حسد و حرص سرمنشأ تمامی گناهان است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری صاحب تفیسر مشکاة و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز 6 فروردین ماه، با موضوع «حرص و طمع» برگزار شد، اظهار کرد: فردی كه به امور و افراد بی‌اعتبار امید و طمع می‌بندد، از یک‌سو وقتی نمی‌تواند طمع خود را پاسخ گوید، ناكام و شكست‌خورده، از هم فرومی‌پاشد. اما از سوی دیگر اگر به آنچه حریص است برسد، باز طمع بعدی در او سر برمی‌افرازد؛ زیرا انسان حس می‌كند چیزی كه بدان رسیده، آنی نیست كه دنبالش بوده و اِغنای نفس خود را از آن می‌طلبیده است. او هربار تشنه‌تر و حریص‌تر از پیش به دنبال فرونشاندن آتش حرص خود می‌رود؛ غافل از آنكه این آتش را خاموشی‌ای نیست و تشنگی‌اش سیرابی‌ای ندارد.

وی بیان کرد: اما آن‌كه به ریسمان‌های لایزال الهی درآویزد و به دریای بیكران فضل خداوندی طمع ورزد ثبات و قرار، جانش را فرامی‌گیرد. طمع به خداوند و آنچه نزد اوست احساس كاستی و كمبود را از وجود انسان می‌زداید؛ زیرا اولاً دل به كرم خدا بسته است و می‌داند كرم او بی‌پایان است و خزائنش را نهایتی نیست، ثانیاً باور دارد كه كرم پروردگار با عدالت و حكمتش توأم است. او چون دلبستۀ حكمت و عدالت الهی است، چه به مقصود خود برسد و چه نرسد، آرامش و قرار بر جانش حاكم است.

انصاری تصریح کرد: حداقل سه راهكار عملی برای مهار حرص وجود دارد. مورد اول این است که انسان پیوسته در نماز باشد، که به معنای اتصال پیوستۀ جان انسان به حضرت پروردگار و گره خوردن روح سرگردان او به معبود آفرینش است. راهكار دوم، خودپایشی است؛ نفس انسان چونان ماهی، لغزنده است و اگر پایش نشود، به سمت و سوی غلَط می‌لغزد. عالمان اخلاق از این مرحله تعبیر به «مراقبه» می‌كنند. «مُرَاقَبَة» بدین معناست كه انسان، نگهبانِ نفس و زندگی خود باشد و اجازه ندهد زندگی‌اش از برآوردن نیازهای ضروری فراتر برود و بدل به زیاده‌خواهی شود. مهم‌ترین این زیاده‌خواهی‌ها، مادیات است و به همین دلیل، سیاست‌گذاری دقیق و صحیح در بُعد اقتصادی بسیار مهم است. سومین راهكار عملی، ادای حقوق خلق و توجه به نیازمندان جامعه و در گام‌های فراتر، گذشت‌های مالی است.

صاحب تفسیر مشکاة اظهار کرد: همچنین در بیماری‌های جسمانی، پزشکان معتقدند، برخی بیماری‌ها زمینه‌ساز به وجود آمدن دیگر امراض می‌شود. برای مثال بسیار هشدار می‌دهند: مراقب قند خون باشید که اگر کسی مبتلا به دیابت شود، دیگر چشم و کلیه و قلب او نیز در امان نیست. بنابراین بیماری قند، سرمنشأ بسیاری از بیماری‌ها و آسیب‌ها می‌شود؛ بیماری‌هایی از این دست، به دلیل آسیب گسترده‌ای که به سرتاسر جسم وارد می‌کنند، «أُمُّ ‌الأَمْرَاض» به‌شمار می‌آیند. 

وی ادامه داد: باید توجه داشت که  بر گناهان نیز چنین اصلی حاکم است، برخی گناهان، «أُمُّ ‌الْمَعَاصِی» هستند و از آن‌ها معصیت‌های جدیدی متولد می‌شود باید توجه داشت که اگر این گناهان درمان نشوند، عوارض بعدی را یکی پس از دیگری، در جان آدمی نمایان می‌کنند. بنا بر احادیث معصومان، سرآمد چنین گناهانی، کبر و حرص و حسد است؛ «الْحِرْصُ وَ الْكِبْرُ وَ الْحَسَدُ دَوَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِي الذُّنُوبِ؛ حرص و تكبر و حسد، آدمى را به فرو افتادن در ورطه گناهان فرا مى‌‏خوانند.»