پناه آسیب‌دیدگان اجتماعی در «خانه امن مادری»
«خانه امن مادری» یکی از هیئت‌های مذهبی است که ویژه اقشار آسیب‌دیده و ضعیف جامعه تشکیل شده تا بتوانند پیوند آن‌ها را با مبانی دینی و مذهبی مستحکم کنند.
اوایل آذرماه بود که سازمان هیئت و تشکل‌های دینی با مشارکت سازمان تبلیغات اسلامی استان تهران اولین رویداد ایده‌پردازی هیئت(راه) را با هدف ایجاد فرصتی برای نقش‌آفرینی مؤثر هیئت‌ها، تشکل‌های دینی و ظرفیت‌های مردمی در حل مسائل اجتماعی کشور برگزار کرد و از تمامی علاقه‌مندان خواست تا پایان آذر ایده‌های خود را با توسعه معنایی کلیدواژه «خانه مادری» در قالب سه محور موضوعی «تقویت انسجام اجتماعی»، «تقویت محافل خانگی با محوریت بانوان» و «میان‌داری اجتماعی بانوان» به دبیرخانه رویداد ارسال کنند.
پس از آن 150 ایده در سایت دبیرخانه رویداد ثبت و مورد بررسی و ارزیابی داوران قرار گرفت. از این میان 110 ایده در پیش رویداد که در خانه خلاق و نوآوری تبیان برگزار شد، مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت 28 ایده مجوز ورود به مرحله نهایی را کسب کرد. رویداد حضوری به مدت 3 روز در تکیه نیاوران تهران برگزار شد که در روزهای نخست با حضور منتورها (راهنمایان) ایده‌ها چکش‌کاری شد.
در پایان به تمامی 23 ایده برتر وام 100 میلیون تومانی اهدا شد و خانه خلاق و نوآوری تبیان نیز به تمامی این ایده‌ها سه ماه فضای کار اشتراکی اختصاص داد. آموزش و راهنمایی اجرای ایده‌ها نیز به صورت رایگان برای آنان انجام می‌شود. اداره‌کل بانوان سازمان تبلیغات اسلامی نیز به گروه‌های برتر خانم در میان 8 ایده برتر مبلغ پنج میلیون تومان هدیه نقدی داد.
واژه هیئت همواره برای ما تداعی کننده برگزاری مراسم مذهبی بوده است، اما هیئت‌هایی هستند که اعضای آن با خوشفکری خود اهداف والاتری را دنبال می‌کنند و در کنار برگزاری برنامه‌های مناسبتی، اقدامات قابل توجه دیگری را نیز پیش می‌برند.
هیئت سیار «خانه امن مادری» یکی از این هیئت‌هاست که سعی کرده تا دست کسانی را بگیرد و وارد هیئت کند که از اقشار آسیب‌دیده جامعه و به دور از فضاهای هیئتی هستند و برای دستیابی به این هدف با برنامه‌ریزی و با استفاده از گروهی خبره متشکل از مشاور و روانشناس و ... به محیط‌‌هایی همچون بهزیستی، دارالایتام، ندامتگاه‌ها، بازداشتگاه‌ها و ... وارد شده و به صورت هدفمند به برگزاری مراسم مذهبی و کمک به رفع آسیب‌های این اقشار در قالب گعده و دورهمی و کارهایی نظیر آن می‌پردازد.
سمیه نوروزی، مسئول هیئت خانه امن مادری متولد سال ۱۳۶۱ و ساکن شهرستان رباط کریم واقع در جنوب غربی استان تهران است. او دارای مدرک سطح یک حوزه علمیه و بازنشسته ناجا و مدیر مجموعه «خانه امن مادری» است. این بانو از اواخر دهه هفتاد و همزمان با دوران طلبگی خود، توفیق ذاکری اهل بیت(س) را می‌یابد و در هیئت‌ها به این کار می‌پردازد و پس از طی شدن مدت کوتاهی از این کار وارد ناجا نیز می‌شود.
