بهترین عمل عبادی در طول مسیر اربعین + صوت

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح تأثیر اجتماعی و فرهنگی مراسم اربعین حسینی پرداخت و گفت: پیاده‌روی بزرگ اربعین که بزرگ‌ترین اجتماع بشری است، تأثیرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فراوانی دارد.

وی تشریح کرد: بیش از 20 پیاده‌روی در جهان برگزار می‌شود که برخی جنبه سنتی دارد و برخی نیز پدیده جدیدی هستند، اما پیاده‌روی اربعین با همه این پدیده‌ها متفاوت بوده و نقش بسیار سازنده اجتماعی و فرهنگی دارد. در این پیاده‌روی انسان با الگوهایی که برای همه اقشار جامعه وجود دارد همگام می‌شود؛ جوانی که پیاده‌روی می‌کند به یاد علی اکبر(ع) است و می‌داند در مسیری که می‌رود یک جوان هم سن او فداکاری کرده است؛ خانمی که حرکت می‌کند به یاد حضرت زینب(س) و خانم رباب می‌افتد و از این بزرگواران الگو می‌گیرد.

نواب اضافه کرد: الگوی فرد میانسال، امام حسین(ع) و الگوی فرد کهنسال حبیب‌ابن مظاهر می‌شود؛ در واقع هر فردی الگوهایی برای خود در این سفر دارد و به یاد الگوهایشان و به ویژه چلچراغ الگوها امام حسین(ع) گام برمی‌دارد. این مسئله از نظر روانی تأثیر زیادی بر روی فرد می‌گذارد و تأثیرگذاری آن بسیار خوب است.

تأثیر اجتماعی پیاده‌روی اربعین

وی در خصوص تأثیر اجتماعی پیاده‌روی اربعین گفت: اینکه انسان در اجتماعی حضور پیدا می‌کند، تعریف اجتماعی پیدا می‌کند و افراد، گروه‌ها، مذاهب و ادیان دیگر را می‌بیند و می‌شناسد، یکی از نکات اجتماعی این حرکت عظیم است. همچنین پیاده‌روی اربعین آثار سیاسی دارد. بسیاری از افراد در دنیا برای اینکه خودی نشان دهند اقدام به برگزاری گردهمایی یا میتینگ می‌کنند اما در هیچ کجای عالم چنین گردهمایی را نمی‌توانید پیدا کنید که در آن چندین میلیون نفر از کشورهای مختلف جمع شوند و وحدت، یکپارچگی و تأثیر جهانی در پی داشته باشد. اگر می‌خواهید ببینید پیاده‌روی اربعین چقدر تأثیر دارد به واکنش کشورهایی که مخالف برنامه زیارت اربعین و اجتماع مسلمان‌ها هستند، نگاه کنید.

اربعین و لذت بردن از یک سفر رایگان!

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب در پاسخ به اینکه برخی مدعی می‌شوند افراد صرفاً برای لذت بردن از یک سفر رایگان و بدون نگاه دینی به این سفر می‌روند، آیا چنین افرادی هم از معنویت اربعین بهره می‌برند؟ گفت: اینطور نیست که همه افرادی که به زیارت اربعین می‌روند، عرق دینی و علاقه‌مندی به این کار ندارند، چون اگر کسی بخواهد برای تماشا برود که این همه زحمت را به خود نمی‌دهد.

وی اضافه کرد: زائران همین اکنون برای رفتن به مرز باید زحمت زیادی متحمل شوند و در آن طرف مرز هم با گرما، کمبود، سختی و ناراحتی مواجه می‌شوند. بعد هم یک پیاده‌روی طولانی در پیش دارند و آنجا هم خدمات فوق‌العاده‌ای به مردم ارائه نمی‌شود. درست است که مردم عراق به زائران احترام زیادی می‌گذارند و از آنها پذیرایی می‌کنند، اما به هر حال سختی سفر برای زائر است.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تصریح کرد: از نظر عقلی درست نیست که کسی راحتی خانه خود را رها کند و به راهپیمایی اربعین برود تا تماشاچی باشد. اگر تماشاچی هم باشد، وقتی که روحیات و حرکت‌های مردم را نگاه می‌کند، متنبه می‌شود و می‌بیند همه دارند برای خود ثواب جمع می‌کنند؛ این فرد متنبه می‌شود، حتی اگر به این نیت هم آمده باشد در طول سفر متحول می‌شود.

