بیانیه گام دوم؛ مهم‌ترین مانیفست بازسازی فرهنگی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم حجت‌پناه، دبیر کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری و حافظ کل قرآن در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه بازسازی، انقلاب بعد از انقلاب و یا منقلب شدن انقلابیون تعابیری هستند که عموماً صاحبان اندیشه قائل به آن هستند، اظهار کرد: در واقع انسان و جامعه در حال تغییر و تکامل و تکاپوست و هیچگاه متوقف نمی‌شود و با یک نگاه عمیق، بازسازی و تحول و تجدید یک امر همیشه موضوعیت دارد و بجز در مورد امور مسلم، سنت‌های الهی و مقوله‌های قطعی که قابل تغییر و تبدیل نیستند، قابل گفت‌وگو است.

وی فرهنگ را در زمره اموری دانست که دائماً در حال شدن و تغییر است، افزود: هر زمان که برای بازسازی فرهنگی دست به کار شویم، بی‌موقع نیست و جای بحث دارد که آیا فرصت بازسازی فرهنگی از دست رفته یا هنوز زود است و یا اکنون وقت بازسازی است. در هر صورت بازسازی رویکردی عقلی و منطقی است که در بسیاری از مقوله‌ها موضوعیت دارد.

بیشتر بخوانید:

• بازسازی ساختار فرهنگ با نگاه ایرانی ـ اسلامی
• معاونت فرهنگی از سایر بخش‌ها مجزا نیست
• مردم و مدیریت جهادی؛ ملزومات بازسازی فرهنگ
• نقش محوری دانشگاهیان در بازسازی عقلانی ساختار فرهنگ
• دوری از عقلانیت و آسیب‌هایی که بر فرهنگ تحمیل شد

این حافظ کل قرآن کریم در خصوص بازسازی فرهنگی ناظر به بیانات مقام معظم رهبری، گفت: در این راستا ابتدا باید بدانیم ماهیت انقلابی که قرار است بازسازی در آن اتفاق بیفتد، چیست؟ سپس باید به این پرسش پاسخ دهیم که موقعیت فعلی انقلاب چگونه است؟ انقلاب پس از بازسازی در ساختار فرهنگی چگونه خواهد شد؟ یافتن پاسخ برای این پرسش‌ها شیوه‌های عملیاتی، لوازم و نقش هر یک از نهادهای مردمی و حاکمیتی در بازسازی فرهنگی را به دست خواهد داد.

اسلام؛ برنامه زیست انسان از گهواره تا گور

حجت‌پناه بیان کرد: انقلاب ما انقلاب اسلامی است و اسلام برنامه زیست انسان از گهواره تا گور و در همه ساحت‌ها و سطوح و اقشار است. بر طبق آیه وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ (انبیاء/۱۰۷)، پیامبر(ص) رسالتی فراتاریخی و فراجغرافیایی برای تمامی انسان‌ها دارد و لذا فرهنگ را با هر حد و رسمی که تعریف کنیم و هر محدوده‌ای که در نظر بگیریم، مشاهده می‌شود که اسلام برای فرهنگ و بازسازی فرهنگ‌ها سخنان بسیاری دارد.

این کارشناس فرهنگی با ذکر اینکه دین اسلام از آداب قبل از انعقاد جنین تا سنت‌های جاری و پرونده باز اعمال، پس از مرگ صحبت می‌کند، تصریح کرد: اسلام برای زمان حیات انسان نیز گزاره‌های فراوانی دارد که هر فرد با توجه به شرایط و وضعیت خود می‌تواند از این نسخه‌ها برای پیمودن مسیر صحیح و تعالی و کمال بهره گیرد. مکلف در این اسلام شخصی نیست که یک تکلیف را پی بگیرد بلکه از میان تکلیف‌های مختلف بر اساس فرهنگی که آیه الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا (ملک/۲) به دست ما می‌دهد‌، تکلیف اولویت‌دار و عمل احسن را بر می‌گزیند.

