین اقداماتی فکر مردم را هم عوض میکند و فکر عدهای به جای اینکه تلاش و زحمت، چه در زمینه تحصیل و چه در زمینه کار و فعالیت باشد، به سمت برقراری رابطه و تلاش برای به دست آوردن ثروت راحت هدایت خواهد شد و قطعاً این تفکر دارای اثرات منفی است.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به مزایای از بین رفتن رانت و فساد در اقتصاد کشور یادآور شد: اگر رانت و فساد از بین برود و افراد برای به دست آوردن ثروت به کار و تلاش بپردازند، طبیعتاً فرهنگ کار و زحمت در ابعاد مختلف آن در جامعه رواج پیدا کند. قوه قضائیه در همه این موارد دارای نقشی تعیین کننده است.
نیازمند قانونگذاری برای مقابله با ثروتهای بادآورده هستیم
عضو سابق کمیسیون اقتصادی مجلس به اهمیت اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور اشاره و بیان کرد: البته اقتصاد ما دارای ساختاری است که باید برای مشکلات آن و از جمله فساد چارهاندیشی کرد. اکنون افراد از طریقی معاملاتی همانند معاملات مِلکی به ثروتهای کلانی دست پیدا میکنند. برای مثال ممکن است که شخصی از یک یا دو معامله در این حوزه آنقدر سود ببرد که برابر با درآمد سی سال یک کارمند باشد. این هم یکی از مشکلاتی است که در کنار رانت و فسادها در اقتصاد کشور ما میتواند اثر منفی بر روی فرهنگ کار و تلاش بگذارد.
وی تصریح کرد: در اینگونه موارد نیازمند قانونگذاری هستیم تا جلوی ثروتهای بادآورده گرفته شود و ما به سمتی حرکت کنیم که ملک و زمین مسکونی از حالت سرمایهای بیرون بیاید و جنبه کالای مصرفی پیدا کند. البته شاید این موارد ارتباط چندانی با قوه قضائیه نداشته باشد مگر اینکه زمانی قانونی تصویب شود و قوه قضائیه در زمان رسیدگی به تخلفات ورود پیدا کند.
نقش قوه قضائیه در فرهنگسازی و سلامت جامعه
رجاییباغسیایی با اشاره به نقش مهم قوه قضائیه در فرهنگ سازی در جامعه تأکید کرد: به هر حال نقش قوه قضائیه در سلامت جامعه در همه کشورها بسیار بارز است و اگر این قوه به درستی عمل کند میتواند در زمینه سالمسازی جامعه و بهبود فرهنگ آن نقشی تعیین کننده داشته باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به ابلاغ آئین نامه اعلام اموال و دارایی مسئولان توسط رئیس قوه قضائیه و مزایای آن یادآور شد: اصل بر این است که وقتی قانونی تصویب شد باید اجرا هم بشود و مجلسی هم که این قانون را تصویب کرده است پیگیر اجرای آن باشد. متأسفانه مجلس ما عمدتا مشغول حواشی شده است. لذا اگر پیگیر باشد که حتماً آن قانون اجرایی شده و هر سازمانی که از اجرای آن سرپیچی کند، مورد بازخواست قرار گیرد طبیعتاً این اتفاق نمیافتد که قانونی تصویب شود و سالها خاک بخورد یا اگر سازمانی مایل بود آن را اجرا کند یا اجرا نکند.
مزایای اجرای قانون اعلام دارایی مسئولان
وی ادامه داد: واقعیت این است که قوه قضائیه از وظایف اصلی خود فاصله گرفته است. خود بنده از نزدیک مشاهده کردهام که مجلس وظایف اصلی را فراموش کرده و به مسائل حاشیهای و منطقهای سرگرم شده است. بنابراین باید قانون اجرایی شود و حال که جناب آقای رئیسی، آئین نامه اجرایی این قانون را ابلاغ کردهاند باید در پیگیری آن تسریع شود.
رجاییباغسیایی اظهار کرد: اجرای قانون اعلام اموال و دارایی مسئولان میتواند دو مزیت مهم داشته باشد. مسئله اصلی این است که دامن مسئولان پاک آلوده به تهمت نشود. الان تفکری در میان برخی از مردم به وجود آمده است که همه مسئولان از لحاظ مالی دچار فساد و دزدی هستند لذا وقتی که این قانون اجرا شود، طبیعتاً شفافسازی میشود که کدام مسئول دارای سلامت یا فساد اقتصادی است.