وی به این مسئله نیز اشاره کرد که پذیرایی در اربعین در حد برطرف کردن گرسنگی و تشنگی افراد است که بتوانند پیاده‌روی کنند وگرنه برخی از افراد در خانه‌های خودشان سفره‌های رنگین‌تر و زندگی راحت‌تری دارند. درست است که این تنوع و تکریمی که در اربعین هست، در خانه خود آدم نیست اما پیوست‌هایی که این مراسم دارد از خود تغذیه اهمیت بیشتری دارد.

چطور معنویت اربعین را پایدار نگه داریم 

وی در پاسخ به اینکه آیا آثار و معنویت پیاده‌روی اربعین پایدار است؟ گفت: شور اربعین گام‌های انسان برای رسیدن به اهداف و برنا‌مه‌های امام حسین(ع) را سریع‌تر می‌کند. اگر ما این شور را با شعور حسینی تجمیع و مرتبط کنیم و این ارتباط را پیوسته داشته باشیم، این معنویت تداوم پیدا می‌کند اما اگر این کار را نکنیم به مرور از دست می‌رود چون هم دشمنان انسانیت زیاد هستند و هم هوای نفس خود آدم یعنی شیطان درون و بیرون این سرمایه را از بین می‌برد.

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب مثالی از معنویت نماز زد و گفت: مثلاً ببینید در رابطه با نماز گفته شده که نماز معراج مؤمن است. نماز نردبان مؤمن است که می‌تواند با آن با خدا مرتبط شود و وسیله تقرب هر انسان متقی با خدا نماز است، اما اگر همین نماز بدون چهارچوب‌ انجام شود و انسان در نماز حواسش جمع نباشد، تأثیرگذاری لازم را نخواهد داشت. در روایت داریم که انسان وقتی در شبانه روز پنج نوبت نماز بخواند، وضویی که می‌گیرد چرک‌هایی که بین ساعات نماز قبلی تا نماز بعدی بر انسان وارد شده، شسته می‌شود.

وی تصریح کرد: یعنی پیوستگی نماز اگر درست انجام بگیرد باعث ساخته شدن افراد می‌شود. ما در طول روز 10 بار می‌گوییم «ایّاکَ نَعْبُدُ وَ ایّاکَ نَسْتَعین» یعنی خدایا تنها تو را عبادت می‌کنم و تنها از تو یاری می‌خواهم؛‌ اگر به این ذکری که می‌گوییم و حمدی که می‌خوانیم دقت داشته باشیم دیگر به سمت غیر خدا برای کمک گرفتن نمی‌رویم ولی اگر کمکی از غیر خدا بگیریم و غیر خدا برایمان اهمیت پیدا کند معنایش این است که «ایّاکَ نَعْبُدُ وَ ایّاکَ نَسْتَعین» را درست ادا نکرده و به آن توجه نکرده‌ایم.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تصریح کرد: شور حسینی در اربعین ایجاد می‌شود، مهم این است که ما آن شور را به شعور تبدیل و مرتب همراه خود داشته باشیم و به یاد آن سفر و عهد و پیمانی که با امام حسین(ع) بستیم، باشیم.

