سلبریتی‌ها در لبه پرتگاه/ جامعه آگاه تحت‌تأثیر وجوه سطحی قرار نمی‌گیرد
گروه اجتماعی ــ عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان با بیان اینکه سلبریتی‌ها به دنبال این هستند که ببینند مردم چه انتظارات و نیازهایی دارند، افزود: آنها در لبه پرتگاه حرکت می‌کنند، یعنی اگر خطایی را مرتکب شوند، از طرف جامعه طرد خواهند شد.
حمید دهقانی، عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: سلبریتی‌ها به عنوان محصول جامعه جدید، گروه مرجع به شمار می‌روند. آنها با اینکه محصول تحولات قلمداد می‌شوند، در تحولات جامعه نیز تأثیرگذار هستند.
وی افزود: سلبریتی‌ها به نوعی ظرفیت جامعه و به عبارتی می‌توانند برای جامعه فرصت و درعین حال تهدید باشند. از این لحاظ می‌توانند فرصت باشند که در شرایط بحرانی قدرت بسیج کردن دارند و قادر به انسجام اجتماعی هستند که نمونه بارز آن فعالیت آنها در حوادثی مثل سیل و زلزله است.
عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان بیان کرد: امکان دارد کسانی که به عنوان سلبریتی به حساب می‌آیند، به دلیل اینکه تخصص و دانش لازم را در برخی زمینه‌های خاص ندارند، موجبات آشفتگی را در جامعه ایجاد کند. در واقع سلبریتی‌ها هم می‌توانند الگو و الهام‌بخش و در عین حال برای جامعه تهدید باشند.
سلبریتی؛ شمشیر دولبه
دهقانی ادامه داد: در دنیای امروز، سینما به عنوان هنر هفتم شناخته شده و فضای مجازی نیز در این دنیای جدید شکل گرفته است، این فرصت‌ها در تولید و خلق سلبریتی‌ها و نشر و ترویج افکار آنها نقش دارد. اگر شبکه‌های اجتماعی را از جامعه منها کنیم، مقدار زیادی از قدرت تأثیرگذاری سلبریتی‌ها را کنار گذاشته‌ایم. در گذشته افراد معروف و تأثیرگذار داشته‌ایم، اما امروز تعریفی که از سلبریتی‌ها وجود دارد، متمایز از گذشته است، چون سلبریتی‌ها محصول دنیای جدید هستند. همان‌طور که گفته شد، سلبریتی‌ها می‌توانند سطحی و کم‌عمق و در عین حال عمیق و الهام‌بخش باشند، در واقع حکم شمشیر دولبه را دارند.
وی گفت: اینکه چگونه می‌شود بخش فرصت و یا تهدید سلبریتی‌ها در جامعه پررنگ‌تر شود، بستگی به آگاهی جامعه دارد، یعنی هر چقدر جامعه به خصوص جوانان، آگاهی بیشتری داشته و اهل مطالعه باشند، کمتر تحت‌تأثیر آن وجوه سطحی قرار می‌گیرند، اما بالعکس هر چقدر جامعه و افراد آن، ناآگاه و مطالعه کمتری داشته باشند، قطعاً آن بخش از سلبریتی‌ها که می‌خواهند موج ایجاد کرده و موج‌سواری کنند، برای جامعه آسیب‌زا خواهند بود.
دهقان بیان کرد: سلبریتی‌ها تمایل به دیده شدن دارند و اینکه دیگران تحت تأثیر آنها قرار گیرند. آنها می‌خواهند توجه دیگران را به خود و یا به موضوع خاص و موردنظر خود جلب کنند. به لحاظ روانی، برای مردم و افرادی که مخاطب سلبریتی‌ها هستند، مهم هست کسانی وجود داشته باشند که به ایده‌آل‌های خود به لحاظ زیبایی، موفقیت، جایگاه اجتماعی و موقیعت‌های خاص نزدیک باشند. یعنی چیزهایی که را به دست نیاورده‌اند، سلبریتی‌ها به دست آورده‌اند و این برای مخاطبان سلبریتی‌ها، نوعی مکانیسم آرامش‌بخش به حساب می‌آید.
عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان افزود: به لحاظ اجتماعی، هر جامعه‌ای نیاز به سلبریتی‌ها دارد، اکنون نیز زمینه‌های آن وجود دارد، زیرا در سطح جامعه باید افرادی جهت‌دهنده و تعین‌کننده و قدرت بسیج‌کنندگی داشته باشند. البته این موضوع پیچیدگی‌ها متعددی دارد، زیرا در چنین شرایطی، قدرت این افراد هم می‌تواند تأثیرگذار و مثبت و در عین حال منفی و آسیب‌زا باشد.
ظرفیت فرهنگی سلبریتی‌ها
وی اظهار کرد: اینکه سلبریتی‌ها برای جامعه قدرت بسیج‌کنندگی داشته باشند، یک ظرفیت فرهنگی قلمداد می‌شود. در واقع سلبریتی‌ها در کنار نهادها و ابزارهای دیگر می‌توانند کمک‌کننده جامعه برای حرکت به سمت تعالی و پیشرفت باشند. البته این موضوع بستگی دارد به اینکه مردم چه نگاه و انتظاراتی از سلبریتی‌ها داشته باشند. همان قدر که سلبریتی‌ها روی مردم تأثیرگذار هستند، انتظار مردم هم بر روی سلبریتی‌ها تأثیرگذار خواهد بود. یکی از اشکالات این است که فقط به تأثیر سلبریتی‌ها بر روی مردم توجه می‌کنیم و به تأثیر انتظارات مردم بر روی آنها توجه نمی‌کنیم.
دهقان ادامه داد: اکنون سلبریتی‌ها به دنبال این هستند ببینند مردم چه انتظارات و نیازهایی دارند. آنها در لبه پرتگاه حرکت می‌کنند، یعنی اگر خطایی مرتکب شوند، از طرف جامعه طرد خواهند شد. با این اوصاف جامعه آگاه می‌تواند سلبریتی‌های مثبت و تأثیرگذاری را که در راه تعالی و توسعه جامعه قدم برمی‌دارند داشته باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که فکر نمی‌کنید سلبریتی‌ها باعث شده‌اند، شخصیت‌های فکری جامعه به حاشیه بروند، بیان کرد: برای ساده کردن موضوع سلبریتی‌ها را می‌توان به دو نوع عمیق، آگاه و جدی و یک دسته دیگر سلبریتی‌های کم‌عمق و سطحی تقسیم‌بندی کنیم. سلبریتی‌هایی که عمیق هستند و دانش و پشتوانه فکری دارند، قطعاً می‌توانند برای جامعه الگو باشند.
انتهای پیام