ورود او به ناجا دغدغه‌ای را برای او به وجود می‌آورد که اگرچه در همان دوران هم سعی در رفع این دغدغه با انجام کارهای مختلف داشت، اما این روزها به صورت جهادی و با طراحی برنامه‌ای هدفمند و به صورت منسجم‌تر، سخت مشغول عملیاتی ساختن ایده و دغدغه خود است.
وی طی ۲۰ سال حضور خود در ناجا، هیئت ثابتی را نیز تشکیل داده بود و همچون دیگر هیئت‌های مذهبی به برگزاری برنامه‌های مختلفی در مناسبت‌هایی همچون ایام ولادت و یا سوگواری و عزاداری اهل‌بیت(س) می‌پرداخت، اما پس از مراسم و هنگام قرار گرفتن در محیط کار خود و بازداشتگاه‌ها و روبه‌رو شدن با نوجوانان و اقشار آسیب‌دیده، وجود یک حلقه مفقوده را احساس می‌کند و از رها شدن این افراد متأسف می‌شود و با خود می‌گوید که چرا برای چنین اقشاری مکان امنی تعریف نشده تا آن‌ها همچون دیگران در مراسم مذهبی شرکت کنند تا به اصطلاح سیم دل آنان به لحاظ عاطفی و معنوی با خداوند و حضرات معصومین(ع) وصل شود و بواسطه آن آسیب‌های اجتماعی نیز کاهش یابد.
این دغدغه خانم نوروزی باعث می‌شود در همان سال‌های اولیه خدمت در ناجا، فراتر از وظایف خود عمل کند و دلسوزانه به گفتوگو و ارائه مشاوره به افراد آسیب دیده و آگاه‌سازی آنان بپردازد و برای رفع آسیب‌های وارد شده به آنان تلاش کند.
وی پس از موفقیت در این کار، این افراد را به مراسم هیئت خود دعوت می‌کرد تا این تغییر را در آن‌ها تثبیت کند و اندک اندک علاوه بر این افراد، به سراغ دیگر اقشار آسیب دیده که مرتبط با حوزه کاری او نبودند نیز رفت. گاهی بچه‌های کار را از سر چهارراه‌ها جمع‌آوری می‌کرد و در مسجد محل برای آنان برنامه‌ای برگزار می‌کرد و این بچه‌ها را برای شرکت در این مراسم دعوت می‌کرد تا اهداف خود برای آنان را در این مراسم پیاده کند یا با همین رویکرد وارد مدارس می‌شد و دانش‌آموزان آسیب‌دیده را شناسایی و آن‌ها را با ترفندها و روش‌های مختلفی به هیئت نوجوانان خود وارد می‌کرد و بعد از مراسم هیئت، آن‌ها را نسبت به آسیب‌های مختلف با روش‌های گوناگون آگاه می‌کرد و آن‌ها نیز در مقابل پس از مدتی که از حضورشان در هیئت می‌گذشت، اندک اندک محیط هیئت را می‌پذیرفتند و از آسیب‌ها فاصله می‌گرفتند.
نوروزی در گفتوگو با ایکنا، به تشریح فعالیت‌های این هیئت مذهبی پرداخت و اظهار کرد: در مواردی به دلیل محدودیت‌های موجود در بعضی از مراکز و مجموعه‌ها همچون بهزیستی و مؤسسات ایتام و ... موفق به انجام این کار و دعوت از افراد برای حضور در هیئت نشده و دست بنده برای فعالیت بسته می‌ماند. رسیدن به همین نقطه بود که بنده را برای تشکیل هیئت سیار و ورود به این مکان‌ها و برگزاری برنامه‌های مختلف در چنین مراکزی سوق داد.
وی افزود: در ابتدا با عنوان بچه‌های حضرت زهرا(س) به این کار پرداختیم، اما اکنون این مجموعه هدفمند «خانه امن مادری» نام گرفته و پنج سالی است که این کار در این مجموعه به صورت جدی‌تر دنبال می‌شود. هیئت سیاری که در این راستا تشکیل شد، به مجموعه‌های مختلفی اعم از بهزیستی، ندامتگاه‌ها، بازداشتگاه‌ها، گرمخانه‌ها و مؤسسات ایتام وارد می‌شوند و به انجام کار تشکیلاتی اجتماعی می‌پردازند.