در طول پیاده‌روی چه فایل‌های صوتی گوش کنیم؟ 

وی در پاسخ به اینکه زائران در طول پیاده‌روی اربعین چه سخنرانی‌ها، مداحی‌ها، پادکست‌ها یا فایل‌های صوتی را گوش دهند؟ گفت: پیشنهاد من هم برای زائران حج و هم زائران عتبات این است که فکر کردن از هر کاری بهتر است. ما در روایت داریم که یک ساعت فکر کردن (البته منظور از یک ساعت 60 دقیقه نیست بلکه منظور مدتی فکر کردن است) بهتر از عبادت 70 سال است. اما چرا؟ چون امکان دارد فردی فکر نکند و یک اقدامی انجام دهد، اما فرد دیگر فکر کند و به شکل دیگری رفتار کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب با اشاره به واقعه کربلا، گفت: دو نیرو در لشکر عبیدالله بن زیاد بودند. یکی شمر که جانباز جنگ صفین بود و همراه با حضرت علی(ع) جنگیده بود و دیگری حربن یزید ریاحی بود. شمر دنیا و هوس‌های دنیا جلوی چشمش را گرفت، روی سینه فخر انسان‌ها نشست و سر امام حسین(ع) را از بدنشان جدا کرد، چون فکر نکرده عمل کرد و دنیا چشمش را گرفته بود.

وی ادامه داد: ولی حر، فکر کرد و دید که اگر بخواهد همین مسیر را ادامه دهد، قاتل امام حسین(ع) خواهد شد. چکمه‌هایش را به گردنش انداخت و پیش امام حسین(ع) آمد و پرسید هَل لي مِن توبة؟ آيا توبه از من پذيرفته است؟ وقتی تفکر باشد، بعد از تفکر باز شدن درهاست؛ ولی وقتی تفکر نباشد درها بسته خواهد ماند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب هشدار داد: چه بسا ما برای امام حسین(ع) عزاداری می‌کنیم اما با مرام حسینی فاصله داریم. یکی از شاخصه‌های مرام امام حسینی(ع) این است که فرمودند من قیام می‌کنم برای اطلاح امت جدم. یعنی امام حسین(ع) می‌خواهند بین مردم اصلاح ایجاد کنند. اگر ما از اربعین درس بگیریم نباید در جامعه به عنوان یک فرد بی‌طرف و بی‌تفاوت باشیم.

وی ادامه داد: یکی دیگر از شاخصه‌های قیام امام حسین(ع) مسئله امر به معروف و نهی از منکر است، من اگر بخواهم فکر کرده عمل کنم و از قیام امام حسین(ع) الگو بگیرم، اول باید خودم را محک بزنم تا ببینم چه شباهتی با امام حسین(ع) دارم.

شباهت با کسانی که برایشان عزاداری می‌کنیم 

نواب اضافه کرد: عمرمان را در سفر اربعین ورق بزنیم و از خودمان بپرسیم، دهه اول عمر من چگونه گذشت؟ دهه دوم زندگیم چقدر به امام حسین(ع) نزدیک بودم؟ دهه سوم زندگیم چقدر به امام حسین(ع) نزدیک شده‌ام؟ و ... . عمرمان را ورق بزنیم و ببینیم چقدر با این خاندان آشنا و چقدر به آنها نزدیک هستیم. این تفکرات است که به انسان تلنگر می‌زند. اگر من 10 سخنرانی بشنوم، اینقدر اثر ندارد که بنشینم و خودم را بررسی و تفکر کنم.

وی ادامه داد: اینکه قرآن مدام سؤال می‌کند چرا فکر نمی‌کنید؟ و افراد را تشویق به تفکر کردن می‌کند، به خاطر این است که فکر راه‌گشاتر از هر کتابی است. بله اگر انسان اهل دلی را پیدا کند و سخن اهل دلی باشد که انسان را راهنمایی کند به کمک آن فرد می‌تواند به سرعت نور پیش برود ولی اگر نباشد، با همین چراغ عقل که خداوند در اختیار انسان قرار داده می‌توان نشست، تعقل کرد و فهمید که چقدر شبیه کسانی هستیم که برای آنها عزاداری می‌کنیم. آیا باید برای خودم عزاداری کنم که با امام حسین(ع) و خاندان ایشان تا این حد فاصله دارم یا برای آنها عزاداری کنم؟ وقتی به این نتیجه رسیدم که خود من با آنها فاصله پیدا کرده‌ام، باید کاری کنم که به آنها نزدیک شوم. این است که تفکر از هر سخنرانی، مرثیه‌سرایی و برنامه‌ای ارزشمندتر است.