فقیه روشنفکر + فیلم

شیخ محمدتقی رازی آقا نجفی، در ۲۲ ربیع‌الثانی ۱۲۶۲ق در اصفهان زاده شد. مقدمات علوم را در محضر پدرش فرا گرفت و پس از آن به نجف رفت و در آنجا به تحصیل علم ادامه داد. از محضر میرزا محمد حسن شیرازی که زمانی در اصفهان از شاگردان جد او بود و نیز شیخ مهدی کاشف الغطاء و شیخ راضی نجفی بهره گرفت تا به مقام اجتهاد رسید. آقانجفی پس از تکمیل تحصیل خود در نجف، به اصفهان بازگشت و هم در زمان حیات پدر مرجعیت عام یافت و صاحب نفوذ و قدرت معنوی فراوان شد. او را به‌عنوان «‌جامع علوم معقول و منقول‌» شناخته و به قوت حافظه، حضور ذهن، نکته‌گویی، سخاوت و شجاعت ستوده‌اند. طی دوران مرجعیت و حکومت شرعی و عرفی خود در اصفهان، در کمک به مردم، رفع ستم از ایشان و تأمین وسایل آسایش آنان کوشا بود، حدود شرعی را اجرا می‌کرد و نسبت به حُسن جریان زندگانی و تحصیل طلاب علومِ دینی اهتمام می‌ورزید.

آقا نجفی به ناصرالدین شاه و دستگاه حکومت او بی‌اعتنا بود و با ظل‌السلطان فرزند شاه که حاکم اصفهان بود و بسیار بر مردم ستم می‌کرد، همواره درگیر بود، اما در واقع قدرت او از قدرت حاکم اصفهان افزونتر بود. ظل‌السلطان، آقانجفی را مانع تاخت و تاز، چپاول و تجاوز خود می‌یافت. مأموران استعماری انگلستان نیز که برای بسط تسلط دولت متبوع خود بر ایران، برنامه‌های گسترده داشتند و قدرت اجتماعی آقانجفی را مانع اجرای نقشه‌های خویش می‌یافتند، از او بیمناک بودند. به همین جهت، همواره سعی در تضعیف وی داشتند ولی به جهت توجه مردم به وی، دشمنی آنان کاری از پیش نبرد.

مخالفان آقا نجفی، یکبار توانستند با تحریک ناصرالدین شاه و ترساندن وی، که خود نیز از آقانجفی بیمناک بود و توسعه نفوذ وی و بیباکی او در اجرای حدود شرعی را تعرضی نسبت به حدود اختیارات و قدرت‌های خود می‌شمرد، فرمان انتقال آقانجفی به تهران را از وی بگیرند، اما آقانجفی در تهران هم، علاوه بر دایر ساختن حوزه درسی، به مبارزه سیاسی و روشن ساختن ذهن مردم نسبت به فساد دربار و نظام حاکم و سرانجام مداخلات بیگانگان در امور کشور ادامه داد و چون خطر فعالیت وی در پایتخت برای رژیم بیشتر بود، او را به اصفهان بازگرداندند.

يكى از مهم‌ترين اقداماتى كه مرحوم آقا نجفى در دوران حياتش انجام داد قيام و حركت بر ضد استعمار سياسى اقتصادى و فرهنگى غرب بود. وى همواره با دقت اوضاع و شرائط عصر خود را تحت نظر داشت و مى‌كوشيد تا از سلطه استعمار بر مملكت ايران جلوگيرى کرده، يا لااقل از شدت آن بكاهد. پس از عقد قرارداد انحصار تنباكو با كمپانى رژى كه در سال ۱۳۰۸ قمرى اتفاق افتاد جمعى از علماى شهرهاى مختلف به اين قرارداد واكنش نشان داده و با آن به مخالفت پرداختند. مرحوم آقا نجفى كه در اصفهان از موقعيت ممتازى برخوردار بود پيشاپيش همه علماى اصفهان به مخالفت با اين قرارداد پرداخته و چنانچه از تاريخ برمى‌آيد وى قبل از صدور حكم تحريم سراسرى توسط ميرزاى شيرازى رحمه اللّه به صدور حكم تحريم استعمال دخانيات در اصفهان اقدام کرده و اين حكم از طرف علمای اصفهان تأييد و از جانب مردم مورد عمل قرار گرفته است.

سرانجام این عالم وارسته پس از عمرى تلاش و مجاهدت و مبارزه عصر يكشنبه ۱۱ شعبان المعظم ۱۳۳۲ ق در منزل مسكونى خود به سن هفتاد و سه سالگى درگذشت و طى مراسم باشكوهى در صحن امامزاده احمد واقع در محله حسن‌آباد اصفهان به خاک سپرده شد.