ضرورت و راهکارهای پاکسازی بدن در طب ایرانی + فیلم

طب ایرانی در سال‌های اخیر توجه بسیاری از مردم و مسئولان بهداشت و درمان کشور را به خود معطوف کرده است. شاهد این موضوع افزایش قابل توجه تعداد عطاری‌ها و افرادی که خود را پزشک سنتی معرفی می‌کنند و از سوی دیگر واکنش‌های مثبت و منفی مسئولان بهداشت و درمان به درمان‌های مطرح در این طب است.

اقبال مردم به این افراد نیز به شدت افزایش یافته ولی متأسفانه در این میان تعدادی از افراد با سوءاستفاده از مشکلات و بیماری‌های مردم با مطرح کردن ادعاهای غیر علمی به کلاهبرداری از مردم اقدام می‌کنند.

ایکنا، برای آشنایی هر چه بیشتر مردم با حقایق مربوط به طب ایرانی سلسله‌درس‌گفتارهای «زندگی سالم به روایت طب ایرانی» را با تدریس حسین رضایی‌زاده، دکتری تخصصی طب سنتی ایران و معاون توسعه سلامت طب ایرانی وزارت بهداشت انجام داده است.

بخش اول و دوم این گفت‌وگوها با توجه به حضور گسترده مردم ایران در راهپیمایی اربعین به توصیه‌های طب ایرانی برای زائران اربعین اختصاص یافت و در بخش‌های بعدی موضوعات تخصصی مربوط به طب ایرانی مطرح می‌شود.

در قسمت دوازدهم این مجموعه از شش اصل ضروری حفظ و ارتقای سلامتی در طب ایرانی موضوع پاکسازی بدن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است که این بخش را با هم می‌بینیم و می‌خوانیم.

یکی از اصول کمتر شناخته شده حفظ سلامتی در طب ایرانی موضوع پاکسازی بدن است. پاکسازی یعنی بدن ما آنچه نیاز دارد را نگه دارد و به موقع از آن استفاده کند و اما آنچه را که باید از خودش دور کند را بتواند به درستی و با روش صحیح دفع کند.

دو موضوع بسیار مهم در حوزه پاکسازی بدن ما یکی به دستگاه گوارش و دیگری به تعریق مربوط است و به نظر می‌رسد سبک زندگی، تغذیه و یکسری از آداب اجتماعی ما به سمتی رفته که هر دوی این اصول را مختل کرده است. در طب ایرانی گفته می‌شود به ازای هر وعده غذای کاملی که فرد می‌خورد یک‌بار دفع گوارشی سبک، آسان، راحت و آرامش بخش باید داشته باشد. اگر شخص می‌گوید یک روز در میان، دو روز در میان یا بیشتر دفع دارد و به سختی، همراه با تعریق و یا درد و خونریزی دفع دارد، یعنی دفع او مناسب نیست.

اما آداب اجتماعی که موجب بروز مشکل می‌شود این است که مثلاً افراد از خانه خارج می‌شوند و نیاز به دفع دارند اما سرویس بهداشتی مناسب پیدا نمی‌کنند، یا نمی‌خواهند در محل کار یا پارک یا جای دیگری به سرویس بهداشتی بروند و مدام دفع را به تعویق می‌اندازند و باعث می‌شوند که کار دستگاه گوارششان مختل شود.

من همیشه مثالی می‌زنم و می‌گویم وقتی شما زباله‌ای در منزل دارید اگر مدام این زباله را در کیسه قرار دهید و در آن را ببندید و داخل سطح بگذارید آیا زباله را دفع کرده‌اید؟ خیر؛ در نهایت آن زباله در گوشه خانه شما قراردارد. در بدن ما هم همینطور است. تعاملی که باکتری‌های داخل روده ما با مدفوع دارند باعث بازجذب شدن مواد زائد به بدن شده و بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند که یکی از مهم‌ترین علائم این مسئله احساس خستگی مزمن است، یعنی شخص دائماً خسته است.

