هشدار؛ عطاری محل تشخیص بیماری و درمان نیست + فیلم
عطاری محل تشخیص و درمان بیماری نیست و فقط جایی است که می‌تواند گیاه دارویی استاندارد و شناخته شده که سمی نیست و عوارضی نداشته باشد، بفروشد و اگر به دلیل مصرف داروهای تجویز شده توسط عطار دچار عارضه شوید، تبعات قانونی آن متوجه خود شماست.
طب ایرانی در سال‌های اخیر توجه بسیاری از مردم و مسئولان بهداشت و درمان کشور را به خود معطوف کرده است. شاهد این موضوع افزایش قابل توجه تعداد عطاریها و افرادی که خود را پزشک سنتی معرفی می‌کنند و از سوی دیگر واکنش‌های مثبت و منفی مسئولان بهداشت و درمان به درمان‌های مطرح در این طب است.
اقبال مردم به این افراد نیز به شدت افزایش یافته ولی متأسفانه در این میان تعدادی از افراد با سوءاستفاده از مشکلات و بیماری‌های مردم با مطرح کردن ادعاهای غیر علمی به کلاهبرداری از مردم اقدام می‌کنند.
ایکنا، برای آشنایی هر چه بیشتر مردم با حقایق مربوط به طب ایرانی سلسله‌درس‌گفتارهای «زندگی سالم به روایت طب ایرانی» را با تدریس حسین رضایی‌زاده، دکتری تخصصی طب سنتی ایران و معاون توسعه سلامت طب ایرانی وزارت بهداشت انجام داده است.
بخش اول و دوم این گفت‌وگوها با توجه به حضور گسترده مردم ایران در راهپیمایی اربعین به توصیه‌های طب ایرانی برای زائران اربعین اختصاص یافت و در بخش‌های بعدی موضوعات تخصصی مربوط به طب ایرانی مطرح می‌شود.
در قسمت پانزدهم این مجموعه مسئله عطاری و جایگاه عطاریها در کشورمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است که این بخش را با هم می‌بینیم و می‌خوانیم.
موضوع عطاری و جایگاه عطاریها در کشورمان بارها مورد بحث قرار گرفته است و مخالفان و موافقان جدی دارد، اما عطاری به عنوان یک شغل محترم با سابقه طولانی در کشور ما و مشابه آن در بسیاری از کشورهای دنیا وجود داشته و دارد و قابل حذف نیست، اما آنچه که عطاران و مردم باید به آن توجه کنند، این است که محدوده اختیارات و خدمات عطاریها کجاست؟
عطاری یک شغل مشخص زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت است و اتحادیه مشخصی نیز دارد که شغل عطاری را تعریف کرده‌اند که بر اساس این تعریف عطاری شغلی است که کار آن عرضه گیاهان دارویی شناخته شده است که سمی نباشند و عوارض جدی نداشته باشند، بنابر این فعالیت عطاریها محدوده مشخصی را دارد و هر گیاهی را نمی‌شود عرضه کرد و البته نگهداری، نحوه عرضه، بسته‌بندی و محلی که گیاهان در عطاری نگهداری می‌شوند از نظر نور، رطوبت، بهداشت و ... بسیار مهم است که عطاران باید به این مسئله توجه کنند و یا از گیاهان دارویی شناسنامه‌دار، بسته‌بندی شده و استاندارد استفاده کنند.
اما آیا در عطاری می‌شود داروی گیاهی فروخت؟ خیر؛ اما متأسفانه بخشی از آنچه که در عطاریها فروخته می‌شود داروهای گیاهی استانداردی است که قانوناً باید در داروخانه‌ها و زیر نظر مسئول فنی داروساز عرضه شود و نه در عطاری. پس اینجا ما یک نقض قانون داریم که داروهای رسمی هم در حال عرضه در عطاریها است.
اما بخشی از آنچه در عطاریها عرضه می‌شود حتی یک قدم بدتر از این مسئله است. در عطاریها اکنون داروهای گیاهی که فرموله شده‌اند اما مجوز ندارند، تحت نظر سازمان غذا و دارو نیستند و در کارگاه‌های بی‌نام و نشان و بدون مجوز یا توسط خود عطاران ترکیب، فرموله، بسته‌بندی و عرضه می‌شود. پس داروی گیاهی دارای مجوز و داروهای گیاهی که مجوز ندارند و فرمول آنها مشخص نیست، ترکیب آنها استاندارد نشده است و هیچ مسئول فنی مسئولیت حقوقی آنها را نپذیرفته نباید در عطاری عرضه شود.
عطاری جایی است که فقط می‌تواند گیاهان دارویی را عرضه کند که سمی نباشند، موادی نباشند که مصرف آنها احتمال خطر و عوارض جدی در پی داشته باشند و گیاه دارویی شناسنامه‌دار و بسته‌بندی شده باشند.
