به گزارش ایکنا، از دهه 50 میلادی که علوم رایانه و فناوریهای مرتبط به آن به تدریج وارد زندگی بشر شدند و آن را متحول کردند، دانشجویان و دانشمندان این حوزه بخش مهم و بزرگی را در بین قشر دانشگاهی و متخصصان در جوامع مختلف به خود اختصاص دادهاند.
یکی از مسائلی که در این بخش از همان ابتدا و به خصوص در سالهای اخیر مطرح بوده وضعیت حضور زنان در حوزه علوم رایانه و فناوریهای مرتبط به آن است.
ماجرای عدم تناسب جنسیتی در حوزههای متعدد با سایر مشاغل تفاوتی عمده دارد. در ابتدا رایانه و علوم مرتبط به آن شغلی زنانه دیده میشد. همانطور که این رشته تکامل یافت، جمعیتشناسی در این رشته به تدریج تغییر کرد و شکاف جنسیتی از زنانه به مردانه تغییر کرد. نیاز به تنوع بیشتر و پر کردن شکاف جنسیتی در این رشته باعث به وجود آمدن بحثهای مختلفی شده است. بسیاری از سازمانها به دنبال ایجاد ابتکاراتی برای ورود زنان بیشتر به عرصه محاسبات بودهاند.
براساس نظرسنجی 2014 که شرکت حمایت از زنان در فناوری اطلاعات(upporting Women in Information Technology) یا SWIFT در ونکوور کانادا و از ۷۴۱۱ شرکتکننده صورت داد، زنان نسبت به مردان در مورد انتخابهای شغلی علاقه کمتری به علوم کامپیوتر دارند.
از سال 1971 تا 2011، دادههای نظرسنجی برای مستندسازی گرایشهای رشتههای علوم کامپیوتر، کشف مردان و زنانی که علوم کامپیوتر را به عنوان رشته خود انتخاب کردهاند و شناسایی علت شکافهای جنسیتی جمعآوری شد. یک جدول زمانی کلیدی بین دهه 1990 تا 2011 نشان داد که حضور زنان بهطور قابل توجهی پایین است. به طور کلی، زنانی که مدرک علوم کامپیوتر را دنبال میکردند، نسبت به مردان در استفاده از رایانه احساس اعتماد به نفس کمتری داشتند.
این مطالعه نشان میدهد که دانشجویان پسر نسبت به دختران در زمینه کامپیوتر اعتماد به نفس بیشتری دارند.
نقش زنان مسلمان در علوم رایانه و پیشرفت آنها در این حوزه یکی از مسائلی است که کمتر به آنها پرداخته شده و با وجود اینکه در حال حاضر وضعیت زنان مسلمان در مشاغل مختلف بهتر از دهههای گذشته است اما به ندرت نامی از آنها در حوزه علوم رایانه و فناوری شنیده میشود.
به طور کلی زنان مسلمان در دنیای علم و فناوری با چالشهای متعددی روبهرو هستند. این چالشها را میتوان به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم کرد. چالشهای بیرونی، چالشهایی هستند که از بیرون از فرد سرچشمه میگیرند، مانند کلیشهها، تبعیض و نداشتن الگو.
چالشهای درونی آنهایی هستند که از درون فرد نشئت میگیرند مانند شک به خود، عدم اعتماد به نفس و ترس از شکست. با این همه عایشه الصفتی(Aisha Elsafty) از جمله بانوان مسلمانی است که توانسته بر این کلیشهها غلبه و در دنیای رایانه صاحب نام شود.
عایشه الصفتی، دانشمند علوم رایانه اهل مصر است که در آخرین سال تحقیق دکترای خود در دانشگاه کمبریج مشغول به کار است. او یکی از متخصصان شبکه «AdHoc» است که شامل اتصال رایانهها، تلفنهای همراه و سایر دستگاههای محاسباتی از طریق فناوری بیسیم بوده که برای ایجاد شبکهها در محیطهای پویا و چالشبرانگیز مانند مناطق فاجعهبار و کشورهای در حال توسعه، تخصص دارد.
عایشه که تلاش کرده کلیشههای مختلف در مورد زنان مسلمان را بشکند با اشاره به نقش ایمان و تعالیم اسلامی در زندگی کاری خود میگوید: ایمان من به طرق مختلف الهامبخش کار من است. قرآن بر این تأکید دارد که اعمال و عقاید خود را در آزمونی تحلیلی قرار دهیم و نظرات پیشینیان را مدام به چالش بکشیم. این نگرش برای همه دانشمندان ضروری است و در علوم رایانه که ادعاها را میتوان در قالبهای ریاضی و منطقی تفسیر، درک و تأیید کرد بسیار واضح است.
این بانوی محجبه فعال در حوزه رایانه تصریح کرد: سؤالات خاصی در محاسبات وجود دارد که میتوانید به آنها پاسخ دهید و برخی از آنها را حداقل الان نمیتوانید پاسخ دهید. احساس ناقص بودن وجود دارد. هیچ سیستم منطقی نمیتواند همه ادعاها را اثبات یا رد کند. همیشه این تصور وجود دارد که این حقیقتی است که اکنون میدانیم، اما در آینده بیشتر خواهیم دانست، ماشینهای قویتر و سیستمهای بهتری خواهیم داشت. همانطور که در ایمان، شما میتوانید از طریق بسیاری استدلال کنید، اما نقطهای وجود دارد که شما تصمیم میگیرید «باور» کنید. در هر دو مورد شما به سختی کار میکنید تا ایمان خود را تأیید کنید و دانش دینی و علمی را بدست آورید، اما در هیچ نقطهای نمیتوانید بگویید که من به اندازه کافی میدانم.
وی اعتقاد دارد: فکر میکنم از نظر حرفهای مسلمان بودن، در علم هیچ مشکلی ندارد. زنان در قاهره در رشته من و بهتر از آنها در اینجا در کمبریج حضور دارند. قرآن مردان و زنان را به آموختن، کاوش و کشف تشویق میکند. مشکلات زیادی برای حل کردن وجود دارد و ما نمیتوانیم از عهده این کار برآییم که زنان بخشی از این امر نباشند، به خصوص اگر به دنبال دنیایی بهتر هستیم.
ترجمه: محمدحسن گودرزی
انتهای پیام