نگرش قرآن به شرح صدر

شرح صدر، قدرت تحمل مشکلات به انسان می‌دهد و او را موفق می‌کند و بعد از سختی‌ها، آسانی برای وی فراهم می‌آورد، از این‌رو کسانی که آینده‌ای درخشان برای خود ترسیم کرده‌اند و قدم در میدانی مهم و اساسی گذاشته‌اند، باید بدانند که شرح صدر آنان را در رویارویی با مشکلات یاری می‌کند و بعد از تحمّل مصائب و موانع، پیروز میدان خواهند شد و میوه تحمّل سختی‌ها را در راحتی و آسانی که برای آنان فراهم می‌شود، خواهند یافت.

انسان باید دریا دل باشد تا آلودگی‌های روزگار در او اثر نکند و هیچ سدّی نتواند مانع پیشرفت و حرکت او باشد. از ویژگی‌های دریا این است‌ که در صورت تماس با پلیدی‌ها، آن‌ها را به رنگ خود درمی‌آورد و در خود حل‌ می‌کند.

شرح صدر یعنی وسعت پیدا کردن سینه با تابش نور الهی و آرامش از ناحیه خدا. کسی که شرح صدر دارد از شخصیت و موقعیت اجتماعی مطلوبی برخوردار می‌شود و در صورت به دست آوردن قدرت یا ریاستی چند روزه و یا ثروتی که معلوم نیست تا چه زمانی ماندگار باشد، خود را نمی‌بازد.

استقامت در برابر گناه، سعی در تقویت روحیه انتقادپذیری، حوصله به خرج دادن، تحمل مشکلات، مدارا با ناملایمات و اعمالی از این قبیل موجب ایجاد سعه صدر در وجود انسان و رسوخ این خصلت نیکو در قلب او می‌شود. سعه صدر به معنای داشتن روح بزرگ است كه همچون لاستیک تراكتور از امواج رد شود و تاب بر ندارد در حالی كه افراد عادی مثل لاستیک دوچرخه، با اولین موج تاب بر می‌دارند.

شرح صدر به معنای تابش نور الهی بر بنده است

حجت‌الاسلام صمد ناصری، امام جمعه خسروشهر در گفت‌‌وگو با ایکنا، از آذربایجان شرقی اظهار کرد: شرح صدر به معنای تابش نور الهی بر بنده‌ است که موجب افزایش و فراخی روح و روان شخص می‌شود و او را برای دریافت مطالب و مسایل بزرگ‌تر و مسئولیت‌های سخت‌تر آماده می‌کند.

وی با استناد به آیه 25 سوره طه «قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی؛ گفت: پروردگارا! سینه‌ام را برای تحمل این وظیفه سنگین گشاده گردان»، ضمن بازگو کردن نخستین وسیله پیروزی، ادامه داد: نخستین وسیله پیروزی روح بزرگ، فکر بلند و عقل توانا و به عبارت دیگر گشادگی سینه است.

امام جمعه خسروشهر، یادآور شد: انسان چه بخواهد در زندگی مادّی و دنیوی موفق باشد و چه از نظر روحی و روانی و نیز حیات اخروی موفقیت‌های بزرگی را کسب کند باید دارای آستانه تحمل باشد و صبر خویش را افزایش دهد. در مسئولیت‌های بزرگ‌تر و مسائل سخت‌تر، افزایش حد نهایی تحمل و صبر به معنای موفقیت‌های بزرگ‌تر خواهد بود.

وی با اشاره به فرموده حضرت محمد(ص) افزود: ایشان می فرمایند: صبر بهترین مرکب است که خداوند بهتر و فراخ‌تر از آن به بنده روزی نکرده است.

حجت‌الاسلام‌ ناصری، از گسترده شدن دید در افراد دارای شرح صدر گفت و تأکید کرد: کسی که دارای شرح صدر است، هم از نظر نگرشی دارای وسعت نظر و زاویه دید گسترده است و هم از نظر رفتاری هیچ عامل درونی و بیرونی او را از حالت تعادل خارج نمی‌کند، پس نفس و هواهای نفسانی تحت مدیریت اوست نه اینکه شخص تحت مدیریت هواهای نفسانی باشد و احساسات و عواطف، او را مهار و مدیریت کند.

شرح صدر از ایمان به خداوند سرچشمه می‌گیرد

حجت‌الاسلام حسن مرسلی، امام جمعه صوفیان، در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: شرح صدر از ایمان به خداوند سرچشمه می‌گیرد و فرد در مقابل مصائب و مشکلات تحمل بیشتری پیدا می‌کند.

وی با استناد به آیه 22 سوره زمر «أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٍ مِنْ رَبِّهِ ۚ فَوَیْلٌ لِلْقَاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ أُولَٰئِكَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: آیا کسی که خدا سینه‌اش را برای پذیرفتن اسلام گشاده است، و بهره‌مند از نوری از سوی پروردگار خویش است، مانند کسی است که سینه‌اش از پذیرفتن اسلام تنگ است؟ پس وای بر آنان که دل‌هایشان از یاد کردن خدا سخت است، اینان در گمراهی آشکار هستند.

امام جمعه صوفیان، از مهم‌ترین آثار شرح صدر گفت و یادآور شد: افزایش آستانه تحمل و صبر، هدایت‌پذیری، نورانیت قلبی، آسانی در کارها و آسان شدن مشکلات، از جمله مهم‌ترین آثار شرح صدر است.

وی با اشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: صبر آنچه در باطن بندگان از نور و روشنی هست، ظاهر می‌سازد.

حجت‌الاسلام مرسلی، ضمن بازگو کردن تحقق شرح صدر با نوری الهی تأکید کرد: شرح صدر با نوری الهی تحقق می‌یابد و این گشایش سینه یک گشایش معنوی است، از اینجا فهمیده می‌شود که این صدر همان فضای روحانی و معنوی نفس انسانی است نه فضای مادی سینه انسان که فیزیکی و جسمی است و به طور طبیعی محدودیت دارد.