حجت‌پناه با اشاره به اینکه آیات قرآن کریم و انبوه روایات ارزشمند ائمه معصومین(ع) محتوای غنی و گرانبهایی را برای بازسازی در اختیار ما قرار داده است، افزود: بازسازی ساختار فرهنگی باید توسط کسانی رقم بخورد که ساخته و پرداخته در این برنامه‌ انسان‌ساز و مکتب ملکوتی و معنوی باشند، مکتبی که در عین حال‌ به ساحت‌های مادی و بشری نیز نگاه و توجه دارد.

بازسازی فرهنگ؛ مأموریت جهانی

وی با تأکید بر اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی اولین گام در بازسازی ساختار فرهنگی را خودشان برداشتند، گفت: صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی اولین گام ایشان است که این بیانیه مهم‌ترین مانیفست‌ تغییر و تحول و بازسازی ساختار فرهنگی در کشور است؛ باید توجه داشت که مأموریت اسلام تنها ناظر به ملت ایران و یا ملل مسلمان جهان نیست بلکه بر اساس آیه ۳۳ سوره توبه، هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّ، کل بشریت را شامل می‌شود.

این حافظ کل قرآن در استان تصریح کرد: یکی از الزامات بازسازی فرهنگی این است که این بازسازی ناظر به مأموریت جهانی دین و مسلمانان باشد. کشوری که برای زمینه‌سازی ظهور و اهتزاز پرچم جهانی امام زمان(عج) پا به میدان نهاد، نباید مشغول مراقبت و گندزدایی از سیستم فاسد اداری و انبوه مشکلات و آسیب‌ها و ناهنجاری‌های جامعه خود باشد و لذا آفت‌های مسیر را نیز باید در نظر داشت و حتی‌الامکان مانع‌زدایی شود.

حجت‌پناه با تأکید بر اینکه انقلاب برخاسته از دین جامع اسلام می‌تواند و باید کامل‌ترین و بی‌نقص‌ترین و ماناترین انقلاب باشد، بیان کرد: هر جا که انقلاب پیوند خود را با نگرش اسلامی و ساختار فرهنگی دین حفظ کرد، تاریخ ماندگاری بر جای ماند که نمونه آن هشت سال دفاع مقدس و نیز فعالیت‌های تشکلات مردم‌نهاد و همچنین حلقه‌های میانی است که سال‌هاست به کار مشغولند.

دبیر کانون‌های خدمت رضوی استان گفت: باید دید فرهنگ موجود چگونه و توسط چه کسانی ایجاد شده و برای بازسازی نیز باید همین مسیر را طی کرد؛ این فرهنگ با وام‌گیری از فرهنگ قرآنی و روایی توسط یک فقیه جامع‌الشرایط و جانفشانی مردم ایجاد شده است و همین فرآیند در مسیر بازسازی نیز باید تکرار شود. همه ما در قبال بازسازی فرهنگی مسئول و نقش‌آفرین هستیم و باید در لبیک به فرمان ولی‌فقیه در این مسیر در ساحت‌های فردی و اجتماعی گام برداریم.

حجت‌پناه با ذکر اینکه عمل به تأکیدات ولی‌امر مسلمین در خصوص بازسازی ساختار فرهنگ در وهله نخست نیازمند هم‌پیمانی جمعی و عمیق است، ادامه داد: خط‌کشی‌های مردمی یا حاکمیتی بودن در این مسیر باید برداشته شود و هر فردی باید برای تسریع این امر نقشی بیافریند؛ بازسازی ساختار فرهنگی در کشور مسیر محتومی است، زواید و اضافات مجموعه‌های فربه و کُند و بوروکراسی پرطمطراق اداری ما باید حذف شود و ساختار اداری ما به یک مجموعه ساخته و پرداخته و چابک و چالاک تبدیل شود که وزن اندک و بازدهی بالا و منظری خوش داشته باشد.

وی با اشاره به تعبیر علامه حسن زاده آملی مبنی بر اینکه ظهور اول با انقلاب اسلامی رخ داده است، گفت: ما در مسیر هستیم تا شاهد انقلاب جهانی حضرت مهدی موعود(عج) و ظهور عمومی حضرت باشیم. بزرگ‌ترین ابزار ما در این مسیر معنویت و فرهنگ دعا است که جایگاه آن باید در بازسازی فرهنگی مورد توجه قرار گیرد.