سبک زندگی و تربیتی امام کاظم(ع)

نامش(موسی بن جعفر) و در میان شیعیان به(باب الحوایج) معروف است. آن حضرت پس از شهادت پدرش امام جعفر صادق(ع) و در سن ۲۱ سالگی به امامت رسید. ایشان در سن ۵۵ سالگی و به دستور هارون الرشید و با زهری که در زندان به او خورانده شد، به شهادت رسیدند. بنا به روایتی از امام رضا(ع) ثواب زیارت قبر امام کاظم(ع) با زیارت قبر پیامبر اسلام(ص) و امام حسین(ع)  برابری می‌کند.

امام کاظم(ع) می‌فرمایند: سزاوار است کودک شلوغ و پرتحرک باشد تا در بزرگی صبور و بردبار شود و جز این روانیست. در جای دیگر امام فرمودند: شروع‌کننده، ستمگرتر است و بار گناه خویش و بار گناه دوستش را تا آن زمان که مظلوم تجاوز نکند، بر دوش می‌کشد.

امام موسی کاظم(ع) و محبت به فرزند

هر کودکی تشنه محبت خانواده‌اش است. محبت به خصوص در قالب بوسیدن و در آغوش کشیدن باعث آرامش خاطر و شادابی کودک می‌شود. کودکانی که از محبت والدین خود محروم‌اند معمولاً این نیاز را با پرخاشگری و ناسازگاری نشان می‌دهند. مفضل بن عمر نقل می‌کند که وارد خانه امام موسی بن جعفر(ع) شدم، در حالی‌که فرزند ایشان در کنار حضرت نشسته بودند. حضرت پسرش را می‌بوسید، او را بر روی شانه خود می‌گذاشت و گاهی به خود می‌چسباند و می‌فرمود: (پدر و مادرم به فدای تو. چقدر خوشبو و پاکیزه هستی و خلقت تو پاک و طاهر است. فضل تو بسیار ظاهر است.)

نسبت به کودکان هرگز خلف وعده نکنید

وفای به عهد حتی در برابر کفار، از صفات پسندیده و همیشگی امامان است. این عمل در برخورد با کودکان دارای اهمیت بیشتری است. وقتی به کودکتان وعده انجام کاری را می‌دهید، آنها جز به تحقق وعده شما فکر نمی‌کنند، در آن تردید ندارند و همیشه در انتظار لحظه موعود هستند. 

امام کاظم (ع) فرمودند: هنگامی که به فرزندانتان وعده دادید، وفا کنید. همانا کودکان چنان می‌پندارند که شما به آنها روزی می‌دهید. خداوند متعال به خاطر هیچ‌چیزی به اندازه زنان و کودکان خشمگین نمی‌شود.

کودک باید بازیگوش و پر تحرک باشد

جالب است بدانید کودکانی که بسیار پرتحرک و بازیگوش هستند، در بزرگسالی آرام و صبور خواهند شد. در همین باره امام کاظم (ع) می‌فرمایند: (سزاوار است کودک شلوغ و پرتحرک باشد تا در بزرگی صبور و بردبار شود و جز این روانیست.

قبل از سن تکلیف فرزندتان را با نماز خواندن آشنا کنید

در این‌باره امام کاظم (ع) فرمودند: هنگامی‌که فرزندتان به سن هفت سالگی رسید، آنها را به نماز خواندن تشویق فرمان دهید.

مسافرت خانوادگی یک ایده خوب تربیتی

 علی بن جعفر، برادر امام کاظم(ع) می ‌گوید: چهار مرتبه در رکاب حضرت کاظم(ع) و همراه خانواده‌اش به حج رهسپار شدم. این سفرها گاه ۲۶ روز، گاهی ۲۴ روز و در بعضی زمان‌ها ۲۱ روز به درازا می‌انجامید.

چگونه به فرزندمان کمک کنیم که برای خودش برنامه‌ریزی کند

حتما بارها شده که به فرزند نوجوانتان توصیه کرده‌اید که وقتش را هدر ندهد و از زمانی که در اختیار دارد درست استفاده کند. اما او چطور باید وقتش را تقسیم کند و به چه کارهایی اختصاص دهد؟ امام کاظم(ع) به این سؤال چنین پاسخ داده‌اند: (تلاش کنید که وقت شما چهار ساعت باشد: ساعتی برای مناجات با خدا، ساعتی برای کار یا زندگی، ساعتی برای معاشرت با برادران و اشخاص مورد اعتماد که شما را از عیب‌هایتان آگاه نمایند و از دل با شما خالص و یک‌رو باشند و ساعتی که در آن برای خویش خلوت کنید و با این ساعت، برای سه ساعت دیگر نیرو می‌یابید.)

شروع‌کننده فحاشی ستمگرتر است

امام کاظم(ع) به دو مردی که در حال فحاشی به یکدیگر بودند، فرمودند: شروع‌کننده، ستمگرتر است و بار گناه خویش و بار گناه دوستش را تا آن زمان که مظلوم تجاوز نکند، بر دوش می‌کشد.

منابع: کتب بحارالانوار و تحف العقول و hawzah.net