بسیاری از افرادی که مطرح می‌کنند خسته و کسل هستند و دلیل کسالت خود را نمی‌دانند، کسانی هستند که یبوست دارند و بهترین کار برای رفع این مشکل این است که از ملین‌های غذایی استفاده کنند و نه از دارو. مثلاً آلوبخارا به غذای خود اضافه کنند، نوشیدنی‌ها و دمنوش‌های ملین بخورند، گل محمدی به ماست اضافه کنند و بخورند، از دمنوش گل محمدی استفاده کنند، گل محمدی به چای اضافه کنند و روغن زیتون و سوپ‌هایی که ملین هستند بخورند تا دستگاه گوارش و دفع آنها به خوبی، سبکی و آسانی کار کند.

در مورد آداب اجتماعی نیز حواسمان باشد در مورد خودمان، فرزندانمان و دیگران تذکر دهیم که وقتی شخص احساس دفع دارد باید به سرویس بهداشتی برود. خصوصاً غیر از دفع مدفوع، در مورد ادرار هم خیلی‌ها دفع ادرار خود را به تعویق می‌اندازند که می‌تواند سلامتی افراد را به خطر بیندازد، تمرکز افراد را کاهش دهد و بی‌قرار و مضطربشان کند در حالی که حتی ممکن است خودشان هم متوجه نباشند که چرا دارد این اتفاق می‌افتد.

پس حتماً در زمان مناسب و جای مناسب دفعمان را انجام دهیم؛ این جزو طبیعت ماست و نه خجالت دارد و نه موانع اجتماعی باید باعث به تأخیر انداختن آن شود. البته یک مشکل در حوزه توسعه یافتگی داریم و آن هم بحث دسترسی به سرویس‌های بهداشتی عمومی است که امیدواریم این مشکل رفع شود.

اما بخش دیگری از پاکسازی بدن موضوع تعریق است. ما در جامعه به سمتی می‌رویم که اصلاً عرق نکنیم. دلیل اول آن این است که در آداب اجتماعی بو گرفتن بدن آزار دهنده است؛ این مسئله قابل درک است اما اینکه اصلاً عرق نکنیم و تعریق نداشته باشیم یعنی بخشی از هضم، جذب و دفع مواد زائد از بدنمان را مختل کرده‌ایم.

مکانیسم و سازو کار عرق کردن در بدن ما وجوددارد برای اینکه بدن یکسری از مواد ریز و زائد را از خودش دفع کند.اما وقتی ما این مسئله را مختل می‌کنیم، از مواد خاصی استفاده می‌کنیم تا عرق نکنیم یا اینکه کاری نمی‌کنیم که تعریق داشته باشیم(مثلا ورزش نمی‌کنیم) یعنی اینکه آن فرایند را در بدن خودمان متوقف کرده‌ایم و پاکسازی را از دست داده‌ایم. بخشی از علائم اضطراب و خستگی و حتی افسردگی نیز ناشی از این است که دفع عرق صورت نمی‌گیرد.

برای عرق کردن بهترین روش ورزش کردن و فعالیت بدنی است. روش بعدی رفتن به سونا و استفاده از فضا و دمای محیط است تا کمک کند ما عرق کنیم. در فصل تابستان باید به اندازه قابل تحملی که عصبی، گرمازده و آفتاب زده نشویم با گرما مواجهه داشته باشیم و به خودمان کمک کنیم تا با عرق کردن سلامتی خودمان را حفظ کنیم.

توصیه اکید من در حوزه پاکسازی طب ایرانی فارغ از حرف‌هایی که ممکن است در فضای مجازی بشنوید و بخوانید، این است که لینت مزاجتان را با مواد غذایی سالم و درست حفظ کنید و اجازه بدهید روزی نیم تا یک ساعت عرق کنید. بخشی از این تعریق با مواجهه با گرما، ورزش و رفتن به سونا می‌تواند صورت گیرد. همچنین اگر می‌توانید هفته‌ای یک تا دو بار با رفتن به سونا به اندازه قابل تحمل و متناسب با توان خودتان تعریق داشته باشید تا بدنتان پاکسازی خودش را انجام دهد.