ضرورت بازنگری جدی در ساختار و میزان بهره‌وری بودجه‌های قرآنی

مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، در گفت‌وگو با ایکنا از استان مرکزی، ضمن تشریح کامل بودجه‌های قرآنی پرداخت و گفت: بودجه موضوع پیچیده‌ای است و برای اظهارنظر در این حوزه باید اطلاعات دقیق کسب و سپس قضاوت شود.

وی با اشاره به انواع بودجه قرآنی در کشور تصریح کرد: برای هریک از دستگاه‌های قرآنی هر سال ردیف‌ بودجه‌ای در نظر گرفته می‌شود. وقتی این بودجه با سال قبل قیاس می‌شود متوجه افزایش آن می‌شویم. به طور مثال بودجه قرآنی سازمان تبلیغات در سال 98، حدود 16 میلیارد بود و برای سال 99 نزدیک به 20 میلیارد در نظر گرفته شده است. همچنین بودجه قرآنی وزارت ارشاد در سال 98 حدود 30 میلیارد بود و این رقم در سال 99 به 43 میلیارد رسیده است.

نوسان بودجه در شورای توسعه

قره‌شیخلو درباره نوسان بودجه شورای توسعه در سال‌های اخیر اشاره کرد و افزود: این بودجه سال 98 نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر و در سراشیبی قرار گرفته است. علت کاهش آن نیز استفاده ناصحیح است که متأسفانه گزارش دقیق و شفافی از نحوه استفاده در سال‌های گذشته نداریم.

وی اضافه کرد: وقتی قانونگذار و دولت احساس کنند تزریق بودجه قرآنی خروجی لازم را ندارد، انگیزه هم کمرنگ می‌شود. در مدتی که مسئول ناظر بر بودجه‌های توسعه در استان‌ها بودم متوجه شدم که استان‌ها هیچ انگیزه‌ای برای شفاف‌سازی بودجه تخصیص پیدا کرده ندارند و معمولا‌ً بودجه از سوی دستگاهی که دبیر شورای استان بود با نظر شخصی هزینه می‌شود و پاسخگویی هم وجود نداشت، در حالی که بسیار پسندیده بود که از سال 91 تا 98 دبیرخانه شورای توسعه شفاف‌سازی کند.

قره‌شیخلو بیان کرد: یکی از بودجه‌های سنگین قرآنی و کمرنگ بودن خروجی آن پرداخت حقوق به معلمان قرآن آموزش و پرورش است. علی‌رغم تمام تلاش‌هایی که دوستان آموزش و پرورش در حال انجام هستند، آیا عملکرد معلمان قرآن در مدارس رضایت‌بخش است؟ اگر مسئولان قرآنی کشور یک‌ سال بسیج شده و به آموزش و پرورش کمک کنند و بدانند خلأ کاری در این مجموعه چیست که دانش‌آموزان بعد از 12 سال مهارت کافی در حوزه قرآن پیدا نمی‌کنند، اگر همه به این مجموعه کمک کنند و بررسی‌های دقیقی صورت گیرد، شاهد جهش فعالیت قرآنی خواهیم بود.

لزوم به‌روز بودن معلمان قرآن مدارس

وی با بیان اینکه باید خروجی برنامه‌ها با کیفیت پایین آموزش‌وپرورش از سوی سازمان‌هایی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان اوقاف بررسی شود، افزود: سازمان‌های قرآنی باید حداکثر یک میلیون جوان و نوجوان را تحت پوشش بگیرند، اما در کشور 13 میلیون دانش‌آموز داریم که مورد غفلت قرار گرفته است، بنابراین خلأهای موجود در این مجموعه باید آسیب‌شناسی شده و همه امکانات برای رفع آن بسیج شود که لازمه انجام این فعالیت‌ها خواستن و همکاری آموزش و پرورش است.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف، به‌روز بودن اطلاعات معلمان قرآن را مورد تأکید قرار داد و گفت: اگر نتوانیم در زنگ قرآن انگیزه و جذابیت را ایجاد کنیم بی‌شک دانش‌آموز جذب نمی‌شود و با وجود رقبایی همچون فضای مجازی باید فعال‌تر و ایده‌پردازتر عمل کنیم.

وی ادامه داد: وقتی به بودجه‌ها و ارقام هزینه‌ شده نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم اعتبار تزریق می‌شود، اما مدیریتی که بتواند ساماندهی کرده، بهره‌وری را ارتقا بخشد و آسیب‌های موجود را شناسایی و رفع کند در کشور کمتر می‌توان یافت.

قره‌شیخلو به نبود یکپارچگی در حوزه قرآن از لحاظ ساختاری اشاره کرد و گفت: در جلسه شورای توسعه قریب به 30 وزارتخانه، نهاد و سازمان حضور دارند، اما آیا واقعاً نمی‌توان فعالیت‌ها را متمرکزتر کرد که هر کدام از دستگاه‌ها روش خود را اعمال و جزیره‌ای عمل نکنند؟

وی لزوم بازنگری جدی در ساختارها و میزان بهره‌وری بودجه‌های قرآنی را مورد تأکید قرار داد و افزود: برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید بر راهکارها و کانال‌های حساس و تعیین‌کننده متمرکز شد و سرمایه‌گذاری کرد.

ساختار اداری کشور نیاز به کار انقلابی دارد

قره‌شیخلو تأکید کرد: به نظر می‌رسد با رویکرد مدیریتی خوب می‌توان انتظار فعالیت‌های خوب قرآنی داشت. در حوزه قرآن نیاز به یک سری ساختارها، مدیریت‌ها، نیروی انسانی کارآمدتر و دلسوزتر داریم تا نگاه آنان به کار قرآن، شخصی نباشد و برای ترویج فرهنگ قرآن دنبال منافع ملی و رفع اشکالات اساسی کشور باشند، که اگر این اتفاق رخ دهد با همین بودجه‌ها می‌شود خیلی کارها کرد، اما با بروز تشتت، مدیریت‌های چندگانه و تضاد، 10 برابر این بودجه هم اگر تزریق شود چون بسترها کاربردی نیست نتیجه خاصی حاصل نمی‌شود. البته این نوع نگاه تنها مختص به حوزه قرآن نیست و باید در همه حوزه‌ها تعمیم پیدا کند.

رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف گفت: ساختار اداری کشور نیاز به کار انقلابی دارد تا از این وضعیت و چنددستگی در حوزه‌های مختلف خارج شود، به طور مثال فعالیت در حوزه مساجد، خانواده و حتی آلودگی هوا دارای متولی واحد و متمرکز نیست، چنددستگی متولیان باعث می‌شود که کسی پاسخگوی اصلی نباشد و با بروز مشکل همه دیگری را مسبب بداند.