مجتبی گراوند، استادیار تاریخ اسلام دانشگاه لرستان در گفتوگو با ایکنا از لرستان با تسلیت رحلت نبی مکرم اسلام حضرت محمدمصطفی(ص)، در رابطه با جایگاه اخلاق حرفهای در سیره نبوی، گفت: اخلاق از ریشه «خلق» به معنای باطن و صفاتی که به رفتار و حالت انسان تعلق میگیرد، است.
وی با بیان اینکه علم اخلاق به منزله یک دانش دارای ارزش فراوانی است و در آثار عالمان غربی و اسلامی به آن توجه فراوان شده است، افزود: اخلاق حرفهای به عنوان شاخهای از دانش اخلاق به بررسی تکالیف اخلاقی در یک حرفه و مسائل اخلاقی آن میپردازد و در تعریف آن را فعالیت معینی میدانند که موجب هدایت فرد به موقعیت تعیین شده همراه با اخلاق خاص میدانند.
گراوند ادامه داد: اخلاق حرفهای در سنت با محوریت انسان و انگیزه خدمت به دیگران در طول تاریخ متحول شده است، به گونهای که امروزه انسان در خدمت حرفه و به ابزاری در جهت اهداف صرفا مادی او تبدیل شده است.
این مدرس دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه اخلاق حرفهای در جامعه اسلامی بايد هويت اسلامی داشته باشد و مبتنی بر اخلاق اسلامی شكل بگيرد، اضافه کرد: نبی مکرم اسلام حضرت محمدمصطفی(ص) به دلیل داشتن «خُلقٍ عَظیم» و «رَحمَةٌ لِلعَالَمین» نمونه و الگوی مکارم اخلاقى براى تمام انسانها در تمام دورانها بوده است.
وی با بیان اینکه پیامبر اسلام(ص) به عنوان بهترین و کاملترین اسوه راستین بشریت، نسبت به تمام مردم بسیار دلسوز، صمیمی و مهربان بود، اضافه کرد: در راستای متخلق بودن به اخلاق و کردار کریمانه بود که حضرت محمد(ص) در طول ۲۳ سال نبوت توانست، دلهای گمراه بسیاری را شیفته مکتب اسلام کند.
گراوند با بیان اینکه در بیان عظمت پیامبر اکرم(ص) میتوان گفت که خداوند متعال برای تکریم و تجلیل مقام آن حضرت، در قرآن با لقبهای بیهمتایی، مانند؛ «یا ایّها الرَّسول» و «یا ایّها النَّبی»، از ایشان یاد میکند، به مسئله خداباوری و پذیرش ولایت خداوند به عنوان مسئلهای مهم در اخلاق نبوی اشاره کرد و افزود: پیامبر اکرم(ص) با تحول و تغییر جهانبینی و بینش اجتماعی انسان و با دگرگون کردن انسان و اصلاح رابطه او با خداوند که اصلاح روابط او با دیگران نیز هست، مدیریتی خاص و نظمی نو برقرار کرد و مناسبات اجتماعی و مدیریت جامعه را دگرگون نمود.
ریاستطلبی انسان را به سمت گناه سوق میدهد
این عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان با اشاره به تأکید نبی مکرم اسلام بر احسان و خدمت به بندگان خدا، رفع گرفتاری و حل مشکلات آنها، ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) در راستای شایستهسالاری و تعهدی که در قبال جامعه داشت، مراقب بود کسی از نزدیکان به بهانه خویشاوندی، نزدیک نشود و به هر دلیل سوءاستفاده نکند.
وی قدرت و حکومت را آزمایش الهی دانست و با بیان اینکه ریاستطلبی و ریاستدوستی، انسان را به نافرمانی حق سوق میدهد زیرا ریاستدوستی و ریاستطلبی با خدادوستی در یک جا جمع نمیشود، گفت: به فرموده پیامبر اکرم(ص) یکی از خصلتهایی که موجب میشود انسان گناه کند، ریاستطلبی است.
