فضای مجازی؛ مکمل، متعادل‌ساز و فرصت‌آفرین در تبیین نهضت حسینی
رئیس نمایندگی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در تهران با تأکید بر ضرورت گفتمان‌سازی فرهنگ عاشورایی در فضای مجازی، گفت: فضای مجازی می‌تواند نقش مکمل، متعادل‌ساز و فرصت‌آفرین در تبیین نهضت حسینی داشته باشد؛ لذا در این فضا می‌توانیم به آسانی پرچم حسینیه‌های بین‌المللی و فرامرزی را در میان شیعیان عالم و شیفتگان امام حسین(ع) برافراشته کنیم.
به گزارش ایکنا، محرم‌الحرام ماه حزن و اندوه و غم‌انگیزترین و باشکوه‌ترین ماه خداست. در این ماه آسمان و زمین عزادارند و ناله و نوحه سر می‌دهند و قلب‌های انسان‌ها در اشک و آه قالب تهی می‌کنند. در این میان عزاداری ایام محرم هر سال در کشورمان پرفروغ‌تر و گسترده‌تر برگزار می‌شود؛ ولی امسال سایه سنگین ویروس کرونا باعث شد تا سوگواری‌ها متفاوت، اما پربارتر برگزار شوند.
در دهه اول محرم هیئت‌ها و حسینیه‌ها با مشارکت مردم، به‌ویژه جوانان، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از جمله رعایت فاصله اجتماعی مراسم متفاوتی را برگزار کردند و همگی شاهد بودیم که محدودیت ناشی از کرونا فضای مجازی را نیز پربارتر کرد و برخی از مردم با استفاده از تلویزیون و فضای مجازی اقامه عزا می‌کنند.
کاربران فضای مجازی در این دوران از فعالیت هیئت‌های مجازی استفاده می‌کنند و از برکات مجالس سخنرانی نیز بهره لازم را می‌برند. در کنار این اقدام نوپا برخی از مداحان معروف از جمله محمود کریمی با خوش‌سلیقگی روضه‌های قدیمی را متناسب با شرایط کرونا احیا کردند و پویش پرچم را در فضای مجازی به راه انداختند. این ذاکر اهل‌بیت(ع) پیشنهاد کرده بود که مردم برای تبلیغ پویش «هر خانه، یک حسینیه» از فضای مجازی استفاده و تمام کوچه و محله را پر از پرچم کنند که این اقدام در راستای منویات رهبر انقلاب اسلامی بود و خرسندی وزیر بهداشت را به همراه داشت و سپس در پیامی از ایشان به دلیل اجرای طرح نو عزاداری در تهران تقدیر کرد. بسیاری دیگر از این اتفاقات در فضای مجازی کشور رقم خورد و گونه‌های مختلفی را از عزاداری در فضا‌های نو به جامعه نشان داد.
بدین جهت به سراغ حجت‌الاسلام محمد شیخ‌الاسلامی، رئیس نمایندگی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در تهران، رفتیم. وی در گفتوگو با ایکنا، در پاسخ به سؤالی مبنی بر بررسی اثرگذاری شیوه‌های نو عزاداری در ماه محرم و صفر از جمله فضای مجازی و رسانه‌های نوین در این عرصه گفت: امروز با توجه به شرایط کرونایی، رسانه‌ها در عرصه عزاداری ماه محرم از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. سال‌هاست که فضای مجازی به بخشی از زندگی افراد جامعه تبدیل شده است اما امسال با شیوع کرونا و ادامه روند این بیماری، حال و هوای سوگواری ماه محرم و عزاداری برای امام حسین(ع) به‌گونه‌ای دیگری تعبیر شد و وظیفه بخشی از این سوگواری به دوش کاربران و فعالان عرصه فضای مجازی سپرده شد؛ لذا از این زمینه برای مخابره پیام عاشورا و نهضت اباعبدالله(ع) به سراسر جهان در حال استفاده هستیم.