وجود زمینه فساد در نهادهای دولتی
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: مزیت دیگر اجرای این قانون این است که چون مسئولان میدانند که زیر ذرهبین قرار دارند و حسابرسی لازم صورت میگیرد بنابراین اگر هم شیطان آنها را وسوسه و اغوا کند به خاطر ترسی که از برخورد و بیآبرویی دارند معمولا درصد بالایی از آنها گرفتار تخلف و فساد نمیشوند لذا این اقدام بسیار خوبی است چراکه بخش عظیمی از فساد در کشور ما در نهادهای دولتی رخ میدهد و زمینه فساد در این نهادها وجود دارد لذا با این حسابرسیها، تخلف هم به میزان زیادی کاهش پیدا میکند.
این کارشناس مسائل اقتصادی یادآور شد: امروزه مشاهده میکنیم که برای مثال شخصی که مسئول خرید یک ارگان یا سازمان است و حقوق مشخصی هم دارد اما یک مرتبه زندگی وی دچار تحول میشود بنابراین اگر حسابرسی صورت گیرد مشخص خواهد شد که وی این ثروتها را از کجا آورده است. معلوم است که مسئول، وزیر، نماینده مجلس و سایر مسئولان قبلاً چه میزان ثروت داشتهاند و درآنها هم مشخص است.
اعلام اموال مسئولان باعث تغییر ذهنیت مردم میشود
عضو سابق کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به نقش اعلام اموال و دارایی مسئولان در سالم سازی اقتصاد کشور بیان کرد: از سوی دیگر علاوه بر بررسی اموال مسئولان باید اموال و حسابهای بستگان آنها هم مورد بررسی قرار گیرد چراکه چنین اقداماتی، هم باعث سالم سازی اقتصاد و هم جلوگیری از شایعات غیرواقعی خواهد شد لذا بنده معتقدم اقدام مناسبی است و میتواند ذهنیت مردم را هم به میزان زیادی تغییر دهد.
وی به تأثیرات اعلام اموال و دارایی مسئولان بر کاهش شایعات و فضاسازی در جامعه پرداخت و تصریح کرد: بنده معتقدم آنقدر شایعات و حرفهای دروغ در جامعه زیاد شده که اگر همه پردهها کنار رفته و فسادها رو شد، نه تنها مردم بدبینتر نمیشوند بلکه خوشبینتر خواهند شد؛ به شرطیکه باور کنند غیر از این فساد دیگری نیست.
بسیاری از مسئولان دولتی پاکدست هستند
رجاییباغسیایی تأکید کرد: الان در بسیاری از موارد شایعه میشود که فساد و ثروتاندوزی همه گیر است اما واقعیت این است که شرایط اینگونه هم نیست بلکه افراد پاک زیادی هم در تشکیلات دولتی وجود دارند اما اگر فساد یک یا ده مورد هم باشد بوی گند آن همه جامعه را فرا میگیرد. لذا حسابرسی از ثروت مسئولان باعث جلوگیری از سوءاستفاده و همچنین مبرا شدن افرادی است که دامن آنها از فساد پاک است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان با اشاره به اقدامات شهید بهشتی در دستگاه قضائی کشور یادآور شد: مرحوم آیتالله شهید بهشتی در دوران پس از انقلاب اسلامی اقدامات ارزنده و تلاشهای زیادی برای اصلاح دستگاه قضائی انجام دادند و از این جهت است که همواره از اقدامات ایشان در دستگاه قضائی به نیکی یاد میشود.
انتهای پیام
می بایستی تمامی آقازاده ها،اقوام و خانوداه های منافق خیانتکار فاسد،اختلاسگر و رانت خوار ظالم در حق ملت ، مردم ،انقلاب و نظام در طول این ۳ دهه بعد از جنگ تحمیلی از سوی صدام جنایتکار ,در صورت حضور در مسند قدرت ،پایین آورده شده، عادلانه ، علنی و بدون هیچ گونه تبعیض ،بی عدالتی، ملاحظه و مصلحت اندیشی کلیشه ای محاکمه شوند. تا اعتماد مردم ترمیم گردیده ، پشتوانه و حمایت مردمی نظام احیا شده و ارزش ها و باورهای دینی-سیاسی-اجتماعی نظام را ارزش ها و باورهای خود بدانند.