نوروزی ادامه داد: مجموعه «خانه امن مادری» از 10 زیرشاخه اعم از واحدهای فرهنگی، پشتیبانی،آموزش، سبک زندگی اسلامی، مشاوره اسلامی، عقاید، روانشناسی و ... تشکیل شده که هریک از این واحدها متناسب با نیازمندی‌های مجموعه‌های مختلف، در قالب تیم 70 تا 80 نفره با رویکرد هیئت، وارد مکان‌های مورد هدف می‌شوند و محتواهای ارزشمند خود را برای کاستن از آسیب‌های موجود در این مجموعه‌ها ارائه می‌دهند.
وی تصریح کرد: پس از ورود اعضای هیئت به این مراکز و قرار گرفتن در بین این اقشار، علاوه بر برگزاری مراسم، آسیب‌های موجود در افراد حاضر در این مجموعه‌ها شناسایی می‌شوند و در دفعات آتی این هیئت با کار کردن روی این آسیب‌ها با دست پرتر وارد این مراکز می‌شود و در قالب دورهمی و گعده و گپ و گفت یا در قالب طراحی و کارهای دیگر به حل این آسیب‌ها و آگاه‌سازی این اقشار می‌پردازد.
نوروزی بیان کرد: اکنون این ایده در قالب «طرح خانه امن مادری» با رویکرد هیئت، وارد رویداد ایده‌پردازی هیئت‌ها شده و توانسته به عنوان ۲۳ طرح برتر این رویداد نیز انتخاب و معرفی شود.
وی اظهار کرد: کارهایی به صورت روتین در تمامی هیئت‌ها انجام می‌گیرد، یعنی هیئت‌هایی که مکان ثابتی دارند و با اعلام فراخوانی، برنامه‌های خود در مناسبت‌های مختلف را اطلاع‌رسانی می‌کنند که معمولاً هم افراد خاصی با روحیه مذهبی در این مراسم شرکت می‌کنند که غالباً افراد موجه و پذیرفته شده‌ای هستند. این کار اگرچه باارزش است، اما دغدغه من برگزاری چنین مراسمی برای افراد آسیب‌دیده است. کسانی که از جامعه طرد شده‌اند و چنین برنامه‌هایی برای آنان برگزار نمی‌شود و اصلاً هیچ مکانی برای برگزاری چنین مراسمی برای آنان تعبیه نشده است.
مسئول هیئت سیار «خانه امن مادری» ادامه داد: البته برای اجرای این طرح به درهای بسته نیز برخورد کردیم و طی کردن مراحل اداری و لزوم انجام نامه‌نگاری‌های مختلف و محدودیت‌های دیگر موانعی را برای ما به وجود آورده و کار را برایمان دشوارتر کرده است، اما هرگز از انجام این کار دلسرد و ناامید نشده و با امید و صبر و درایت خود همچنان این مسیر را می‌پیمائیم.
این بانوی تلاشگر از نهادهای مختلف خواستار پشتیبانی و حمایت از مجموعه خانه امن مادری شده تا اعضای این گروه را برای تأمین اعتبارات مالی و ورود راحت‌تر به مجموعه‌ها یاری کنند تا بتوانند اقدامات مؤثر و گسترده‌تری را در راستای ایده خود به اقشار آسیب‌دیده جامعه ارائه دهند.
نوروزی در پایان ضمن قدردانی از حمایت‌های رویداد ایده‌پردازی هیئت‌ها از طرح‌های برتر و دریافت وام کالای ۱۰۰ میلیون تومانی، این وام را کمک خوبی به مجموعه خود دانست که به وسیله آن بنا دارد بخشی از اقلام مورد نیاز هیئت سیار خود را فراهم کند.