وی با بیان اینکه وضعیتی که امروز در آن هستیم اقتضا می‌کند که نوع جدید و متفاوتی از عزاداری را تجربه کنیم، افزود: اگر کرونا هم نبود، رونق فضای مجازی هر روز بیشتر می‌شد و چه بسا ما ناچاریم که این تجربه را کسب کنیم. قطعاً اصل عزاداری و بازخوانی پیام عاشورا هرگز بر زمین نخواهد ماند و تنها تفاوت این است که اگر در گذشته محور اصلی بر عزاداری‌های گروهی بود، امسال به دلیل شرایط کرونا و توصیه‌های مراجع تقلید و رهبران سیاسی و فکری مبنی بر لزوم تبعیت از دستورالعمل‌های بهداشتی، عزاداری‌ها از نظر مکانی بیشتر بر ابعاد منزل، فضای باز حسینیه و از نظر رسانه‌ای بیشتر بر ابعاد تلویزیون و فضای مجازی تکیه داشت و البته در کنار این محرومیت، مواهب فراوانی داشت.
رئیس نمایندگی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در تهران با اشاره به اینکه در این ایام هرکسی به شکلی و با نیت و ایده و فعالیتی سعی کرد تا این فضا را فعال و به رونق عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) کمک کند، گفت: عزاداری و زنده نگه داشتن حادثه کربلا از سفارش‌های مکرر امامان معصوم(ع) است و با توجه به فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی، برگزاری مجالس عزاداری و تبیین درس‌های عاشورا از طریق فضای مجازی برای مردم متدین کشورمان آسان شد.
حجت‌الاسلام شیخ‌الاسلامی تصریح کرد: مهمترین موضوع در این میان که پیش از این در عزاداری‌های غیرمجازی نیز وجود داشت، اخلاص و نیت صحیح کسانی است که این فضا را ایجاد می‌کنند. لذا باید اخلاص در نیت را در خود ایجاد و آن را تقویت کنند. در حقیقت هیچ تفاوتی نمی‌کند که شما بر منبر حقیقی بروید و سخنرانی کنید و یا در فضای مجازی و منبر مجازی سخن بگویید؛ چراکه اگر قرار باشد اثرگذاری وجود داشته باشد غیر از تکنیک و رعایت همه موارد اصولی، اثر پذیری به کسی که این موارد را مطرح می‌کند، بازمی‌گردد.
وی با اشاره به اینکه باید تمام کسانی که در هیئات حقیقی و مجازی حضور پیدا می‌کنند، نیت صحیح و همراه با اخلاص داشته باشند، به ایکنا گفت: باید این باور را داشته باشم که در معرض نگاه حضرت سیدالشهدا(ع) قرار داریم و کاری که می‌کنیم برای ایشان است و ایشان ناظر فعالیت و اقدامات تک‌تک افراد هستند. بنابراین افرادی که نیت و قصد کار کردن در این حوزه‌ها را دارند باید آمادگی معنوی در خودشان ایجاد کنند.
رئیس نمایندگی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در تهران، اظهار کرد: اگر افراد اخلاص و معنویت را در کنار هم داشته باشند، ان شاءالله اثربخشی نیز دارند. البته در کنار این موارد توجه به نیازهای مخاطب و اقتضائات فضای مجازی نیازمند تکثر و تغییر نگاه از کاربر به مخاطب است. امروز در منبر، وعظ و خطابه کسانی که حرف را گوش می‌کنند مخاطب هستند اما در فضای مجازی ما مخاطب نداریم و فقط کاربر داریم؛ این کاربر نیازمند رفتار تعاملی است؛ مجموعه این موارد می‌تواند محرم و صفر متفاوتی را رقم بزند و رونق مجلس حضرت سیدالشهدا(ع) را بیشتر کند.
حجت‌الاسلام شیخ‌الاسلامی با تأکید بر اینکه گفتمان‌سازی فرهنگ عاشورایی در فضای مجازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید در این فضا و فضای حقیقی شور همراه با شعور برای آحاد جامعه ایجاد شود، ادامه داد: پرچم بیداری و عزت در عاشورای حسینی همواره در مقابل ظلم، اشرافیت و جهالت پیروز و استوار است و ما باید شور همراه با شعور را در این فضا برای افراد رقم بزنیم.
وی با بیان اینکه فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی می‌توانند نقش مکمل، متعادل‌ساز و فرصت‌آفرین در تبیین نهضت حسینی داشته باشند، گفت: با استفاده از این فضا می‌توانیم به آسانی پرچم حسینیه‌های بین‌المللی و فرامرزی را در میان شیعیان عالم و شیفتگان امام حسین(ع) و همچنین همه آزادگان سراسر جهان از هر ملیت و آیین افراشته کنیم و زبان بین‌المللی و جهانی نهضت امام حسین(ع) را تبیین و گسترش دهیم.
انتهای پیام