گراوند با اشاره به تأکید پیامبر اسلام(ص) بر رعایت امانتدارى به عنوان اصلى اساسى در اخلاق، اظهار کرد: اگر انسان كار و مسئوليت را امانت بداند، بىگمان حرمت آن را پاس مىدارد و تلاش مىكند كه به خوبى آن را پيش ببرد و بالنده سازد.
استادیار تاریخ اسلام دانشگاه لرستان با بیان اینکه در بینش نبی مکرم اسلام عشق به مردم به عنوان اصلی بدیل و مهم موج میزند، افزود: حضرت محمد(ص) نمونه عالی و کامل مردان جهان با آن طبع ملایم و روش نرمی که داشت، میخواست اسلام به صورت ملایم و معتدلی در سراسر دنیا نفوذ کند، نه به طور اجبار و اعمال قدرت زیرا خوی صلحجویی ایشان که به «حسن خلق» شهرت داشت، یکی از فضایل برتر وی بود و به همین جهت نقشه مسالمتآمیزی برای پیشرفت دعوت خود ترسیم کرده بود و روابط او با مردم بر اصول صلح و مسالمت بود و صورت خصومت نداشت.
پیامبراسلام(ص) راستگوترین مردمان بود
وی به اهمیت کرامت انسانی از دیدگاه پیامبراعظم(ص) اشاره و تصریح کرد: رسول خدا(ص) در دوران حاكميت خويش با مردمان از سر رحمت و ملايمت رفتار مىكرد و با همگان مدارا مىنمود و در این رابطه میفرمودند: «من لا النّاس لا يرحمه اللّه؛ هر كه نسبت به مردمان رحمت نكند، مورد رحمت خدا واقع نمىشود».
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه رسول خدا(ص) راستگوترین مردمان بود و در طول حیاتشان جز راست نگفت و در نزد او هیچ خصلتى منفورتر از دروغ نبود، اضافه کرد: پیامبر اکرم(ص) هر گاه مطلع مىشدند که یکى از اصحابش دروغى گفته است، به او بىاعتنایى مىکرد، تا آن که یقین میکرد، توبه کرده است.
گراوند با تأکید بر لزوم الگوگیری مسئولان از اخلاق و سیره نبوی، گفت: اگر هرکدام از مسولان چنین بینش و عقیدهای را الگوی خود قرار دهند مشکلات جامعه به حداقل میرسد.
وی با بیان اینکه دستورالعملها و فرمانهاى حكومتى آن حضرت، گوياى آن است كه برپايى حق و عدل و لوازم آن بايد به عنوان بنيادىترين اصل، پيوسته حفظ شود، اظهار کرد: پايدارى و استحكام رابطههاى مردمى و انجام مسئولیتهای اجتماعی در جامعه اسلامی با رعايت اخلاق حرفهای قابل دستیابی است که این امر برگرفته از حقوق متقابل افراد جامعه است.
این مدرس دانشگاه لرستان در خاتمه با یادآوری اینکه بر خلاف فرهنگ غربى، روح و محتواى فرهنگ دينى ما بر پايه رضایت خداوند، ارتباط، صميميت، تعاون، همدردى و عاطفه استوار است و جلوههاى اين فرهنگ بالنده نيز در زندگی پربار نبی مکرم اسلام ديده مىشود، گفت: اخلاق حرفهای از منظر حضرت محمد(ص) بر پنج آموزه، نگاه به خدا، نگاه به خود، نگاه به کار و مسئولیت، نگاه به مردمان و نگاه به مسئولان بر مبنای ارتقای کمال معنوی و وحدت جامعه اسلامی است که عمل کردن به این مؤلفهها ما را به اخلاق حرفهای و هویت اسلامی در جامعه اسلامی رهنمون میشود.
انتهای پیام