اما چه اتفاقی در جامعه ما می‌افتد؟ در حال حاضر در کشور 40 هزار عطاری داریم که بخش عمده‌ای از آنها از اتحادیه و وزارتخانه مربوطه هم حتی یک مجوز ساده کسب و کار ندارند. تعداد عطاریها سه برابر داروخانه‌های رسمی در کل کشور است یعنی تعداد عطاریها در کشور بسیار زیاد است.
این تعدد از یک سو نشان می‌دهد که مردم ما علاقه دارند از گیاهان دارویی استفاده کنند که این مسئله اشکالی ندارد به شرطی که با ضوابط خودش و رعایت شرایط باشد و مراقبت کنیم هر گیاهی را هر کسی برای هر بیماری نمی‌تواند استفاده کند، چرا که ممکن است تداخل اثر جدی با داروهای شیمیایی داشته باشد.
ولی سؤال مهم‌تر این است که آیا می‌توان در عطاری دارو تجویز کرد و نسخه داد؟ آیا برای هر علامتی از بیماری می‌توانیم به عطاری برویم و مشورت بگیریم؟ خیر؛ البته تعداد بسیار محدودی از این 40 هزار عطاری توسط عطاران با تجربه‌ای که دانش، تجربه و مطالعه دارند و کتاب‌های قدیمی را خوانده‌اند و بر اساس تجربه خودشان شبیه آنچه گفته می‌شود خِبرگان بدون مدرک هستند اداره می‌شود.
البته وزارت بهداشت به این موضوع ورود کرده، آیین‌نامه‌ای نوشته شده، دانشگاه‌های علوم پزشکی فراخوان داده‌اند و قرار است این افراد بررسی و سوابق آنها ارزیابی شود و در صورتی که مورد تأیید بودند، تحت نظر یک پزشک اجازه داشته باشند مشورت‌های تشخیصی درمانی بدهند که همین مسئله نیز چهارچوب‌هایی داشته و در دنیا تعریف شده است. اما اینگونه افراد و درمانگران دسته بسیار کم و استثنایی هستند.
در عطاری جز عرضه گیاه دارویی شناسنامه‌دار که خود شما یا بر اساس توصیه یک پزشک می‌دانید قرار است آن گیاه را برای چه مشکلی استفاده شود، چیز دیگری نباید عرضه شود یعنی در عطاری قرار نیست تشخیص و درمان انجام شود. عطاری مطب نیست و عطار پزشک نیست. شما اگر به علت مصرف دارویی که در عطاری تجویز شده است دچار عارضه‌ای شوید، از یک عارضه جسمانی ساده تا مرگ که واقعاً رخ می‌دهد و ما در کمیسیون‌های پزشکی دائماً با این مسئله مواجه هستیم، اگر از آن عطاری شکایت کنید در دادگاه اولین سؤالی که از شما خواهند پرسید این است که مگر عطاری مطب بود مگر در عطاری پزشک حضور داشت؟ شما چرا خودت به آنجا مراجعه کردی؟
و در اینجاست که استیفای حقوق شما بسیار سخت و دشوار می‌شود برای اینکه قدم اول اشتباه را خود شما به عنوان مراجعه‌کننده برداشته‌اید و البته قدم دوم اشتباه را فردی که توصیه درمانی به شما کرده و در امر درمان دخالت می‌‌کند، برداشته اما عمدتاً شما هیچ مدرکی برای اثبات ادعای خود ندارید، چرا که هیچ نسخه و مهر و امضایی ندارید که اثبات کنید آن عطار برای شما چه چیزی تجویز کرده است و اثبات مسئله هم در محاکم سخت و حتی غیر ممکن خواهد بود.
پس حواسمان باشد عطاری شغل شریف و محترمی برای عرضه گیاهان دارویی شناخته شده و بدون عارضه، سمیت و گیاهانی است که می‌دانید برای چه مشکلی باید استفاده شود. مثلاً سرما خورده‌اید و می‌خواهید بابونه دم کنید. اما اگر یکسری علائم بیماری داریم حق نداریم برای دارو، درمان و تشخیص به سراغ عطاری برویم بلکه باید کارهای اولیه را انجام دهیم و اگر در ادامه یک متخصص طب سنتی، متخصص تغذیه یا پزشکی که با این اصول آشنا است و دوره دیده مصرف گیاهی را به شما توصیه کرد، آن گیاه را از عطاری تهیه کنید.
به مشاغل، حدود اختیارات، مسئولیت و وظایف همدیگر احترام بگذاریم و هر کاری را از مجرای درست و مسیر مناسب و علمی خودش انجام دهیم.
انتهای پیام
