«آیه مباهله» بهترین استدلال بر امامت امیرالمؤمنین(ع) است

مباهله پیامبر اسلام(ص) با مسیحیان نجران، روز بیست وچهارم ذی الحجه سال دهم هجری واقع شد. در این واقعه پیامبر(ص) طی نامه‌ای ساکنان مسیحی نجران را به آیین اسلام دعوت کرد. مردم نجران که حاضر به پذیرفتن اسلام نبودند نمایندگان خود را به مدینه فرستادند و پیامبر(ص) آنان را به امر خدا به مباهله دعوت کرد.
وقتی هیئت نمایندگان نجران، وارستگی پیامبر(ص) را مشاهده کردند، از مباهله خودداری کردند. ایشان خواستند تا پیامبر(ص) اجازه دهد تحت حکومت اسلامی در آیین خود باقی بمانند.

خبرنگار گروه اندیشه ایکنا به منظور بررسی اجمالی این واقعه تاریخی به گفت‌وگو با آیت‌الله سیدعلی میلانی نشسته است و نظر ایشان را به عنوان یکی از اساتید و مجتهدان شیعه درباره آیه مباهله خواسته است. سخنان این استاد حوزه را در ذیل می‌خوانیم:

همه می‌دانیم که فضائل و مناقب امیرالمؤمنین(ع) در قرآن بسیار زیاد است در کتب فریقین ثابت و مسلم شده است و صدها آیه درباره امیرالمؤمنین(ع) یا نازل و یا تأویل شده است ولیکن وقتی از حضرت امام رضا(ع) سؤال می‌شود قوی‌ترین یا بهترین دلیل از قرآن مجید برای امامت امیرالمؤمنین(ع) کدام آیه است؟ حضرت رضا(ع) آیه «مباهله» را عنوان می‌کند. در مقام توضیح فرمایش حضرت رضا(ع) در این باره، به سه مطلب به طور اجمال اشاره می‌کنم که در این آیه مبارکه وجود دارد.

نکته اول اینکه در آیه مبارکه مباهله اسمی از کسی نیامده و مصداقی ذکر نشده است، آیه مبارکه می‌فرماید: «و انفسنا» آیه مبارکه می‌فرماید «و ابنائنا» آیه مبارکه می‌فرماید «نسائنا»؛ پیغمبر اکرم(ص) آیه مبارکه را در این قسمت تفسیر و معین کرده‌اند که مراد خداوند متعال را که آن چیزی را که پیغمبر اکرم(ص) عملاً انجام دادند، آوردن امیرالمؤمنین(ع) بود به عنوان انفسنا، آوردن حسنین بود به عنوان ابنائنا، آوردن صدیقه طاهره(س) بود به عنوان نسائنا، با وجود اینکه خانم‌های دیگری بودند، افراد دیگری بودند، عباس (ع) عموی پیغمبر اکرم(ص) نیز بوده است.

این فعل پیغمبر اکرم(ص) است که برای مباهله اهل بیت(ع) را بیاورند، تفسیر آیه مبارکه است و مراد خداوند متعال را معین می‌کند؛ این یک مطلب بسیار بسیار مهم است و معنای بسیار بلندی برای اهل بیت(ع) است.

نکته دوم که در این آیه مبارکه وجود دارد، عبارت از این است که همه می‌دانیم که در مباهله عزیرترین، شریف‌ترین، محبوب‌ترین افراد را برای مباهله می‌آورند. این فعل پیغمبر اکرم(ص) در تفسیر آیه مبارکه که امیرالمؤمنین(ع) به صدیقه طاهره(س) و حسنین(ع) را فقط برای مباهله بیاورند و دلالت بر این دارد که این افراد فقط هستند که عزیزترین افراد، محبوب‌ترین افراد، با فضیلت‌ترین افراد امت نزد خداوند و رسول(ص) هستند.

در مباهله اینچنین است و لذا وقتی بزرگان نصارا دیدند که پیغمبر اکرم(ص) این افراد را آوردند به همدیگر گفتند ما نمی‌توانیم در این مباهله شرکت کنیم و با پیغمبر اکرم(ص) راجع به عیسی(ع) مباهله کنیم، ما چهره‌هایی را می‌بینیم که اگر خداوند متعال بخواهد کوهی را از جای خود برکند، دعوا آنها و خواسته آنها مستجاب خواهد بود، اینها اینچنین چهره‌هایی هستند.

نکته سوم که در مباهله وجود دارد عبارت از این است که پیغمبر اکرم(ص) به اهل بیت(ع) یعنی امیرالمؤمنین(ع) و صدیقه طاهره(س) و حسنین(ع) فرمودند که وقتی من دعا می‌کنم شما آمین بگویید، این خیلی خیلی دلالت مهمی دارد و خیلی از اشخاص حتی از خواص از این نکته غافل هستند که در این آیه مبارکه و واقعه مباهله این خصوصیت وجود دارد.

اولا دعای پیغمبر اکرم(ص) مستجاب است و از کسی آمین لازم ندارد، پس آمین گفتن اهل بیت(ع) بر دعای پیغمبر اکرم(ص) آن هم در چنین موقعیتی چه تأثیری دارد که بین اسلام و کفر، بین اسلام و نصرانیت، بین پیغمبر اکرم (ص) و بزرگان نصارا چنین جلسه‌ای بناست برگزار شود؟

ثانیاً ملاحظه کنید مگر حسنین(ع) در آن تاریخ در چه سنینی بودند؟ آمین گفتن حسنین(ع) در آن سنین کودکی چه تأثیری دارد؟ معلوم می‌شود که در استنباط حقانیت اسلام؛ اثبات صداقت پیغمبر اکرم(ص)، اثبات نبوت و رسالت رسول الله(ص) حتی حسنین(ع) در سنین کودکی نقش دارند.

آیه مبارکه مباهله مشتمل بر نکاتی است که این نکات هر کدام دلالت خاص خود را در باب فضائل و مناقب اهل بیت(ع) دارد. همانطور که به نظر مبارک حضرت رضا(ع) بهترین آیه برای استدلال بر امامت امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت طاهرین(ع) است.

و اما اینکه امیرالمؤمنین(ع) نفس رسول الله(ص) باشد، یعنی فضلیت امیرالمؤمنین(ع) از اولین و آخرین به جزء پیغمبر اکرم(ص) این بود. آنچه به اجمال گفته شد بیانی بود از حقیقت امامت حضرت امیر(ع)، که البته اهل فضل و کمال می‌توانند این کلام مجمل بنده را شرح کنند و براساس منابع معتبر و روایات کتابی می‌شود در این زمینه تألیف کرد.

گفت‌وگو از محسن مسجدجامعی